|
صفحه اول/ |
انتخابات از آجندا خارج شد
/24.3.2019
نویسنده: میرویس قادری
کمیسیون انتخابات افغانستان رسماً اعلام کرد که انتخابات ریاستجمهوری باردیگر دو ماه به تأخیر افتیده و در 6 میزان سال 1398 برگزار میشود.
حوا علم نورستانی، رییس جدید کمیسیون اعلام کرد که برگزاری انتخابات در تاریخ پیشبینی شده نیازمند همکاری حکومت و جامعۀ جهانی است.
طبق پیشبینی قانون اساسی، انتخابات ریاستجمهوری باید به تاریخ 16 حمل سال روان برگزار میشد؛ اما رهبری سابق کمیسیون انتخابات اعلام کرد که آمادهگی تخنیکی و مالی برای تدویر انتخابات در تاریخ معین وجود ندارد و انتخابات را به تاریخ 29 سرطان برگزار خواهند کرد.
تأخیر دوباره در تقویم انتخابات ریاستجمهوری قابل پیشبینی بود. چون جامعۀ جهانی بهویژه امریکا و سازمان ملل متحد، حاضر به پرداخت هزینۀ برگزاری انتخابات افغانستان نیست.
با گرمشدن بحث صلح با طالبان، انتخابات از اولویت خارج شده است. ایالات متحده که انتخابات را جز ارزشهای بنیادین دموکراسی میپنداشت و همواره بر تدویر بیقید و شرط آن در هفده سال گذشته تأکید میکرد، اکنون هیچ علاقهیی به برگزاری انتخابات ندارد. یک دیپلومات بلندپایۀ حکومت سابق افغانستان گفت که برای او تغییر دیدگاهِ دیپلوماتهای امریکایی دربارۀ انتخابات باورکردنی نبوده است. آنان برای نخستینبار در هژده سال بحث انتخابات را از آجندای گفتوگوها و مذاکرات سیاسیشان با طرفهای تصمیمگیرنده در قضایای افغانستان خارج ساختهاند.
یکی از فاکتهای عمدۀ گفتوگوهای طولانی امریکا و طالبان در قطر، بحث لغو انتخابات و در نتیجۀ آن روی کارآوردن ادارۀ انتقالی بوده است. امریکا به منظور اقناع طالبان و کشانیدن پای آنان به نظام سیاسی، چارهیی جز تن دادن به برخی مطالبات و خواستهای اساسی این گروه ندارد.
در سوی دیگر، نامزدان انتخابات ریاستجمهوری افغانستان- به استثنای محمد اشرفغنی- هم تمایل چندانی به رقابتهای انتخاباتی و حتا تدویر انتخابات ندارند. البته پس از تنش لفظی میان مشاور امنیت ملی افغانستان و دولت امریکا، ظاهراً اشرفغنی هم از موضع صلحستیزانهاش عقب کشیده است.
حنیف اتمر، با صراحت طرح «حکومت سرپرست» را مطرح کرده است. او معتقد است که پس از اول جوزای سال 98 دورۀ کاری حکومت وحدت ملی پایان مییابد و آنان یک روز هم دوام کار غیرقانونی محمد اشرفغنی را نمیپذیرند. طرح حکومت سرپرست آقای اتمر جدا از ادارۀ موقتی است که طالبان از آن سخن میزنند. بر اساس طرح تیم صلح و اعتدال، حکومت سرپرست برای چند ماه روی کار میآید و با تدویر بیطرفانه و عادلانه انتخابات، به کارش پایان میدهد.
از جانب دیگر، عبدالله عبدالله رییس اجرایی دیگر از تدویر به موقع انتخابات سخن نمیزند. او حتا گفت که برای تأمین صلح با طالبان حاضر است از موقفش کنار برود. این مقام حکومت در کمال ناباوری از طرح حکومت موقت هم حمایت کرده است.
جریانهای تأثیرگذار دیگر از جمله حامد کرزی رییسجمهور سابق در همکاری با نمایندگان امریکا، طالبان و حلقهیی از مجاهدین سابق، روی طرح حکومت موقت کار میکنند.
یکی از چهرههای نزدیک به حامد کرزی رییسجمهور سابق که ابتکار عمل در گفتوگوهای بینالافغانی را به دست دارد، میگوید که تلاش جریان دارد که در نشست پیش روی قطر(16 تا 17 اپریل) روی تشکیل حکومت انتقالی بیطرف توافق صورت گیرد. به باور او، طرح حکومت انتقالی بیطرف در میان دیدگاه و خواست حکومت افغانستان و تحریک طالبان قرار دارد. طالبان خواهان ادارۀ موقت هستند؛ اما حکومت افغانستان بر تدویر انتخابات طبق برنامهریزی کمیسیونهای انتخاباتی تأکید میورزد.
در این میان نکتۀ روشن این است که توافق صلح با طالبان حتمی است. دیگر هیچ جریان و چهرهیی در مخالفت با روند صلح امریکا با طالبان قرار ندارد. برخی مهرههای درشت تیم رییسجمهور غنی به ویژه حمدالله محب و امرالله صالح، تلاش میورزیدند که مذاکرات زلمی خلیلزاد را به بنبست مواجه سازند. اما امریکا مشاور امنیت ملی غنی را از پیش روی برداشت. منابع میگویند که اشرفغنی از کمک و حمایت امریکا با دولتش و حمدالله محب یکی را انتخاب کند. امریکاییها با صراحت اعلام کردهاند که دیگر حاضر به کار مشترک با محب در کابل و واشنگتن نیستند. برخی دیپلوماتهای امریکا از حکومت افغانستان خواستهاند که محب را برکنار کند. تیم غنی در شرایط دشواری قرار گرفته است. به نظر میرسد آنها این حقیقت تلخ را پذیرفتهاند که دیگر توان مقاومت و ایستادگی در برابر امریکا را ندارند و باید صحنه را به حکومت تازه و همهشمول واگذار کنند.
نشست بینالافغانی قطر که تا کمتر از یک ماه دیگر در دوحه برگزار خواهد شد، قضیۀ افغانستان را روشن میسازد. تا کنون حکومت حاضر نشده است که نمایندگان خویش را به دوحه بفرستد. آنان نگران هستند که مبادا باردیگر قضیۀ «ابوظبی» تکرار شود. در نشست ابوظبی نمایندگان حکومت حضور یافتند؛ اما طالبان از صحبت و گفتوگو با هیأت یازده نفرۀ ارگ امتناع ورزیدند. اما اینبار ایالات متحده امریکا و دیگر طرفها در تلاش هستند که یک تیم همهجانبه از جانب حکومت به نشست دوحه شرکت نماید. طالبان هم در این زمینه انعطاف داشتهاند. حضور نمایندگان حکومت کمک خواهد کرد که مذاکرات صلح زودتر به نتیجه برسد.
اجندای نشست دوحه تا هنوز همگانی نشده است. اما به نظر میرسد بحث ادارۀ انتقالی و یا موقت، نوعیت نظام سیاسی، قانون اساسی، خروج نیروهای خارجی و آتشبس از موارد عمدۀ مورد بحث باشد. نشست پیش روی دوحه، ادامۀ کنفرانس بینالافغانی مسکو است. در نشست بینالافغانی مسکو، یخها در روابط طالبان، احزاب سیاسی و گروههای مجاهدین شکست. احتمال میرود که در نشست دوحه روی مسایل مهم تصمیمگیری صورت گیرد.
|
فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|