|
|
| آسيای مرکزی/ |
از چین در اینده نسبت قدرتمندی ان نه ، بلکه از ضعف ان باید هراس داشت
/9.9.2007
بختیار رشیدوف ( تاشکند )
نظرات نويسندگان مقالات ممکن است مغاير با موضع سايت «فارسی.رو» باشد.
چین از نظر شاخص های اقتصادی خود با رشد 10% در سال و یک تریلیون ذخایر اسعاری و توسعه جهانی کالا های چینایی ، چانس جدی مبدل شدن به ابرقدرت در قرن21 دارا میباشد.
ولی این همه خوبی ها بر تهداب متزلزل استثمار کار میلیون ها چینایی ، که از ابتدایی ترین حقوق اجتماعی بی بهره می باشند ، استوار اند. خطرات موجود داخلی و خارجی برای امنیت چین راه ان را به سوی سلطه جهانی مشکل میسازد.
ایا چین اساس برای چنین استحکام دارد؟ واقعیت امر اینست ، که چین مانند هر کشور دیگر ، برای انکه به ابر قدرت جهانی مبدل گردد ، به استقلال از نفوذ خارجی و نبودن پرابلم های جدی داخلی ضرورت دارد. فقط در همینگونه شرایط امریکا در طول قرن 20 انکشاف میکرد و دوران بحران بزرگ سال های 30 را پشت سر گذاشت. در ان زمان پروسه های جهانی شدن بر امریکا انقدر تاثیر جدی نداشت. موقف دولت بحری ، که از جهان دیگر توسط اقیانوس بیکران احاطه شده بود نقطه مثبت جدی دیگر بود ، که امنیت امریکا را تضمین میکرد. در مورد چین این برتری ها وجود ندارند. در جریان پروسه جهانی شدن ، که روز به روز قوت میگیرد وابستگی ان به به جهان خارج افزایش می یابد. چین در منطقه بالقوه بی ثبات قرار دارد و در داخل کشور نابرابری اجتماعی به سرعت افزایش می یابد ، که تشنج جدی را در جامعه تحریک میکند.
جهانی شدن برضد چینایی شدن
اقتصاد چین بصورت جدی به سرمایه خارجی مربوط می باشد. در حدود 60 فیصد کالای چینایی در چین توسط کمپنی های امریکایی ، اروپایی ، جاپانی ، تایوانی و کوریایی تولید میشوند. از جمله 500 شرکت چند ملیتی 470 شرکت در چین فعالیت میکنند. این شرکت ها با صدور کالای خود به کشور های دیگر بر تجارت خارجی چین فعالانه اثر میگذارد و همین اکنون 37 فیصد محصول ناخالص ملی چین را تشکیل میدهد. بدین ترتیب ، سرمایه خارجی بر شاخص اساسی انکشاف اقتصادی کشور تاثیر مینماید. توسعه جهانی کالای چینایی باعث افزایش وابستگی چین به مصرف کشور های دیگر میگردد. مثال برازنده ان اینست ، که امریکا – بزرگترین بازار کالای چینایی است و روابط با این کشور به عامل مرکزی دیپلوماسی چین مبدل گشته است. از دست دادن بازار مصرفی امریکا میتواند به بروز بحران ناگهانی منجر گردد و تغیر جهت جریان عظیم کالا به بازار های دیگر کاملآ مشکل خواهد بود. جهانی شدن مناسبات سیاسی نیز بر امکانات چین اثر میگذارد. بطور مثال ، تایوان به جز بازی جیوپولیتیک بین چین و امریکا مبدل گشته است. گمان نمیکنم ، که رهبری چین با درنظرداشت روابط نزدیک تجارتی – اقتصادی با امریکا ، به تشدید روابط با امریکا بر سر تایوان حاضر گردد.
ولی برای چین مساله تروریزم بین المللی و افراطیت ، که به پرابلم جهانی مبدل گشته ، بیشترین تهدید را به بار می اورد. این کشور را قوس بی ثباتی احاطه نموده است و در اطراف ان دول اسیای مرکزی ، افغانستان ، پاکستان و هند قرار دارند و برای ان کشور در شمال – غرب ، غرب و جنوب – غرب تهدید باقوه بی ثباتی به بار می اورند. در عین حال مناطق شمال – غربی و غربی چین بسیار فقیر می باشند. در همین منطقه تشکیلات خودمختار ( منطقه خودمختار شنجیان – اویغور و تبت ) قرار دارند ، که استقلال خود را مطالبه میکنند. این همه میتوانند به زمینه مساعد برای " شورش عظیم چین " مبدل گردند. از همینرو چین سعی میکند اوضاع را عادی سازد ، تا خطر بروز منابع جدید منازعه را در منطقه کاهش دهد.
سوسیالیزم بازاری نوع چینایی
حزب حاکم چین به منظور جلوگیری از دچار شدن به سرنوشت اتحاد شوروی ، دست به اصلاحات بازاری زد. ولی از ثمرات این اصلاحات ، عمده تآ بوروکراسی چین و حلقات معین نزدیک به ان استفاده میکنند. کمونیستان چین و ماموران حکومتی در حقیقت به سرمایه داران مبدل گشته ، فابریکات و کارخانه ها را خصوصی ساخته و عرصه های دیگر فعالیت های تجارتی را اشغال نموده اند.
صد ها میلیون کارگر و دهقان چینایی در نظام سوسیالیستی زنده گی شان را ادامه میدهند. بورکراسی چین به حاکمیت یک حزب نیاز دارد ، تا کتله های عظیم زحمتکش را در " قیضه تابعیت " نگاه دارند ، که نسبت دستمزد کم کار و نبودن تضمینات اجتماعی کالای را با ارزش اضافی بلند تولید میکنند.
نابرابری اجتماعی افزایش می یابد
قرار تازه ترین معلومات تحقیقات اکادمی علوم اجتماعی چین ، فاصله بین عواید مردم دارا و فقیر این کشور پیوسته افزایش می یابد. مطابق این معلومات ، 10 فیصد نماینده گان ثروتمند چین صاحب 40 فیصد تمام دارایی های کشور می باشند. حکومت نمی تواند این تمایل منفی را از بین ببرد.
مقامات رسمی پیکن میدانند ، که افزایش بعدی فاصله بین اقشار اجتماعی میتواند ثبات اجتماعی را جدآ برهم بزند و کاهش فاصله بین عواید ثروتمندان و فقرارا به مثابه وظیفه اولویتی ملی بررسی میکنند. حکومت چین حتی امکان کاهش سرعت رشد اقتصادی کشور را ، که فاصله بین اقشار اجتماعی را تسریع میکند ،مستثنی نمی سازد.
تضمینات اجتماعی برای کارکنان در چین بسیار کم می باشند و از دست دادن کار به فقر منجر میگردد. در عین حال در جریان" اصلاحات" سرمایه داری ده ها میلیون چینایی مشاغل خود را در موسسات سکتور دولتی ، که با خساره کار میکردند ، از دست دادند. کارگران و دهقانان چینایی هیچگونه عنعنات اتحادیه های مسلکی ندارند و از هرگونه حقوق محروم میباشند. در سال های اخیر وضع روز به روز بدتر میشود. این کار باعث افزایش شدید دامنه و مقیاس تظاهرات اعتراضیه مردم ( تا 100 هزار اعتراض در سال 2005 ) میگردد، که اشکارا ثبات اجتماعی را در کشور تهدید میکند. بحران در عرصه حفظ الصحه " زنگ خطر جدی " محسوب میشود. شخصیت های رسمی چین بصورت علنی بر شکست اصلاحات درین عرصه اعتراف نموده اند. برای نیم جمیعت چین امروز استفاده از خدمات طبی – تجمل غیر قابل دسترسی محسوب میشود. ناتوانی مقامات و جامعه در برابر شیوع واگیر امراض ساری خطرناک به تهدید داخلی برای امنیت چین مبدل گشته و کشور در برابر حملات تروریستی با استفاده از سلاح باکتریالوژیکی بسیار اسیب پذیر می باشد.
قضیه اساسی چین
رهبری چین در برابر قضیه به مشکل حل شونده قرار دارد و ان اینکه ، چگونه بتواند رشد بلند اقتصادی فعلی را حفظ نماید، از نواقص روزافزون این رشد ، یعنی بی ثباتی سیاسی و اجتماعی جلوگیری نماید. در حلقات بلند سیاسی چین جروبحث های بین طرفداران نظریه " انکشاف " ( زمانیکه رشد اقتصادی هدف غایی باشد ) و نظریه " جامعه هماهنگ " ، که از شعار های دارای خصوصیات اجتماعی دفاع میکنند، جریان دارند. تا به حال طرفداران نظریه انکشاف موفق می باشند . انها میگویند ، که تهدید اساسی برای ثبات در کشور در نابرابری نه ، بلکه در کند شدن رشد اقتصادی کمتر از 8 فیصد نهفته می باشد. چین بدین ترتیب رفاه مردم را قربانی رشد اقتصادی خود میکند.
راه نجات مفکوره ملی می باشد
برای انکه کتله های مردمی را متحد ساخت ، مفکوره ملی ضروری است. ماشین بوروکراتیک چین راه نجات را در تبلیغ هدف اساسی چین – دستیابی بر موقف ابر قدرت جهانی ، یافته است.این مفکوره بسیار موثر در وقت خود مردم اتحاد شوروی سابق را باهم متحد ساخته بود و الهام بخش انها بود. مردم شوروی ، که هر کوپیک را در جیب خود حساب میکردند ، بر دولت کبیر امپراطوری خود افتخار میکردند. مفکوره عظمت مردم را مجبور می ساخت نسبت به شرایط بد زنده گی تحمل پذیرتر باشند. البته ، چین نسبت سرعت بلند رشد اقتصادی خود از کشور کمپ اسبق سوسیالیستی در ریشه تفاوت دارد.
ترقی به اصطلاح صلح امیز توسط کار شاقه صد ها میلیون چینایی تامین میشود. به مجرد ، که کدام عناصر دموکراسی در جامعه چین وارد گردند ، معجزه اقتصادی چین بلا فاصله با رکود مواجه خواهد شد. اجرای خواست های زحمتکشان چینایی در باره تامین ابتدایی ترن حقوق شان در باره معاش بلند شایسته و افزایش بنیادی مخارج اجتماعی به گران شدن اجناس چینایی منجر میگردد. از همینرو رهبری کشور از دموکراتیزه کردن جامعه هراس دارد و سعی میکند جامعه را با شعار های اینده بزرگ چین بسیج سازد.
نتیجه گیری
چین نه تنها در عرصه رشد اقتصادی بر موفقیت های چشمگیری دست یافته است. این کشور در عرصه تبلیغات سیاسی نیز بر پیروزی های نایل امده است.رهبران عالی دولتی و تحلیل گران چینایی با علاقمندی اشکار سقوط بسیار زود قدرتمندی امریکا و مبدل شدن چین را به قدرت جهانی در قرن 21 پیشبینی میکنند . به نظر میرسد ، که مساعی سیاستمداران چین هدر نه رفته اند: موضوعات عمده مورد بحث در غرب ، توسعه طلبی اقتصادی چین و تهدید نظامی چین می باشند. در عین حال مبصرین غربی پرابلم های چین را با وجود اهمیت تعین کننده برای این کشور، نادیده میگیرند. تهدید های داخلی و خارجی برای امنیت چین امکانات انرا در باره رسیدن به سلطه جهانی محدود میسازد.
برای انکه به ابر قدرت جهانی مبدل گشت ، برای چین لازم است ، تا تضاد های روز افزون بین مودل اقتصاد بازاری و نظام سیاسی کشور و اداره مطلق العنان حزب کمونیست را حل کند. خصوصیت پرتحرک رشد اقتصادی با دیکتاتوری حزب حاکم در ضدیت هرچه بیشتر قرار میگیرد. به این ترتیب ، ضرورت دموکراتیزه کردن زنده گی سیاسی اهمیت هر چه بیشتر کسب مینماید.
سلطه جهانی کشور به معنی مسوولیت جهانی ان به خاطر پروسه های جاری در جهان و ضرورت حفظ کنترول بر وضع موجود به منظور حفظ نقش مسلط می باشد. امریکا در حال حاضر همین بار را به دوش میکشد. ایا چین به چنین مسوولیت اماده می باشد ؟
به عقیده چزان تسزیلیلن دانشمند- مورخ و پروفیسور پوهنتون پیکن " قرن جاری به قرن چین مبدل نخواهد شد ، کشور در 50 سال اینده نزدیک پرابلم های بیش از حد دارد". از چین در اینده نباید از قدرتمندی ان ، بلکه از ضعف انکشور و امکان بالقوه بروز بی نظمی ، در صورت ، که کشور نتواند از عهده ایجاد مودل نو اقتصادی براید ، باید ترسید.
|
| فرغانه.رو |
(0)نطرشما در اين مورد
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
