|
|
| روسيه و افغانستان/ |
امضای موافقت نامه در باره حل مساله قروض – گام است در جهت توسعه روابط
/4.9.2007
والیری ایوانوف
نظرات نويسندگان مقالات ممکن است مغاير با موضع سايت «فارسی.رو» باشد.
معلومات مختصر در باره مولف : نماینده اسبق اقتصادی و تجارتی فدراسیون روسیه در افغانستان در سا ل های 1992- 1996 و 2002 – 2005 . در حال حاضر مشاور فعال حکومت روسيه . مولف عده اثار در باره اقتصاد افغانستان .
بتاریخ 22 ماه اگست سال 2007 در يکی از رسانه های چينایی « گووان ژیباو » مقاله ای تحت عنوان « راز حل مساله قروض افغانستان در برابر روسیه » منتشر گردیه است. به نظر من یک سلسله مسا یل مندرجه ان مستلزم تحلیل می باشند.
امضای موافقت نامه مورخ 6 اگست سال 2007 در باره حل مساله قروض افغانستان از بابت کریدیت های قبلآ داده شده اتحاد شوروی به مرحله کاملآ مهم نهایی در پروسه طولانی ( از سا ل 1992 ) درک واقعیت های نو تاریخی و وظایف جدید در شرایط نو در روابط متقابل بین افغانستان و روسیه مبدل گردید. با امضای این سند اساس حقوقی برای تامین حمایت مالی دولتی حضور تشبثات روسیه در ساحه اقتصادی افغانستان ، طرح مساله راجع به تخصیص کرید یت ها و یا کمک های بلاعوض در عرصه بازسازی اقتصاد این کشور ، که جدآ در نتیجه جنگ طولانی داخلی دوران سا ل های 1992 – 2002 خساره دیده بوجود می اید.
من قصدآ اصطلاح " جنگ داخلی را بکار می برم ، به خاطریکه ، حقیقتآ میدانم ، که باوجود عملیات جنگی قطعات محدود اتحاد شوروی ، درین دوران هیچ یک از پروژه های اقتصادی کشور تخریب ویا از بین برده نشده بود ، همه انها بصورت موثر تا سا ل 1992 کار میکردند. برعلاوه ، من در سالهای 1983 – 91 هنگام کار به صفت سکرتر مسوول کمیسیون دایمی بین الحکومتی شوروی – افغان در باره همکاری های اقتصادی مربوط حکومت اتحاد شوروی ، پیوسته مطالبات رهبری اتحاد شوروی را از رهبری وزارت دفاع درین باره می شنیدم ، که قطعات نظامی شوروی در افغانستان مکلف اند حفاظت ، دفاع و فعالیت نورمال تولیدی موسسات صنعتی ، فابریکات برق ابی ، معادن ، شاهراها ، موسسات استخراج و انتقال گاز طبیعی و غیره را تامین کنند. این هدایات بصورت بلا انحراف اجراء میشدند ، که من هنگام دیدار از صنایع گاز در شبرغان ، فابریکه کود و برق در مزارشریف ، بند وشبکه ابیاری در سرده و جلال اباد ، فابریکه برق ابی نغلو و پلخمری ، سیلو ها در مزارشریف و پلخمری و بسیاری موسسات دیگر ، شاهد ان بودم. هر افغان ، منجمله از صف انهایی ، که سلاح به دست برحق برضد اتحاد شوروی می جنگیدند ، این گفته را تائید میکند.
همکاری اقتصادی و تخنیکی بین کشور های همجوار انوقت ، نه دیروز و نه امروز بوجود نه امده است، بلکه اولین گام های ان به دوران بعد از استرداد استقلال افغانستان ، که 88 مین سالگرد ان را ما بتاریخ 19 اگست سا ل 2007 تجلیل نمودیم ، مربوط میگردند. ولی اقدامات وسیع و بزرگ مقیاس در عرصه توسعه روابط متقابلآ مفید تجارتی – اقتصادی بین اتحاد شوروی و حکومت شاهی افغانستان بعد از جنگ بزرگ میهنی ، به مجرد انکه ما در نتیجه بازسازی موفقانه اقتصادی بعد از جنگ امکانات کمک ها و مساعدت ها به کشورهای خارجی در امر انکشاف اقتصادی و اجتماعی انها پیدا کردیم ، اغاز گردیدند. این مقدمه تاریخ مربوط به دادن کریدیت های دولتی به افغانستان بود.
به نظر من ، باید دانست ، که تناسب کریدیت های یاد شده دولتی ، که به افغانستان شروع از موافقت نامه مورخ 27 جنوری سا ل 1954 ( در باره اعمار مرحله اول سیلوی کابل ) و موافقت نامه مورخ 20 سپتمبر سا ل 1988 ، در بخش های اقتصادی و اجتماعی 2 به نسبت 3 را تشکیل میدهد. یعنی قسمت زیاد ( ولی نه تعین کننده ) ، کریدیت های می باشند ، که مطابق اصطلاح روزنامه چینایی جهت خریداری تسلیحات شوروی داده شده بودند. ولی این نه تنها خریداری تسلیحات و انهم به بهای بسیار امتیازی بود ، بلکه درین جمله تربیه کادرهای نظامی افغان ، خدمات تخنیکی و ارسال پرزه جات فالتو نیز شامل بودند.
در عین حال ، با در نظرداشت عدم امکان تامین تمویل مالی کافی پروژه های اقتصادی از منابع داخلی ، اتحاد شوروی به افغانستان همچنان کریدیت را جهت خریداری اموال استهلاکی در اتحاد شوروی میداد ، عواید حاصل از فروش انها در بازار داخلی از طریق بودجه جهت تمویل موسسات در حال اعمار به پول ملی مصرف میشد و همزمان بازار کشور را از اجناس بسیار ضروری ، منجمله ، شکر و محصولات نفتی پر میکرد.
بطور خاص باید تذکر داد ، که رهبری کشور ما همیشه سطح انکشاف اقتصاد افغانستان و عدم امکان پرداخت به موقع این کریدیت ها را بنابر علل عینی مدنظر میگرفت. در پاسخ به خواهش جانب افغان هر سا ل در باره به تعویق انداختن بازپرداخت قروض فیصله اتخاذ میشد. در عین حال ، بخش قروض دولتی بعد از تکمیل کار ساختمان خط لوله انتقال گاز و صدور گاز طبیعی از معدن شبرغان تا سرحد و بعدآ تا فابریکه کود و برق وحش در تاجکستان ( در مرحله نهایی تا 2.3 میلیارد متر مکعب در سا ل ) و همچنان اغاز صادرات میوه های سیتروس و زیتون از فارم های در جلال اباد به اتحاد شوروی ، قروض موفقانه پرداخته میشدند. این معلومات ، برعلاوه تائید کننده انند ، که اتحاد شوروی هیچگاهی دست به چپاولگری ( طوریکه برخی مولفان نااگاه و یا مغرض مینویسند ) منابع ملی افغانستان نمی زد.
به این ترتیب ، با در نظرداشت مهلت های داده شده ، تا سا ل 1991 افغانستان از بابت کریدیت های دولتی از اتحاد شوروی قرضدار نبود و همه پرداخت ها مطابق موافقت نامه بین الحکومتی تا اواخر سا ل 1991 از بابت کریدیت های مختلف به دوران بعد از سال 2010 منتقل گردیده بودند.
در سا ل 1994 مساله احیای روابط عنعنوی ، ولی با درک جدید ، بنابر واقعیت های جدید روسیه و افغانستان ، احیای روابط تجارتی – اقتصادی روسیه – افغانستان ، از سرگیری فعالیت نماینده گی اقتصادی روسیه در کابل بصورت مشخص و در فضای حسن نیت در مذاکرات در کابل بین رئیس جمهور برهان الدین ربانی و وزیر خارجه روسیه اندری کوزیروف مورد بحث قرار گرفت.انوقت وضع داخلی سیاسی و خانه جنگی ها در افغانستان امکان تحقق این توافقات مقدماتی را میسر نساخت. ولی در پهلوی مسایل دیگر تبادله نامه ها در باره ضرورت اتخاذ فیصله در باره بازپرداخت قروض افغانستان در باره کریدیت های دولتی ادامه یافت. در جریان مذاکرات خاطرنشان میگردید ، که هردو کشور ، که از دول جدید نماینده گی میکنند ، باید تاریخ روابط متقابل را از صفحه نو اغاز نمایند و ادعا ها و ازرده گی ها را به یاد فراموشی بسپارند.
حالا ، با امضای موافقت نامه یاد شده این پرابلم ها عملآ خاتمه می یابند. این بیش از همه مهم است ، طوریکه حامد کرزی رئیس جمهور افغانستان و زلمی عزیز سفیر افغانستان در فدراسیون روسیه درست فرموده اند ، روسیه امروز میتواند و باید هم حضور خود را در افغانستان ، جای که به کمک موسسات و متخصصین روسیه بیش از 140 پروژه مهم اقتصادی اعمار گردیده اند ، تحکیم بخشد. به نظر من ، بازسازی و احیای انها وظیفه اولویتی می باشد ، که به احیای توانمندی اقتصادی کشور مربوط میگردد و حل ان میتواند به بلندبردن سطح مشاغل ، روگردان ساختن مردم مستعد کار از ادامه حمایت ازجنبش طالبان ، کاهش کشت خاشخاش و بلند بردن سطح زنده گی مردم مساعدت نماید.
مطابقآ ، به حساب ارسال مواد و سامان الات روسیه برای پروژه های ، که احیاء میشوندبصورت کل حجم تجارت روسیه و افغانستان افزایش می یابد ، که در سا ل های اخیر بطور قابل ملاحظه ( به اساس اداره احصائیه دولتی فدراسیون روسیه، در سا ل 1994 – 80.8 میلیون دالر ، در سا ل 2006 – 15، 3 میلیون دالر ) کاهش یافته است.
من نمیدانم ، که روزنامه " گوان مین ژیباو " زمانیکه به خواننده گان درین باره خبر میدهد ، که " 80 فیصد کمک های ، که روسیه میخواهد در اختیار افغانستان قرار دهد ، به ارسال تسلیحات و تربیه کادر های نظامی مربوط میگردد" ، راجع به کدام پلان ها معلومات حاصل نموده است. میخواهم این پرسش را مطرح نمایم ، که حجم مجموعی چنین کمک ها چقدر بود ، از طرف کی و چه وقت و مطابق کدام فیصله های حکومت روسیه انها تخصیص داده شده بودند؟ واضح است ، که ازسا ل 2001 روسیه به درخواست رهبری افغانستان در باره ارسال این یا ان محصولات نظامی ، قبل از همه در باره ترمیم وسایل تخنیکی و تسلیحات قبلآ ارسال شده پاسخ مثبت داده و چنین کمک ها به 300 میلیون دالر امریکایی میرسند. فکر میکنم ، که در اینده اگر درین باره درخواست لازم رسمی مواصلت ورزد ، روسیه به همکار عنعنوی خود جواب رد نخواهد داد.
و بالاخره اینکه : در طول تاریخ رهبری افغانستان ، چه در زمان شاهی و چه در دوران جمهوریت محمد دادود ، همیشه در باره تحقق سیاست خارجی و اقتصادی برخورد پرگماتیک داشت. این برخورد ، قبل از همه بر توازن نیروهای موجود و فعال خارجی و داخلی ومنافع انها استوار بود . در حال حاضر ، طوریکه تصور میشود ، این توازن بصورت معین برهم خورده ،که باعث عکس العمل منفی بخش مقامات بلند پایه سیاسی و تجارتی کشور میگردد. رهبری جدید انتخاب شده از طرف تمام مردم جمهوری اسلامی افغانستان میتواند ازعهده احیای چنین توازن تاریخی ظاهرآ بدون مشوره هرگونه مشاورین برامده میتواند.
|
| Afghanistan.ru |
(0)نطرشما در اين مورد
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
