|
|
| صفحه اول/ |
آشوب در قلمرو دوستم
/6.7.2018
هزاران تن در ولایت‌های شمال و شمال شرقی فاریاب، جوزجان، سرپل، بلخ و تخارِ افغانستان در اعتراض به بازداشت یک فرمانده نظامی وابسته به جنرال عبدالرشید دوستم، معاون نخست ریاست‌جمهوری به جاده‌ها ریختند. معترضان خشمگین شعارهایی بر ضد رهبران حکومت افغانستان و سران نهادهای امنیتی سر داده و خواهان رهایی فوری نظام‌الدین قیصاری شدند. معترضان در فاریاب ساختمان ولایت را به آتش کشیدند. اداره‌های دولتی در اکثر ولایات شمالی تعطیل است.
نظام‌الدین قیصاری، فرمانده ولسوالی قیصار فاریاب و از قوماندانان وابسته به جنرال دوستم، سه روز پیش از سوی نیروهای ویژۀ ارتش افغانستان در فاریاب بازداشت شد. مسوولان ارتش اعلام کرده‌اند که آقای قیصاری در نشست امنیتی، مقام‌های فاریاب و سران امنیتی زون شمال را به مرگ تهدید کرده بود.
پیشتر ویدیوهایی در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شد که نشان می‌داد نظام‌الدین قیصاری در یک جلسۀ نظامی اشرف‌غنی و سران نهادهای امنیتی افغانستان را به دلیل بی‌تفاوتی در قبال اوضاع فاریاب و شمال ناسزا و فحش می‌دهد. این فرمانده نظامی، مسوولان محلی را به کوتاهی و دست‌داشتن در ناامنی‌ها مسوول می‌داند. این نوار ویدیویی بازتاب گسترده‌یی در رسانه‌های اجتماعی افغانستان داشت. قیصاری گفته است که مسوولان امنیتی در شمال بارها مانع عملیات آنها برضد گروه‌های مخالف مسلح شده‌اند.
نظام‌الدین قیصاری، بیشتر از ده هزار فرد مسلح غیرمسوول را در زون شمال به ویژه فاریاب رهبری می‌کند. پس از کشته‌شدن جنرال فاروق فرمانده جمعیت در فاریاب، بسیاری از افراد و سربازان او نیز به قیصاری بیعت کرده‌اند.
قیصاری سد محکم در برابر مخالفان مسلح به ویژه طالبان در ولایت فاریاب بوده است. در بسیاری از نبردها جلو تهاجم و حملات گستردۀ مخالفان مسلح را گرفته است. این فرمانده محلی متهم به جرایم سازمان یافته نیز میباشد.
پس از بازداشت قیصاری، جنرال دوستم و متحدان سیاسی‌اش واکنش تند نشان داده و خواهان آزادی فوری او شدند. اما حکومت می‌گوید که قیصاری متهم به نقض قانون و جرایم سازمان یافته است و نهادهای عدلی و قضایی عدالت را دربارۀ او جاری می‌سازند. روز پنجشنبه حکومت افغانستان رسماً پروندۀ قیصاری و شماری از فرماندهان مسلح غیرمسوول را به دادستانی کل فرستاده است. در کنار قیصاری، شماری از فرماندهان مسلح غیرمسوول در ولایات دیگر نیز بازداشت شده‌اند.
قیصاری در شرایطی بازداشت می‌شود که شمال افغانستان در آتش جنگ و درگیری می‌سوزد. قلمرو جنرال دوستم به مرکز جنگ در افغانستان مبدل شده است. جنرال دوستم همواره در انتخابات از نامزد پیروز حمایت کرده است. جنرال دوستم رهبر بلامنازع ازبیک‌هاست. در انتخابات 2009 از حامد کرزی حمایت کرد و در سال 2014 در کنار اشرف‌غنی ایستاد. اما هر دو رییس‌جمهور پس از پیروزی روزگار جنرال دوستم را بد کردند. حامد کرزی به دلیل بدرفتاری دوستم با اکبربای خانۀ او را در کابل محاصره کرد و قصد دستگیری رهبر جنبش ملی را داشت؛ اما موفق به این کار نشد. حامدکرزی هیچ سهمی در حکومت دولتی به دوستم قایل نشد. دوستم در انتخابات گذشته نزدیک به یک میلیون رأی به اردوگاه غنی واریز کرد. اما غنی فردای پیروزی، دوستم را از مقامش کنار زد و تبعید ساخت.
جنرال دوستم دو سال پیش در فاریاب کمین خورد. اما دوستم با تلفات سنگین و از دست‌دادن محافظان نزدیکش موفق به فرار از محل شد. حادثه طوری سازمان‌دهی شده بود که دوستم باید از بین برود. دوستم به صراحت شورای امنیت ملی افغانستان و مسوولان نهادهای امنیتی را در طرح‌ریزی این حمله متهم کرد. اتهامی‌که تا امروز بررسی نگردید. روابط جنرال دوستم با ریاست‌جمهوری پس از این حادثۀ خطرناک برهم خورد.
حضور جنرال دوستم در شمال افغانستان تضمین‌کنندۀ امنیت و ثبات بوده است. دوستم نفوذ گسترده در مناطق ازبیک نشین دارد. در چهار سال گذشته تلاش صورت گرفته که از حضور جنرال دوستم در شمال جلوگیری صورت گیرد. غیبت دوستم و فرماندهانش، زمینه را برای گروه‌های مخالف مسلح فراهم ساخته تا مراکز و پایگاه‌های نظامی‌شان را در فاریاب، جوزجان، سرپل، تخار و کندز ایجاد نمایند. حالا طالبان بر 80 درصد قلمرو دوستم کنترل و تسلط دارند.
ناظران معتقد هستند که حلقات حکومتی در تبانی با برخی کشورهای خارجی قصداً نا امنی‌ها را به شمال انتقال دادند تا انتقام جنگ 15 ساله را در جنوب گرفته باشند. همچنان، غیبت چهره‌های مردمی و تأثیر گذار در شمال، زمینه‌ها را برای فعالیت گروه دولت اسلامی(داعش) در شمال افغانستان فراهم کرده است. داعش نفوذ وسیع در جوزجان، سرپل و بدخشان دارد. شمال افغانستان در دورۀ حکومت حامد کرزی از جنگ و خشونت کمتر متأثر بوده است. اما جنوب در آتش جنگ سوخت. حالا قضیه برعکس شده است. ولایات جنوبی و شرقی با گذشت هر روز امن می‌شود، اما به نا امنی و جنگ در ولایات شمالی افزایش به عمل می‌آید. تبعید دوستم، برکناری عطا محمد نور، بازداشت برخی فرماندهان مسلح ضد طالبان، آزادسازی زندانیان حزب اسلامی و طالبان و فرصت‌دادن به آنها، بخشی از راهبرد انتقال جنگ به شمال بوده است.
جنرال دوستم و ازبیک‌ها بانک رأی ثابت هستند. آنها یک میلیون رأی غیرقابل تجزیه دارند. دوستم و قومش همواره در موقع انتخاب به یاد افتیده‌اند. اما دیگر زمینۀ رأی‌گیری و انتخابات در ولایات ازبیک‌نشین فراهم نیست. ابزار دوستم انتخابات بود. این ابزار استراتژیک از دوستم گرفته شده است. تداوم وضعیت در ولایات ازبیک‌نشین، کار دوستم را به گونۀ تدریجی ختم می‌سازد. دوستم دیگر در شکل‌گیری تیم‌های انتخاباتی جایگاه گذشته را نخواهد داشت. شرایط در ولایات تاجیک‌نشین هم مشابه است. اجندای غنی در چهار سال حکومت‌اش تجرید و به حاشیه راندان بانک‌های رأی بوده است. چنانچه سخنگوی ارگ اعلام کرد که کار بانک‌های را تمام کرده‌اند! البته دوستم همچنان در میان ازبیک‌ها رهبر محبوب و یکه‌تاز است. اما پر و بال او را قطع کرده‌اند. محمد محقق دیگر رهبر شمال نیز به حاشیه رانده شده است. تمام مهره‌های درشت و کلیدی محقق از نظام حذف گردیدند. محقق به شدت از سران نظام دلخور است. عطا محمد نور نیز خانه‌نشین است. او دیگر مسوولیت‌پذیری و علاقۀ گذشته را برای تأمین امنیت ولایات شمالی ندارد. عطا محمد نور به نحوی با تیم ریاست‌جمهوری کنار آمده است. به همین دلیل، دیگر با قاطعیت در برابر برنامه‌های خطرناک حلقات مشخص در شمال نخواهد ایستاد. تا رسیدن موعد انتخابات پارلمانی و انتخابات ریاست جمهوری نبردها در شمال افزایش خواهد یافت. حلقات مشخص حکومت اراده‌یی برای جلوگیری از گسترش بحران و خشونت‌ها ندارد.
|
| فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
