|
صفحه اول/ |
دو دلی کابل از برگشت خلیلزاد به 2001
/14.11.2018
نویسنده: میرویس قادری
ایالات متحدۀ امریکا به دنبال تعویق انتخابات ریاستجمهوری افغانستان و ایجاد حکومت موقت با حضور طالبان میباشد.
به تازهگی روزنامۀ والستریت ژورنال با نشر مقالهیی نوشت: کاخ سفید گزینۀ تعلیق انتخابات ریاستجمهوری افغانستان را بررسی میکند. مقامهای کلیدی اداره ترامپ روی گزینه فشار بر کابل بحث میکنند تا حکومت افغانستان را وادار به تعلیق انتخابات ریاست جمهوری کنند. تعلیق انتخابات ریاستجمهوری به منظور سرعتبخشی به تلاشهایی صورت میگیرد که هدف از آن، کشانیدن پای طالبان به میز مذاکره و آشتی ملی است تا جنگ ۱۷ ساله امریکا در افغانستان به پایان برسد.
حکومت افغانستان واکنش تند به این گزارش و اظهارات مقامهای امریکایی داشت و اعلام کرد که انتخابات مطابقت پیشبینی قانون اساسی در موعد مقرر برگزار خواهد شد.
ایالات متحدۀ امریکا درحالی گزینۀ تعویق انتخابات و حکومت موقت را بررسی میکند که پیش از این دیپلوماتهای امریکایی، هرگونه برنامه برای سبوتاژ انتخابات و ایجاد حکومت موقت را رد کرده بودند.
طرح ایجاد حکومت موقت نخستینبار از جانب احزاب مخالفت دولت افغانستان مطرح شد. شماری از سران جمعیت اسلامی، حزب وحدت و جنبش ملی، طرح حکومت موقت را پیش کردند. احزاب اپوزیسیونی به این باور هستند که انتخابات در شرایط کنونی بیمعناست. آنان معتقد هستند که به دلیل نا امنی و درگیری در 70 درصد جغرافیای کشور زمینۀ برگزاری انتخابات مساعد نیست. از سوی دیگر، رژیم حاکم در کابل باوری به انتخابات شفاف، دموکراتیک و آزاد ندارد. بنابراین، باید یک حکومت موقت روی کار آید و زمینه را برای برگزاری یک انتخابات شفاف و عادلانه فراهم سازد.
عطا محمد نور، یونس قانونی، احمدضیا مسعود و محمد اسماعیلخان، از چهرههای شاخص جمعیت اسلامی، محمد محقق رهبر حزب وحدت و جنرال دوستم رهبر جنبش نیز بارها بر برپایی حکومت موقت پیش از انتخابات پا فشاری کردهاند. حامد کرزی رییسجمهور پیشین افغانستان نیز خواستار تدویر لویه جرگه و ایجاد حکومت موقت بوده است. حامد کرزی به تکرار با برگزاری انتخابات مخالفت کرده است. او حتا مخالف برگزاری انتخابات پارلمانی بود. اما سفیر امریکا در کابل و حکومت وحدت ملی این پیشنهاد احزاب را غیرقابل قبول و مغایر قانون اساسی افغانستان دانسته و رد کرده بودند. اکنون ایالات متحده امریکا با چرخش 180 درجهیی، به بهانۀ آشتی و مدغمسازی شورشیان طالب، در پی عملیسازی طرحی است که سالها در برابر آن قرار داشته است. هرچند سفیر امریکا در کابل با نشر اعلامیهیی بر برگزاری انتخابات مطابق جدول زمانی کمیسیون انتخابات تأکید کرده است.
برپایی حکومت موقت و تعدیل قانون اساسی در پهلوی خروج نیروه های خارجی از شروط عمدۀ طالبان در مذاکرات صلح بوده است. طالبان در ده سال پسین همواره اعلام کردهاند که حاضر به پذیرش قانون اساسی و ساختار نظام کنونی افغانستان نیستند. اما در مقابل، حکومت افغانستان بر حفظ دستآوردها از جمله قانون اساسی جدید، حقوق زنان، حقوق بشر، آزادی بیان و جامعۀ مدنی تأکید کرده است.
اکنون امریکاییها در پی برگزاری نشستی شبیه بن اول با حضور تمام طرفهای درگیر جنگ افغانستان و کشورهای منطقه و جهان هستند. واشنگتن با استفاده از درسهای بن اول (2001) تلاش دارد که راهحلی برای طولانیترین درگیری تاریخ امریکا دریابد.
دونالد ترامپ به مسوولان کشورش فرصت داده است که به هر طریق ممکن به جنگ کنونی افغانستان پایان دهند و زمینۀ خروج کامل نیروهای امریکایی را فراهم سازند.
اما ناظران معتقد هستند که طرح تازۀ امریکا دستآوردهای هفده سال را در افغانستان نابود میکند. علیرغم همۀ ناهنجاریها، افغانستان پلههای مهمی را برای ایجاد یک نظام سیاسی کثرتگرا و دموکراتیک برداشته است. طرح امریکا مشروعیت نیمبند نظام سیاسی را از بین برده و خطری در برابر ارزشهای جدید از جمله مردمسالاری، انتخابات، آزادی بیان، حقوق زنان و حقوق بشر خواهد بود. ناظران معتقد هستند که امریکا با روی دستگرفتن حکومت موقت، به هفده سال پیش- هنگامیکه همهچیز از نو آغاز شد- بر میگردد. امریکاییها روی اجراییسازی این طرح کار دارند. آنان از حکومت افغانستان خواستهاند که هیأت با صلاحیت و دارای مشروعیت سیاسی و قومی را برای مذکرات آتی برگزینند. دیپلوماتهای امریکایی از جمله زلمی خلیلزاد، شورای عالی صلح افغانستان را فاقد مشروعیت سیاسی و اجتماعی برای مذاکره و گفتوگو میدانند.
تشکیل حکومت موقت به مثابۀ پیروزی طالبان در جنگ است. حکومت افغانستان در تلاش بود که طالبان را در ساختار کنونی مدغم سازد. چنانچه گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی با امضای توافق نامهیی به پروسۀ سیاسی ملحق شد. اما طالبان نه تنها حاضر به گفتوگو با کابل نشدند، بل در مذاکرات مستقیم شان با ایالات متحده امریکا، ضمن تأکید بر خروج کامل نیروهای امریکایی، روی تغییر ساختار سیاسی و قانون اساسی پافشاری کردند. نشست صلح مسکو مواضع طالبان را در مذاکره با امریکاییها و جنگ با حکومت افغانستان تقویت کرد. امریکا در سال 2001 میلادی ادارۀ موقت را با حضور جبهۀ متحد سابق که دشمنان سرسخت طالبان بودند، برپا کرد. اکنون طالبان ایالات متحده امریکا را وادار ساختهاند که عملیۀ سیاسی هفده سال پیش را از سر گیرند!
برگشت طالبان به قدرت و مدغمشدن آنان در جامعۀ سیاسی، بزرگترین تهدید به تکنوکراتهای حاکم در کابل است. مسلماً با واردشدن طالبان به حوزۀ سیاسی، فضا برای آنان تنگ خواهد شد.
طرح صلح خلیلزاد، محمد اشرف غنی رییسجمهوری افغانستان را در دو راهی گذاشته است. غنی آمادهگیهای لازم را برای ورود دوباره به کاخ ریاست جمهوری گرفته و سفرهای انتخاباتیاش را به ولایات آغاز کرده و سرگرم یارگیری از جریانهای سیاسی است. به همین دلیل، واکنش فوری و شدید به طرح خلیلزاد داشت. از سوی دیگر، سران حکومت وحدت ملی بدشان نمیآید که انتخابات به تعویق افتد و دورۀ مأموریتشان تمدید شود. نفرت عمومی و پراکندگی سیاسی بیسابقه، امید سران نظام را به پیروزی دوباره کاهش داده است. غنی مانده است که چه کسی را به معاونیت نخست ریاستجمهوری برگزیند. هیچ یک از چهرههای شاخص سیاسی، حاضر به پذیرش معاونیت غنی نشدهاند. رییسجمهوری با یونس قانونی، جنرال دوستم، صلاحالدین ربانی و شماری از چهرههای دیگر، صحبت کرده و اما همه پاسخ رد دادهاند. غنی در چهار سال حکومتداری، به تمام تعهداتش پشت پا زده و دیگر کسی جرأت معامله با او را ندارد. با تمدید دورۀ حکومت وحدت ملی، غنی و تیمش نفس راحتی خواهند کشید و با آرامش خاطر برنامههای سیاسی- انتخاباتیشان را تعقیب خواهند کرد.
|
فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|