|
|
| صفحه اول/ |
قطعیت خروج امریکا در بحبوبۀ اطمینان کابل
/9.2.2019
نویسنده: آنیتا احمدی
علی‌رغم اطمینان حکومت کابل از تداوم حضور نیروهای امریکایی در افغانستان، به نظر می‌رسد در نتیجۀ مذاکرات مفصل هیأت امریکایی و طالبان در قطر، ابوظبی و راولپندی، سربازان امریکایی پس از هفده سال جنگ بی‌فرجام از افغانستان خارج شوند.
رهبران حکومت افغانستان اطمینان می‌دهند که امریکا به ساده‌گی افغانستان را ترک نخواهند کرد و خلاء امنیتی و سیاسی را به میان نخواهد آورد. چون امریکا نمی‌تواند یازدهم سپتمبر دیگری را تحمل نماید. اما اظهارات رییس‌جمهور امریکا و هیأت‌های مذاکره‌کنندۀ طالبان نشان می‌دهد که برنامۀ خروج قطعی است. دونالد ترامپ در نطق سالانۀ خویش گفت که می‌خواهد سربازان کشورش را به خانه بیاورد و به حضور استخباراتی در افغانستان اکتفا کند.
زلمی‌خلیل‌زاد، نمایندۀ ویژۀ امریکا در امور صلح افغانستان و عباس استانکزی، رییس دفتر پیشین طالبان در قطر تأیید کردند که بحث خروج نیروهای امریکایی قطعی است و دو طرف در این خصوص به توافقاتی دست یافتند. نمایندگان طالبان و هیأت امریکایی هیأتی را موظف می‌سازند تا روی توافق‌نامه‌یی کار کنند.
در مذاکرات اولیه، طالبان از امریکا خواسته‌اند که جدول زمانی خروج نیروهایش را از افغانستان اعلام کند و تضمین بدهد که در تاریخ مشخص، تمام قوت‌هایش را بیرون می‌کند. در مقابل، امریکایی‌ها از طالبان خواسته‌اند که ضمانت کنند افغانستان باردیگر به پایگاه دشمنان امریکا و هراس‌افگنان جهانی به ویژه القاعده و داعش تبدیل نخواهد شد. توافق‌های اولیۀ طالبان و امریکا، موجب نگرانی عمیق و جدی رهبری حکومت افغانستان شده است. رهبری حکومت افغانستان با قاطعیت در برابر مذاکرات پنهانی امریکا و طالبان ایستاده است. رییس‌جمهور غنی اعلام کرد که سر می‌دهد، اما توافق‌نامۀ ننگین صلح را امضا نخواهد کرد. او گفت: مذاکرات صلح که از جانب یک اقلیت و پشت درهای بسته انجام شود، به نتیجه نخواهد رسید و مادری فرزندی نزاییده است که توافق‌نامۀ یکجانبۀ امریکا و طالبان را بالای او امضا کند.
اشرف‌غنی، رییس‌جمهور افغانستان در نامه‌ای از دونالد ترامپ رییس‌جمهوری امریکا خواست که روند خروج نیروهایش را بطی و تدریجی سازد. کابل نگران است که خروج فوری و دست‌جمهی نیروهای امریکایی، خلاء قدرت را به میان آورد و در نتیجه طالبان با زور و فشار نظامی قدرت را به دست گیرند. اما دونالد ترامپ که سال آیندۀ میلادی انتخابات در پیش دارد، تلاش می‌ورزد که تا فرارسیدن انتخابات، قضیۀ افغانستان را یک‌طرفه نماید. ترامپ به تازه‌گی از پایان احتمالی جنگ 40 سالۀ افغانستان، ابراز خوش‌بینی کرد.
در پیوند به شرایط پسا خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، نگرانی‌ها و هشدارهایی مطرح شده است.
حکومت افغانستان، بیشتر از خروج نیروهای امریکایی، از کاهش و قطع کمک‌های نظامی و غیرنظامی ایالات متحده امریکا نگران است. امریکا به تنهایی 4.5 میلیارد دالر مصارف و بودجۀ نیروهای امنیتی افغان را تأمین می‌کند. ایالات متحده امریکا بر بنیاد موافقت‌نامه‌های استراتژیک و امنیتی با کابل، از نیروهای امنیتی افغان در برابر هراس‌افگنی و تروریسم حمایت می‌کند و بخشی از بودجۀ انکشافی و عادی حکومت را می‌پردازد. مجموع مصارف امریکا در افغانستان سالانه به 50 میلیارد دالر می‌رسد. ترامپ گفته که این هزینۀ کمرشکن را دیگر تحمل نمی‌توانند. اگر ایالات متحده با طالبان به توافق برسد و جنگ فروکش کند، احتمالاً واشنگتن دیگر نیازی به پرداخت هزینۀ سنگین نیروهای افغان نبیند. با این حال، چنانچه اشرف غنی چند ماه پیشتر اعتراف کرد که قوای امنیتی افغانستان، بدون حمایت مالی و نظامی امریکا، قادر به دوام نخواهد بود.
با وجود تلفات سنگین و فرارگسترده از صفوف نیروهای امنیتی (45 هزار کشته و 100 هزار فراری) رقم نیروها همچنان درشت است و احتمالاً به 300 هزار می‌رسد. به طور میانگین روزانه 100 تن در نبرد میان طالبان و حکومت جان می‌بازند.
برخی ناظران نگران هستند که مبادا ایالات متحده و برخی کشورهای منطقه پس از دست‌یابی به صلح با طالبان، خواهان کاهش چشمگیر رقم ارتش و دیگر قوای امنیتی شود. حکومت افغانستان، از ارتش به عنوان یکی از بزرگترین دستآوردهایش یاد می‌کند. اما مذاکرات صلح، بقای ارتش را در معرض تهدید قرار داده است. تعامل با ارتش پس از پیوستن طالبان به ساختار سیاسی، بزرگترین سوال است. طالبان ظاهراً با انعطاف‌پذیری دربارۀ ارتش برخورد کرده‌اند. در نخست، خواهان انحلال اردو گردیدند، اما بعدتر خواهان اصلاحات و تغییرات بنیادی در تشکیل و ساختار ارتش شدند.
در حال حاضر، 100 درصد بودجۀ توسعه‌ای و بالاتر از 30 درصد بودجۀ عادی حکومت به کمک‌های خارجی وابسته است. در صورت خروج نیروهای امریکایی و قطع کمک‌های واشنگتن، هیچ کشوری به شمول سازمان ملل متحد، اتحادیۀ اروپا، بانک جهانی و... حاضر به تداوم کمک به کابل نخواهد شد. هرچند اعضای سازمان شانگهای ابراز علاقه کرده‌اند که جای پای نیروهای امریکایی و کمک‌های غرب را پر نمایند.
نمایندگان امریکا به ویژه وزیر خارجۀ آن کشور در روزهای پسین از تداوم و استمرار کمک‌های واشنگتن تا سال‌های دراز به دولت افغانستان اطمینان داده‌اند؛ اما هیچ تضمینی وجود ندارد که ایالات متحده پس از ترک افغانستان، همچنان به کمک‌های گسترده‌اش ادامه بدهد. چنانچه رییس‌جمهور ترامپ همواره از مصارف بی‌جای نظامی و غیرنظامی امریکا در کشورهای جهان انتقاد می‌کند.
کابل با درس از تجربۀ خروج قوای شوروی از افغانستان، بیشتر نگران قطع کمک‌های واشنگتن است. همزمان با خروج نیروهای شوروی از افغانستان، ادوارد شوردنادزی، وزیر خارجه و دیگر مقامات بلندپایۀ شوروی، از ادامۀ کمک‌های‌شان و پرکردن خلای نیروها اطمینان می‌دادند. اما به محض خروج نیروها، کمک‌ها کاهش یافت و حکومت داکتر نجیب‌الله، رییس‌جمهور اسبق در شرایط سختی قرار گرفت و از درون متلاشی شد. حکومت داکتر نجیب را اپوزیسیون مسلح زمین‌گیر نساخت؛ کاهش کمک‌ها سرنگون کرد. اکنون کابل در شرایط کاملاً مشابه قرار گرفته است. زلمی خلیل‌زاد و دیگر مقامات امریکایی از داوم کمک‌ها اطمینان می‌دهند و تأکید می‌کنند که اجازه نمی‌دهند افغانستان به پایگاه القاعده و داعش تبدیل شود و یازدهم سپتمبر دیگری تکرار شود؛ اما خروج غیرمسوولانه و عجولانۀ نیروهای امریکایی، قطعاً تبعاتی دارد که دولت ضعیف و چندپارچۀ کابل قادر به مدیریت و کنترل آن‌ها نخواهد بود.
|
| فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
