|
|
| صفحه اول/ |
نشست ماسکو، میدان مانور طالبان
/13.11.2018
نویسنده: وحید مژده
سرانجام پس از هفته ها بگومکو در مورد کنفرانس ماسکو که گاهی حتی احتمال تدویر آن نیز زیر سوال بود، سرانجام این نشست روز جمعه 9 نوامبر در ماسکو برگزار شد. در این نشست نمایندۀ رسمی از جانب دولت افغانستان شرکت نکرد اما پنج تن به نمایندگی از شورای عالی صلح در این نشست شرکت نمودند. از دفتر سیاسی طالبان در قطر شیرمحمد عباس استانکزی رئیس دفتر سیاسی، مولوی عبدالسلام حنفی معاون دفتر سیاسی، مولوی شهاب الدین دلاور معاون دفتر سیاسی، مولوی ضیاء الرحمن مدنی و محمد سهیل شاهین از اعضای دفتر سیاسی طالبان شرکت داشتند.
از جانب شورای عالی صلح حاجی دین محمد، خانم حبیبه سرابی، عبدالخبیر اوچقون و عطاالرحمان سلیم شامل بودند.
طالبان اعلام نمودند که در این نشست مذاکرات رویاروی با شورای صلح افغانستان صورت نخواهد گرفت و فقط طالبان مواضع شان در مورد صلح را روشن خواهند ساخت.
اما نشست اخیر در ماسکو نخسین نشست از این دست نیست؛ قرار بود در روز شنبه 24 اپریل 2017 نشستی مشابه با حضور نمایندگان دولت افغانستان در ماسکو دایر گردد. دولت افغانستان بعد از مدتی تردید، سرانجام یک هئیت پائین رتبه را به آن نشست فرستاد اما یک روز قبل از آن نشست، نیروهای امریکایی روز جمعه 23 اپریل با پرتاب بزرگترین بمب غیر اتومی به نام بمب مادر در درۀ اسد خیل ولسوالی اچین ولایت ننگرهار، ذهنیت ها را یکسره از آن نشست، به گرد و خاک برخاسته از بمب مادر معطوف نمودند.
جلسۀ روز جمعه با سخنرانی سرگئی لاوروف وزیر خارجۀ روسیه آغاز شد که در آن نگرانی از دوام جنگ در افغانستان منعکس شده بود. لاوروف گفت: ما اراده داریم تا برای بازکردن یک باب جدید در تاریخ افغانستان باهم کار کنیم و در این راه تلاش خواهیم کرد. هدف از نشست امروز ماسکو تلاش در جهت تامین صلح دایمی در این کشور مصیبت دیده است. لاوروف تاکید نمود که هدف از این نشست زمینه سازی برای روند آشتی ملی میان افغانهاست. او گفت که افغانها از جنگ خسته شده و سخت تشنۀ صلح اند. لاوروف گفت که مشکل افغانستان فقط از راه مذاکرات سیاسی قابل حل است. کشور های منطقه مورد تهدید تروریسم بین المللی از طریق افغانستان اند. داعش به همکاری دیگران می خواهد این کشور را به مرکز بزرگ تروریسم مبدل ساخته و کشور های این منطقه را به چالش های تروریستی مواجه سازد.
کشور های شرکت کننده در نشست ماسکو همه نگران ظهور داعش در افغانستان اند و به نظر می رسد که طالبان نیز با درک این نگرانی، دولت افغانستان و امریکایی ها را به حمایت از داعش متهم ساختند.
فدراسیون روسیه برای شرکت در این کنفرانس از ایالات متحدۀ امریکا نیز دعوت به عمل آورده بود اما امریکا از فرستادن هیئت خودداری ورزید. بر اساس برگزارش ها کرسی های نمایندگان امریکا در این نشست به صورت نمادین خالی باقی مانده بود تا مخالفت امریکا با این نشست را یادآوری نماید. با این حال دیپلومات های روسی گفته اند که نماینده امریکا حضور داشت.
در نشست ماسکو گذشته از نمایندگان دولت افغانستان، از شخصیت های مطرح سیاسی کشور چون حامدکرزی، استاد عطا محمد نور، محمد حنیف اتمر، محمد عمر داودزی، محمد اسماعیل خان، احمد ضیا مسعود، انوارالحق احدی... نیز دعوت نموده بود اما چند روز قبل از تدویر کنفرانس، وزارت خارجۀ افغانستان طی یادداشتی از سفارت روسیه در کابل تقاضا نمود تا دعوت نامه های این افراد را لغو نماید. شاید دولت افغانستان نمی خواست تا نشست ماسکو فرصتی برای مذاکرات رویاروی میان سیاستمداران افغان و طالبان باشد و یا نگران از آن بود که مبادا با وساطت روسیه امکان نزدیک تر شدن میان طالبان و سیاسمدارانی که کاندیدا های احتمالی انتخابات ریاست جمهوری اند، میسر گردد.
اما مشخص نیست که قیوم کوچی کاکای اشرف غنی و سفیر سابق افغانستان در فدارسیون روسیه از کدام راه به این نشست وارد شده بود. دولت افغانستان حضور کوچی در این نشست را کار شخصی خودش و بی ارتباط به دولت افغانستان خواند اما اینکه وی در این نشست اجازه یافت تا در کنار اعضای هیئت شورای عالی صلح بنشیند و حتی به ابراز نظر بپردازد، پرسش برانگیز است.
عبدالقیوم کوچی قبل از رسیدن اشرف غنی به مقام ریاست جمهوری، از مدافعان سرسخت طالبان بود و از سال 2013 در مواردی طالبان وی را برای مشورت به قطر دعوت می کردند. در آستانۀ دور دوم انتخابات ریاست جمهوری، قیوم کوچی با نمایندگان طالبان در شارجه دیدار داشت و به آنان اطمینان داد که اگر اشرف غنی به قدرت برسد، صلح را در اولویت برنامه های خود قرار خواهد داد. اما اشرف غنی با امضای قرارداد امنیتی با امریکا، به این وعده وفا نکرد. از آن به بعد روابط میان کوچی و طالبان به سردی گرائید.
هرچند دولت افغانستان اعلام نمود که شرکت قیوم کوچی در این نشست از دولت افغانستان نمایندگی نمی کند اما قیوم کوچی که یک مامور متقاعد وزارت خارجۀ افغانستان به شمار می رود و شغل رسمی در دولت افغانستان ندارد، چگونه به این مجلس راه می یابد؟ چرا شرکت سیاستمداران رقیب اشرف غنی در انتخابات ریاست جمهوری اجازه نمی یابند تا در این نشست شرکت کنند اما قیوم کوچی کاکای اشرف غنی به این نشست راه می یابد؟
آقای اشرف غنی می خواهد از طریق کوچی مانند سال 2014 از طالبان بخواهد تا آنها در مناطق خاص از افغانستان در برابر انتخابات مشکل ایجاد نکنند. مناطقی که اشرف غنی بار دیگر بتواند صندوق های پر از رای تقلبی از آنجا بدست آورد. لازم به تذکر است که دو تن از اعضای دفتر سیاسی طالبان که در نشست ماسکو شرکت دارند (شیرمحمد عباس استانکزی و شهاب الدین دلاور) همشهری آقای اشرف غنی و از ولایت لوگر اند. اما برای طالبان که تازه مذاکره با امریکا را آغاز کرده اند، به اینکه چه کسی در انتخابات ریاست جمهوری آینده در کابل به قدرت می رسد اهمیت چندانی ندارد.
عبدالقیوم کوچی به موضع گیری های عجیب مشهور است که حتی در دوران سفارتش در ماسکو نیز برایش مشکل آفرین شد از جمله ابراز نظرش در مورد کشور تاجیکستان. قبل از تقررش به حیث سفیر در ماسکو، در نشست ماه دسمبر 2015 در قطر که توسط پگواش برگزار گردید، کوچی به انتقاد از طالبان پرداخت و در حضور شرکت کنندگان افغان و خارجی از آنان خواست تا به جای کشتن مردمان بی گناه، استاد سیاف را بکشند!! شیرمحمد عباس استانکزی در واکنش به این سخن کوچی گفت که ما به رهبران جهاد احترام داریم!
در نشست ماسکو طالبان به توضیح مواضع خود در مورد جنگ و صلح پرداختند که در نشست های دیگر نیز از آنها شنیده شده بود. آنان بار دیگر تاکید کردند که تا زمانیکه نیروهای خارجی تاریخ معقول برای خروج از افغانستان مشخص نسازند و در این رابطه یک تضمین معتبر بین المللی موجود نباشد، آنها به جنگ علیه "اشغال" کشور شان ادامه خواهند داد. مذاکرات مستقیم با دولت افغانستان نیز مربوط به اعلام جدول زمانی برای خروج نیروهای خارجی از افغانستان خواهد بود. آنها بار دیگر بر عزم شان برای استقرار یک نظام اسلامی در افغانستان تاکید ورزیدند.
دولت افغانستان با عدم اشتراک در این نشست، میدان را برای طالبان باز گذاشت تا آنها در مورد نگرانی کشور های همسایه و منطقه، نقاط نظر خود را بیان کنند. رئیس دفتر طالبان در قطر به خبرنگاران و نمایندگان کشور های شرکت کننده در این نشست گفت که دولت افغانستان و امریکایی ها در جنگ طالبان علیه داعش به صورت واضح و آشکار از داعش حمایت می کنند و مانع شکست این گروه بدست طالبان می شوند.
در مورد نگرانی از تولید مواد مخدر در افغانستان گفت که در سال 2001 به فرمان ملا محمد عمر، تولید کوکنار در افغانستان صفر شده بود اما اکنون در زیر چتر نیروهای اشغالگر، افغانستان 95 درصد از تریاک جهان را تولید می کند.
بدون تردید عدم شرکت نمایندگان دولت افغانستان در این نشست یک اشتباه بزرگ سیاسی از جانب کابل بود و نشست ماسکو که می توانست به نگرانی های کشور های همسایه و منطقه از وضع در افغانستان کمک کند، توجه بیشتر را به سوی طالبان معطوف ساخت.
این طالبان بودند که در این نشست به کشور های شرکت کننده در نشست اطمینان دادند که هرگز به هیچ گروه و کشوری اجازه نخواهند داد تا از طریق خاک افغانستان علیه کشور های همسایه و منطقه مشکل ایجاد نمایند. آنها گفتند که 75 درصد از خاک افغانستان زیر کنترول آنهاست.
در میان اعضای شرکت کننده از طرف شورای عالی صلح در این نشست، کسی که بتواند به زبان انگلیسی قادر جواب دادن به سوالات خبرنگاران باشد نیز وجود نداشت اما در مقابل رئیس هیئت طالبان در تکلم به زبان انگلیسی مشکل نداشت و به وضاحت به سوالات خبرنگاران جواب می داد.
هرچند آقای قیوم کوچی در مواردی سعی کرد تا به جای رئیس هیئت شورای عالی صلح در مورد بعضی مسایل وضاحت بدهد اما به این دلیل که او در چهارچوب هیئت رسمیت نداشت، سخنانش مورد توجه قرار نگرفت.
|
| فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
