نظرات نويسندگان مقالات ممکن است مغاير با موضع سايت «فارسی.رو» باشد.
در کابل و اسلام اباد یکبار دیگر صحبت در باره " راه جدید ابریشم " مطرح گردیده است. این راه از طریق ولایات غربی و جنوب – غربی افغانستان بسوی جنوب ، از سرحد با ترکمنستان تا سرحد با پاکستان عبور خواهد کرد . بعدآ ، مطابق پلان مطروحه کاروان های موتر های باربری اموال را به بنادر گرم بحیره عرب انتقال خواهند داد. برعلاوه ، جز عمده " راه جدید ابریشم " خط لوله انتقال گاز خواهد بود ، که از طریق ان گاز ترکمنستان به پاکستان انتقال خواهد گردید.
در حال حاضر تمام خطوط لوله انتقال گاز صادراتی از طریق خاک روسیه میگذرند . در صورت اعمار خط لوله جدید انتقال گاز ، به عقیده ناظران ، اوضاع تغیر خواهد کرد . انهم ، طوریکه اشاره میشود ، این تغیر به نفع مسکو نخواهد بود . به خاطریکه تمدید خط لوله بسوی جنوب به معنی ختم انحصار روسیه در باره انتقال گاز ترکمنستان به اروپا می باشد . برعلاوه ، از طریق خاک پاکستان ان را میتوان به سوی هند و چین تمدید نمود .
اعمار خط لوله انتقال گاز منفعت هنگفت را در قبال خواهد داشت . درینصورت صحبت قبل از همه بر سر امریکا و بصورت مشخص راجع به کمپنی " یونیکال " امریکایی مطرح بحث می باشد. همین کمپنی قبلآ در اواسط سال های 1990 در محفل داوطلبی مربوطه برنده شده بود . ولی باوجود این تحرک در زمینه بوجود نیامد . راجع به مسیر کشک – هرات – قندهار – کویته و خط لوله جدید انتقال گاز روزنامه های امریکایی و پاکستانی هنوز 10 – 12 سال قبل فعالانه مطالب نشر نموده بودند.
مولف این مقاله ، که در ان سال ها در اسلام اباد کار میکرد ، رفت وامد های پی هم هیات های ترکمنستان را به پایتخت پاکستان جهت انجام مذاکرات مشاهده میکرد. انگاه من از یک عضو بلند پایه هیات پرسیدم : " چگونه میتوان خط لوله را تمدید نمود ، زمانیکه در مناطق عبور احتمالی لوله عملیات جنگی دوامدار ادامه دارند ؟ " هم صحبت من بدون هرگونه تردید ، با لحن ، که اعتراض را تحمل نمیکرد، پاسخ داد : " شما خواهید دید ، یک سال بعد مساله حل خواهد شد و افغانان به جای کلاشنیکوف بیلچه بدست خواهند گرفت و خواهند توانست با زحمت خود پول برای خانواده های شان کمایی نمایند . و خوشبخت خواهند بود ".
از ان زمان 12 سال سپری گردیده است . گمان نمیکنم ، که افغانان خوشبخت شده باشند. انها بیلجه را بجای ماشیندار بدست نگرفتند. و خط لوله انتقال گاز همچنان اعمار نگردیده است . همچنان " راه جدید ابریشم " نیز ساخته نشده است . باوجود تمام مساعی پاکستانیان ، که در اواسط سال های 1990 دسته های طالبان ، که تحت کنترول کامل انها قرار داشتند ، جهت نگهداری راه جنوب – غرب افغانستان گماشته بودند ، این کار صورت نگرفت.
حالا صلح در افغانستان ، خاصتآ در مناطق جنوب غربی ، مانند ده سال قبل ، در اینده نزدیک پیشبینی شده نمیتواند . حتی باوجود انکه ، رژیم حامد کرزی ، از قرار معلوم ، تصمیم گرفته مفکوره 20 سال قبل نجیب الله را تکرار کند ، و ظاهرآ این رژیم نیز در مورد اعلام " سیاست اشتی ملی " فیصله نموده است. ولی این بار ، مانند اواخر سال های 1980 ، نه با مجاهدین ، بلکه با طالبان اشتی خواهد کرد .
وضع فعلی در افغانستان در اصل بیشتر از همه به اواخر سالهای 1980 شباهت دارد. رژیم کرزی در حال حاضر ، دقیقآ مانند رژیم نجیب الله در ان زمان ، در ماهیت امر فقط کابل و برخی شهر های بزرگ دیگر کشور را کنترول میکند. انهم فقط در روز . درعین حال او نیز ، مانند ان زمان به زور سر نیزه خارجیان حکومت میکند .
و حالا برعلاوه ، ظاهرآ جهت تقویت موازات بین دو رژیم ، در کابل یکبار دیگر صحبت ها در باره "اشتی ملی " مطرح گردیده اند. بصورت مشخص چنین عبارت ، که از طرف کارکنان سیاسی شوروی ایجاد گردیده بود ، بکار برده نمیشود ، ولی ماهیت ان یک است .کرزی درست همان پاسخ را در برابر پیشنهاد مذاکرات از طرف طالبان دریافت داشته ، که نجیب الله بیست سال قبل از مجاهدین دریافت داشته بود : هیچگونه صحبت راجع به گفتگوها با رژیم کابل " تا زمانیکه نیروهای خارجی در خاک کشور قرار داشته باشند " مطرح بحث بوده نمیتواند .
ولی باوجود ان کرزی با پافشاری هرچه بیشتر فعالیت میکند . او اماده گی خود را جهت دادن کرسی ها در حکومت به شخصیت های برجسته طالبان ، مانند ملا عمر و حتی گلبدین حکمتیار اعلام داشته است .
ولی جنبش طالبان – طوریکه تصور میشود ، یکپارچه نیست . مانند دوران مجاهدین هرگروه طالبان منافع خود را دنبال میکند.
تعداد چنین گرو ها حد اقل به سه گروه میرسد . گروه اول به اداره استخبارات نظامی پاکستان ای اس ای مربوط است . گروه دومی به القاعده وابسته می باشد . گروه سومی از هیچکس به جز از سران اقوام تابعیت نمیکند. حتی اگر حکومت کرزی بتواند به یکی ازین گروه ها به توافق هم برسد ، این به هیچ وجه بدان معنی نخواهد بود ، که همه پرابلم ها در ولایات قندهار ، هلمند و یا فراه خود بخود حل خواهند شد . تمدید خط لوله انتقال گاز از طریق همین ولایات در نظر می باشد.ولی عملیات جنگی در انجا ، قرار اطلاعات واصله اخیر ، نه تنها خاتمه نمی یابد ، بلکه با قوت تازه مشتعل میگردند.
"مسکوفسکی نووستی"