|
|
| روسيه و افغانستان/ |
آیا روسها در عملیات های نظامی ناتو در افغانستان اشتراک خواهند نمود؟
/9.12.2007
ناتاليا شيلو
نظرات نويسندگان مقالات ممکن است مغاير با موضع سايت «فارسی.رو» باشد.
معلومات مختصر در مورد نويسنده: ناتاليا ايگورونا شيلو – کارشناس مرکز تحقيقاتی پوهنتون دولتی روابط بين المللی مسکو مربوط به وزارت خارجه روسيه. تحليلگر سايت خبری «افغانستان.رو».
اخيراً گزارشاتی به نقل از منابع وزارت دفاع هالند بدست ما رسید که در آن گفته میشود هواپیمای بزرگ بابری روسیه AN-124 بنام «روسلان» همراه با عمله پرواز آن در یک ماموریت هوایی هلیکوپتر وزارت دفاع هالند را به منظور ترمیم از شهر قندهار افغانستان به میدان هوایی نظامی هالند بنام سستربرگ انتقال داده شد. روز بعد هوا پیما AN-124 هلیکوپتر جدید هالندی را با لوازم ترمیم آن از هالند دوباره به کندهار انتقال داد.
همزمان به آن گزارشاتی از منابع دیگر نیز بدست آمد که گفته میشود کمیته نظامی ناتو برای شورای ناتو پیشنهاد نموده است که باید 20 بال هواپیماهای متوسط ملکی ساخت روسیه، هلیکوپتر های نوع Mi-8، Mi-17 و هم چنان چند بال هلیکوپتر های سنگین وزن ترانسپورتی Mi-26 را همراه با پیلوتان روسی به منظور انتقال سربازان ناتو به افغانستان به کرایه بگیرد.
در حال حاضر استفاده از تخنیک هواپیمایی نظامی روسیه و اوکراین در آجندای بحث اعضای سازمان ناتو قرار دارد. مطابق به برخی منابع در حال حاضر ناتو مصروف گفتگو در مورد قیمت کرایه با کمپنی های روسی است. در گزارش آمده که برای قیمت استفاده ازهر هلیکوپتر Mi-17 در هفته 100 هزار دالر تعین شده. اما بحث برای استفاده در یک سال است که بدین تر تیب کرایه 20 بال هلی کوپتر Mi-17 در سال بیشتر از 100 میلیون دالر میشود. البته این مبلغ شامل معاش پیلوتان و عمله طیارات نمی شود. از آنجاییکه ناتو در موقعیت بسیار دشوار در افغانستان قرار دارد، برای پرداخت هر قیمت آماده است. تصمیم نهایی درین زمینه تا آخر سال جاری گرفته خواهد شد.
پرسش اساسی اینست که چرا نیروهای بین المللی (ISAF), که اکثریت اعضای آن را نظامیان ناتو تشکیل میدهند به هلیکوپتر ها و عمله روسی محتاج شده اند؟ در حالیکه باید ناتو از هر نقطه نظر از لحاظ کمیت و تخنیک و وسایل نظامی بی نیاز باشند. به نظر میرسد که ماموریت ناتو در افغانستان به بن بست رسیده است. صرف نظراز خوش بینی مقامات رسمی واشنگتن و پایتخت های اروپایی، بسیاری سیاست شناسان و کارشناسان غربی تقریباً همه با صراحت میگویند که اوضاع افغانستان شدیدآ بحرانیست و نزدیک به فاجعه است.
نخست باید گفت، تلفات ناتو، اردوی ملی، پولیس ملی و مردم ملکی و هم چنان تلفات طالبان زیاد است. کشتار مردم ملکی در جریان عملیات های قوت های ناتو نه تنها باعث نارضایتی و فاصله گرفتن مردم از دولت می شود، بلکه نفرت از قوت های خارجی را نیز در پی خواهد داشت و سر انجام به سود صفوف طالبان تمام خواهد شد. بدین تر تیب به نظر می رسد که دولت و قوت های خارجی قادر به تامین امنیت مردم نیستند.
دوم باید گفت،علیرغم تلاشهای ناتو و حکومت افغانستان، طالبان با گذشت زمان دوباره تا به آن سطحی توانایی یافته اند که بیش از 54 فیصد خاک افغانستان بویژه روستاها را در تحت کنترول خود دارند. اما حکومت افغانستان و ناتو طوری وانمود میسازند که تمام ولایات در تحت کنترول آنها قرار دارند. به نظر می رسد که طالبان از لحاظ پولی، تعداد جنگجویان، اسلحه و نفرات انتحاری صرف نظر از تلفات سنگین شان بی نیاز هستند.
انکشاف وضعیت کنونی بسیاری کارشناسان را به این نتایج بد بینانه رسانده که فکر میکنند، زمان تصرف کابل بدست طالبان خیلی دور نیست. با توجه به انکشاف اوضاع بسوی فاجعه در حال آمدن، برای آمریکا و بریتانیا خیلی دشوار شده است تا متحدین سابقه دار خویش در سازمان ناتو را متقاعد سازند تا سهم فعال در عملیات های نظامی ضد طالبان بگیرند. در جلسه ناتو در ریگا مورخ 24 اکتبر امسال، اعضای ناتو تصمیم گرفتند تعداد سربازان خویش را هر چه بیشتر در افغانستان تقویت کنند. این تصامیم به این سادگی ها صورت نگرفت. نمایندگان ایالات متحده آمریکا، بریتانیا و کانادا یک بار دیگرتلاش نمودند تا فرانسویها و جرمن ها را که حاضر در عملیات های نظامی نیستند، متقاعد سازند. امکان تصرف کابل و مناطق شمال توسط طالبان و عدم علاقمندی قوت های برخی اعضای ناتو مثل هسپانیا، آلمان ، ایتالیا و فرانسه مشارکت در جنگ ها در جنوب نه تنها باعث وخامت وضعیت امنیتی شده ، بلکه باعث بروز یک مقدار شکاف و اختلافات در میان اعضای سابقه دار نا تو با واشنگتن نیز شده است. این در حالیست که در پایتخت برخی کشور های بزرگ اروپایی بحث از خروج قوت های شان از افغانستان را میکنند. بگونه مثال جاپانیها همین اکنون ماموریت خویش را در افغانستان ختم یافته اعلام نموده اند.
کشور های مثل فرانسه، ایتالیا، هسپانیه و جرمنی مخالف سر سخت افزایش نیروی نظامی در افغانستان هستند. این کشور ها چنین استدلال میکنند که افزایش نیرو ها نه تنها به سود افغانستان وقوت های خودشان تمام نمی شود، بلکه باعث وخامت بیشتر اوضاع و تلفات شدید قبل از همه در میان سربازان خود شان خواهد شد و در نتیجه افکار عامه مردم را در کشور های اروپایی بر علیه حکومات شات تحریک خواهد نمود. بگونه مثل جرمن ها از زمان ماموریت شان در افغانستان 25 سر باز تلفات داده اند و آخیرین سروی افکار عامه درین کشور نشان می دهد که بیش از نیمی جرمن ها خواهان خروج سربازان شان از افغانستان هستند. هر چند تا حال رهبران کشور های اروپایی با صراحت موضع گیری ضد واشنگتن درین زمینه نه نموده اند ، اما به عقیده برخی آگاهان آن عده کشور های بزرگ اروپایی که سیاست های مستقل را تعقیب می نمایند، دیر و یا زود تصمیم خروج از افغانستان را خواهند گرفت. اجلاس اعضای ناتو در شهر ناردویک هالند در اواخر اکتبر سال جاری نشان داد که هیچ یکی از کشور های اروپایی حاضر نیستند که سربازان خویش را از مناطق نسبتاً آرام شمال به جنوب نا آرام در مقابله با طالبان بفرستند.
بدین تر تیب بار اصلی جنگ بدوش آمریکاییها، و قسماً بدوش انگلیسها و کاناداییها قرار دارد. در نتیجه کشور های نامبرده و آرتش تازه تشکیل افغانستان مجبورند تمام بار جنگ و تلفات را بدوش بکشند.
اما در زمانیکه اعضای سابقه دار ناتو علاقمندی اشتراک در عملیات های نظامی خارج از شمال افغانستان ندارند، کشور های تازه عضویت ناتو هر چه بیشتر تشویق به مشارکت در ماموریت جنگی در افغانستان میشوند. به نظر بسیاری ها این کشور ها نه بخاطر جنگ با تروریستان عساکر خویش را به افغانستان میفرستند، بلکه بیشتر بخاطر رضایت واشنگتن این کار را میکنند. در حال حاضر قوت های نظامی اعضای جدید ناتو مثل هنگری، سلواکی، پولند، گرجستان، آذربایجان، لاتویا، ایستونی و لیتوانیا در افغانستان حضور دارند.
ایالات متحده آمریکا و اعضای دیگر ناتو در افغانستان در موقعیت خیلی دشواری:«حرکت کن توقف نکن» قرار گرفته اند و تلاش میکنند که به هر وسلیه ایکه میشود خود را از«تلک افغانستان» نجات دهند. به نظر می رسد که ناتو به آن حدی در باتلاق افغانستان گیر افتیده است که حالا دست کمک به روسها دراز نموده اند.
در حال حاضر ناتو در فضای افغانستان تسلط دارد و به برکت همین برتری فضایی است که قوت های ناتو در بسیاری عملیات های نظامی نسبت به دشمن موفقیت دارند. تا حال طالبان به دلایل مختلف نه توانسته اند فضای افغانستان رااز دست ناتو بیرون بکشند. بدون شک با کله شینکوف نمی توان F-16 را شکار کرد.
اما با این هم از سال 2006 بدینطرف تلفات هوایی ناتو به سرعت افزایش یافته است. در سال گذشته 37 طیارات و هلیکوپتر ها آسیب دیدند و یا سقوط داده شدند. تا حال 130 حادثه ثبت شده که بمب و یا راکت بر میدانهای هوایی و یا نزدیک به آن اصابت نموده و خسارات را بر هواپیماهای جنگی وارد نموده اند. هم چنان 203 حادثه ای گزارش داده که طیارات نه توانسته اند از ترس نا امنی ها پرواز کنند.
ناتو همواره سقوط طیارات شان در مناطق مختلف افغانستان را بر اساس مشکلات تخنیکی وانمود ، نموده اند و هیچگاه معترف به سقوط طیارت شان توسط طالبان نشده اند. اما طالبان همواره صحبت از افزار های جنگی جدید و پیشرفته صحبت میکنند. طالبان در آغاز جولای امسال اعلام نمودند که در لغمان هلیکوپتر نظامی مربوط به ناتو را توسط اسلحه جدید سقوط دادند. افزون بر آن در افغانستان خبر دست یابی طالبان به استنگر داده شده است. ناتو چندین بار اعلام نمود که طالبان سلاح های ساخت چین را تازه بدست آورده اند.
در مورد داستان انتقال استنگر ساخت آمریکا به افغانستان در سالهای هشتاد در جنگ میان مجاهدین افغانستان و شوروی سابق حرف های زیادی وجود دارد که در بحث کنونی مجال توضیح آن نیست، اما دست رسی طالبان به ستنگر های مربوط به حزب اسلامی گلبدین در سالهای تسلط طالبان بر افغانستان گزارشاتی زیادی وجود دارد، از جمله گلبدین حکمتیار زمانی به زبان خود گفته بود که سلاح های پیشرفته نظیر استنگر را به طالبان سپرده بود که تعداد آن به 8 تا 12 میرسد. معلوم نیست که چقدر این حرف های گلبدین واقعیت دارد، اما یک واقعیت انکار ناپذیر بر اساس گزارشات یکی از کانالهای تلویزیونی افغانستان وجود دارد و آن این است که سازمان آی اس آی مانند بسیاری اسلحه های دیگر ستنگر را نیز در اختیار طالبان قرارداده است.
در واشنگتن و بروکسل در مورد مسلح شدن طالبان با اسلحه ضد هوایی خیلی حساس هستند. آنها ترس ازآن دارند که با دست یابی طالبان به سلاح های ضد هوایی تلفات آنها و سقوط طیارات جنگی آنها بیشتر شده و تسلط کنونی شان بر فضای افغانستان مورد تهدید قرار خواهد گرفت.
برای اینکه نگرانی های آمریکاییها را در زمینه هوایی بدانیم، لازمست که به این فاکت توجه کنیم که تا حال آمریکاییها در جنگ ها از طیارات جنگی پیلوت دار استفاده می نمودند، اما حالا طیارات بدون پیلوت بنام Ripper را که توسط کامپیوتر از مرکز فرماندهی نظامی در نیوادای آمریکا اداره میشود، وارد میدان جنگی نموده اند. علاوتاً بریتانوی ها نیز هوایپیمایی بدون پیلوت Ripper را از آمریکا خریداری نموده و وارد صحنه جنگ در افغانستان ساخته اند.
این در حالیست که هنوز خود افغانستان فاقد هواپیماهای جنگی است و گفته میشود بطور تدریجی قوای هوایی این کشور احیا خواهد شد. بناً نگرانیهای واشنگتن و متحدین آنرا در افغانستان می توان درک نمود، زیرا در شش سال اخیر، سال جاری بدترین سال تلفات غرب در افغانستان است. مطابق به گزارشاتی از منابع مستقل، آمریکاییها 101 نفر سر باز خویش را در افغانستان از دست داده اند. افزون بر آن عراق نیز بر شانه های این کشور سنگینی میکند. ازین رو افغانستان به یک درد سر شدید برای واشنگتن مبدل شده است.
در حال حاضر به نظر می سرد آمریکاییها بخاطر کاهش تلفات شان در افغانستان به هر طرف دست دریافت کمک دراز میکنند و آماده پرداخت هر مبلغ هستند. قابل تذکر است که از طیارت روسی بطور مستقیم در داغ ترین نقاط جنگی استفاده خواهند شد.
نظر به گفته کارشناسان، نیروهای ائتلاف در بکارگیری قوت های هوایی شان در شرایط کوهستانی نظیر افغانستان به مشکلات زیادی مواجه هستند. هواپیماهای آنها در هنگام نشست و پرواز صد مه پذیر هستند. بگونه مثال هلیکوپتر بنام « عقاب سياه» و یا باز سیاه Black Hawkساخت آمریکا چندان موثر در شرایط افغانستان نیست. ازینرو آمریکاییها روبطرف هلیکوپتر سنگین تر نظامی مانند «چينوک» چینوک رو آورده اند. این نوع طیارات در قوای هوایی آمریکا بیش از چهل سال است که مورد استفاده قراردارد و در حال حاضر آنها جانشین بهتر از آن ندارند. این یکی از دلایلی است که آمریکاییها را مجبور ساخته است تا روبطرف هلیکوپتر های روسی که هم ارزان هستند و هم در شرایط افغانستان در سالهای هشتاد موثریت خویش را به اثبات رسانیده اند، نمایند. سازمان سیا در گذشته چندین بال هلیکوپتر نوعMi-8 را از کشور های سوسیالیستی سابق خریده بود و در عملیات های نظامی ویژه از آن استفاده مینمایند.
اما چرا روسها؟
صرف نظر از هر نوع مفاد مادی که برای کمپانی های خصوصی روسی در پی داشته باشد، استعمال هواپیما ها و پیلوتان روسی در حمایت از ناتو در جنگ افغانستان و حتا حضور سمبولیک ما، به دلایل ذیل می تواند عواقب خیلی زیانبار برای ما داشته باشد:
نخست باید گفت 260 هزار شهروندان شوروی سابق در سالهای هشتاد از جبهات جنگ افغانستان گذشتند و مطابق به احسایه های رسمی 15 هزار و چهار صد شهروند شوروی سابق در آنجا کشته شدند. البته این رقم شامل صد ها زخمی، معیوب و معلول نمی شوند که تعدادی آنها در شفاخانه های شوروی سابق وفات یافتند. در ظرف ده سال جنگ در افغانستان بیش از 463 هزار نظامیان شوروی سابق که در آرتش خدمت نموده بودند، به خدمات درمانی مراجعه نمودند. این رقم شامل 39 هزار افراد زخمی و معیوب نیز میشوند. از میان 384 سربازان و افسران لادرک در جریان جنگ، سرنوشت بیش از 286 نفر آن تا بحال معلوم نیست.
اما این تنها شوروی ها نبودند که قربانی درین جنگ شدند، خود مردم افغانستان بیش از یک و نیم میلیون کشته، ده ها هزاز معیوب، معلول دادند و میلونها نفر آواره[ در کشور های همسایه و سراسر جهان] شدند.
بدون شک همه از عواقب سیاسی و نظامی زیانبار برای هر دو کشور آگاهی دارند. ماجرای افغانستان نقش خیلی تاثیر گزار در فروپاشی شوروی سابق بازی نمود. در ظرف 70 سال افغانستان یک کشور بی طرف برای شوروی سابق بود، بعد کشور دوست شد. اما پس از 1992 روسیه مثل سرپوش بوتل از افغانستان پریده و در طول این مدت افغانستان برای روسیه یک خاطره تلخ بیش نبوده است.
ازینرو چه بر سر ما[روسها] در افغانستان درسه دهه اخیر گذشت، در هیج حالتی فراموش نباید کرد و اینکه هلیکوپتر های ما باری دیگر از فراز دریای امو به افغانستان پرواز کنند و یا نکنند، حتا نباید مورد بحث قرار گیرند. در 25 جولای 2007 سفیر کبیر فدراتیف روسیه ضمیر کابلوف در مصاحبه یی با روزنامه « اقتدار ملی» چنین گفت:" باید گفت به دلایل تاریخی روسها باری دیگر هرگز سربازان خود را به افغانستان اعزام نخواهند نمود. بدون شک روسیه آمریکا و ناتو را در مبارزه با تروریسم و مواد مخدر کمک خواهد نمود. البته برای ما همه فعالیت های دوستان غربی ما در افغانستان خوش آیند نیست. ما بخاطری آنها را انتقاد میکنیم که ما تجربه هفتاد ساله در افغانستان داریم، افغانها و ما یکدیگر خویش را خوب می شناسیم. ما همیشه میگوییم که هدف حضور( نظامی، اقتصادی و غیره) جامعه جهانی در افغانستان صرف باید یک چیز باشد و آن عبارت است از اعمار افغانستان آزاد، با ثبات و شگوفان. برای ما تعویض این هدف به تبدیل افغانستان به پایگاه نظامی بر علیه کشور های منطقه هر گز قابل تحمل نخواهد بود. و ما این راهم نمی خواهیم خاک افغانستان یک بار دیگر به بستر رقابت های جهانی مبدل شود.
ما همواره به دوستان غربی مان همکاری در عرصه های اقتصادی را پیشنهاد نموده ایم. برای ختم جنگ تنها عملیات نظامی کافی نیست، باید رشد اقتصادی، ایجاد زمینه های کار برای مردم نیز ضروریست. متاًسفانه درین اواخر دوستان غربی ما چندان علاقمندی درین زمینه ها نشان نمی دهند. اقصاد روسیه از رشد اقتصادی بهتری در حال حاضر برخور دار است و ما تصمیم گرفته ایم که صفحه جدیدی همکاری های اقتصادی میان دولت فدراتیف روسیه با جمهوری اسلامی افغانستان بکشاییم"
سفیر ما بحیث نماینده کشور ما موضع رسمی مسکو را بسیار به شکل بسیار درست مطرح ساخته یعنی اینکه با افغانستان در عرصه اقتصادی همکاری میکنیم و هیچگاه سربازان مانرا به افغانستان نمی فرستیم.
این واقعیت دارد، طوریکه ناتو میگوید هلیکوپتر های روسی با پیلوتان ملکی آن در عملیات نظامی اشتراک نخواهند نمود. درینصورت دولت روسیه در فعالیت های کمپنی های خصوصی روسی در افغانستان نقش نه خواهد داشت. اما پرسش اساسی اینست که پس پیلوتان کشور ما در مناطق داغ جنگی افغانستان بخاطر پول جهت نفقه خود و خانواده های شان، چرا جانهای شانرا به خطر می آندازند؟ چنین منطق زیانبار معلوم میشود.
این نظرکارشناسان نظامی آمریکایی که تصور میکنند از آنجاییکه برای طالبان آمریکاییها« دشمنان نمبر یک» به حساب می آیند، و روسها که با طالبان در افغانستان در جنگ قرار ندارند، بناً طالبان طیارات روسی و هلیکوپتر های آنها را هدف قرار نخواهند داد، چندان معقول به نظر نمی رسد.
بیاد بیاوریم آشنایی روسها با طالبان را که در آن زمان آنها بحیث قدرت سیاسی و نظامی جدیدی در افغانستان بودند، از کجا آغاز شد. در اگست سال 1995 طیاره il-76 ساخت روسیه که مربوط به شرکت خصوصی کازان بود و توسط دولت آنوقت افغانستان تحت رهبری رئیس جمهور ربانی کرایه گرفته شده بود، حین انتقال مهمات نظامی از مسیر دوبی به کابل، توسط طالبان جبراً به میدان هوایی قندهار فرود آورده شده و در نتیجه هفت تن عمله طیاره و پیلوت های آن اسیر شدند. اما بعد از چندین ماه اسارت، سر انجام پیلوتان و عمله طیاره توانستند، طیاره مذکور را از قندهار فرار داده به شارجه رسیده و سپس از آنجا به روسیه پرواز نمودند. بدین تر تیب ماجرای طیاره ما به پایان رسید. در آنوقت نیز نه سربازان ما در افغانستان بودند و نه ما با کسی میجنگیدیم. پس چرا آن اتفاق افتید؟ چگونه می توان کسی را متقاعد ساخت که به دشمنش کمک میکنی ولی در جنگ دخالت نداری.
یکی دیگری از استدلال های استراتیجیست های ناتو اینست که « تا هنوزمردم افغانستان با روسها به دیده احترام می نگرند». این استدلال خیلی جالب است یعنی اینکه طالبان در هنگام دیدن هواپیماهای روسی در فضای افغانستان با بلند کردن دست های شان از آنها استقبال خواهند نمود و چنین خواهند گفت:« سلام رفیق، چطور هستی». این استدلال نه واقعبینانه است و نه خردمندانه. بدون شک برای طالبان این مهم نیست که این طیاره از کیست. برای آنها این مهم است که چرا پرواز میکند.
در حال حاضر تا جایکه ما می دانیم با شهروندان روسیه در افغانستان برخود دوستانه میشود. جهان گردان روسی در افغانستان بر اساس تصمیم خود شان و علاقمندی خود شان به افغانستان سفر می نمایند و تعداد آنها روبه افزایش است. ازینرو ازین فرصت خوب نباید سوء استفاده شود.
روسها در تلاش هستند که به بازار های افغانستان برگردند و در انکشاف پروژه های تولیدی با دولت کابل همکاری کنند. بدون شک مشارکت درین عرصه برای ما مفید است. چرا دست به خطر زده، خود را درگیر در ماجرای پُر تشنج نقش خود کش رابازی نمایم؟ پس چرا با کرایه دادن چند تا هلیکوپتر و پیلوتان ما در خدمت عملیات های نظامی ناتو، هم جان شهروندان ما را به خطر اندازیم و هم کمپنیهای تجارتی فعال ما در افغانستان زیر تهدید قرار دهیم.
بدین تر تیب جان شهروندان روسيه و تجارت شرکت های آن که هیچ رابطه ای با کرایه طیارات روسی به ناتو ندارد، به خطر می افتد. تا حال طالبان دست به اختطاف و گروگان گیری از میان شهروندان روس در افغانستان نزده ا ند. این در حالیست که آنها ازین شیوه همواره به منظور اهداف سیاسی و بخصوص خروج قوت های خارجی استفاده میکنند. اگر احیانآ شهروندان روس از جانب طالبان گروگان گرفته شوند، آنها هیچ بهانه برای خروج سربازان روسیه در افغانستان ندارند، زیرا ما اصلاً سرباز درین کشور نداریم . اما بدون شک در صورت شرکت هواپیماها و پیلوتان ما در خدمت ناتو قرار گیرند، این بهانه و تهدید به جان شهروندان ما بوجود خواهد آمد.
|
| Afghanistan.ru |
(2)نطرشما در اين مورد
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
