|
|
| مصاحبه/ |
سید اسحق گیلانی: امریکا مثل جنگ در صلح افغانستان کمک کند
/8.11.2016
یادداشت: سید اسحاق گیلانی متولد سال ۱۹۵۴ میلادی و باشنده اصلی ولایت پکتیا است. او در رشته اداره و تجارت و حقوق و علوم سیاسی لیسانس دارد. آقای گیلانی دو دوره به حیث عضو مجلس نمایندگان افغانستان کار کرده است. آقای گیلانی رهبر نهضت همبستگی ملی افغانستان است. او بین سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ ،عضویت نشست قبرس برای صلح در افغانستان را داشت. در دوران حکومت مجاهدین در سال ۱۹۹۳ به عنوان معین وزارت خارجه افغانستان کار کرده است. او یکی از فرماندهان جهادی افغانستان است و در سال‌های پسین در مناسبات سیاسی کشور نقش ویژه داشته است. افغانستان.رو در خصوص برخی مسایل مهم افغانستان و منطقه با او به گفت‌وگو پرداخته است:
افغانستان.رو: افغانستان با تهدیدهای سیاسی و امنیتی گسترده‌یی مواجه شده است. کدام یک از این دو بحران ( گسترش نا امنی و یا آشفتگی سیاسی) افغانستان را بیشتر تهدید می‌کند؟
افغانستان در یک تونل تاریک روان است و هیچ نوع روشنیِ دیده نمی‌شود. بزرگترین چالش تهدید سیاسی است. چون فهم سیاسی ما از آوردن یک نظام خوب و آوردن اصلاحات در حکومت و امنیت بسیار کم است. متأسفانه هر کسی که به قدرت می‌رسد فکر می‌کند که تنها من هستم که می‌توانم تمام کارهای افغانستان را پیش ببرم. این مشکل اساسی ملت افغانستان است که تا کنون یک راه حل به آن پیدا نکرده‌ایم.
افغانستان.رو: بار دیگر سروصدهایی از مذاکرات صلح بلند شده است. به تازه‌گی شما گفته‌اید که طالبان خواستار حکومت موقت در افغانستان شده‌اند. این درخواست را در کجا مطرح کرده‌اند؟
ما دوبار مذاکراتی با طالبان در قطر داشته‌ایم. موقف آنها واضح و مشخص است و می‌گویند که با این حکومت مذاکره نمی‌کنیم. در هر دو ملاقاتی‌که با طالبان داشتیم، آنها گفتند که ما خواهان حکومت موقت هستیم. حکومت موقت برای سه سال باشد و این حکومت از خوردترین قانون تا قانون اساسی که در کشور توشیح شده و نافذ است، مطالعه شود تا برخلاف منافع و شریعت نباشد. سپس انتخابات برگزار شود. پذیرفتن انتخابات از سوی طالبان یک پیشرفت کلان است. آنها می‌گفتند هرکسی‌که در انتخابات برنده شد، رییس جمهور است. در شروع حکومت موقت ما اسلحه را به زمین خواهیم گذاشت و به صورت قطع جنگ نخواهیم کرد. اما بازهم اگر تلاش صورت گیرد و آدم‌های بی‌طرف با طالبان گفت‌وگو کنند و بالاخره آنها را به این قانع بسازند که مردم دیگر رنج جنگ را کشیده نمی‌تواند، موثر خواهد بود.
حرکات حکومت افغانستان استخباراتی است. اکثراً از طرف استخبارات همراه طالبان صحبت می‌شود و این حرکات استخباراتی به صورت قطع مشکل سیاسی و امنیتی افغانستان را حل کرده نمی‌تواند. مسألۀ صلح باید از سوی آدم‌های بی‌طرف به پیش برده شود.
نمایندگان حکومت افغانستان با طالبان مذاکراتی در قطر، دبی، آذربایجان، عمان و ... داشتند. اما نمایندگان حکومت چهره‌های استخباراتی بودند؛ به همین دلیل، نتیجۀ مذاکرات را برای ملت افغانستان شریک ساخته نتوانستند. مردم از جریان مذاکرات خبر می‌شوند و هیچ چیزی پنهان نمی‌ماند. اما پنهان کاری‌های حکومت ملت را در شک انداخته است که این‌ها صادق نیستند.
افغانستان.رو: چرا حکومت می‌خواهد مذاکرات صلح از سوی چهره‌های استخباراتی به پیش برده شود و دلیل این‌که مذاکرات همیشه پنهانی صورت می‌گیرد، چیست؟
اتفاقاً استخبارات ما در دست بیگانه است. بیگانه‌ها بدون استخباراتی‌های خودشان و کسانی‌که خودشان تربیه کرده‌اند و در رأس کار هستند، بالای دیگران اعتماد کرده نمی‌توانند، چون منافع آنها در خطر می‌افتد. به همین دلیل، تلاش می‌ورزند کار را از طریق چهره‌های استخباراتی به پیش ببرند.
افغانستان.رو: این چهره‌ها کی‌ها هستند و وابسته به کدام استخبارات می‌باشند؟
نام گرفتن از استخبارات کشورها هم آسان است و هم بسیار سخت. اما چهره‌هایی‌که در افغانستان در پشت این برنامه‌ها قرار دارند، بسیار مشخص هستند. مردم می‌دانند که آنها دیروز با کدام استخبارات رابطه داشتند و امروز با کدام استخبارات رابطه دارند. مردم به دقت حرکات این چهره‌ها را مطالعه می کنند.
رییس‌جمهور غنی هم اگر اغفال شده و نمی‌تواند خود را از چنگال استخباراتی‌ها نجات دهد، دلیلش این است که شمار استخباراتی‌ها در اطراف رییس‌جمهور بسیار زیاد است و اشرف غنی مطلق به بی‌راهه روان است. او نه در سیاست‌های خود و نه در جنگ و نه در آوردن امنیت در کشور و حتا در آوردن صلح کامیاب نخواهد شد. فقط متأسفانه وقت ملت ضایع می‌شود و جوانان ما در جبهات مختلف کشته می‌شوند.
افغانستان.رو: دربارۀ مذاکره با طالبان در چند کشور سخن گفتید. به تازه‌گی کشورهای آسیای مرکزی از جمله ازبکستان، ترکمنستان و برخی کشور های دیگر آسیای مرکزی گفته‌اند که آمادۀ میزبانی از مذاکرات صلح افغانستان هستند. این کشورها چه کاری در راستای تأمین صلح افغانستان می‌توانند انجام دهند؟
میزبانی را هر کشوری کرده می‌تواند. ولی با تأسف وقتی ما با این کشورها صحبت می‌کنیم و خواستار میزبانی آنها می‌شویم تا زمینه را مساعد بسازند، پیام آنها این است که حکومت افغانستان باید در این مذاکرات حاضر باشد؛ اما طالبان حاضر نیستند که همراه حکومت صحبت کنند. به این دلیل، این میزبانی جایی را نمی‌گیرد. اگر کشورهایی‌که از روز اول در قضایای سیاسی افغانستان شامل بودند، اقدام به صلح نکنند، ما به هیچ صورت به نتیجۀ مطلوب رسیده نمی‌توانیم.
با تأسف در این شب و روز امریکا مصروف انتخابات خود است و تا حکومت جدید جابجا نشود و پالیسی‌اش در قبال افغانستان مشخص نگردد، ما به همین مشکلات در افغانستان زندگی خواهیم کرد.
افغانستان.رو: در این روزها باردیگر سروصدای پیمان امنیتی و استراتژیک با امریکا بالا گرفته است. اعضای شورای ملی و برخی از کارشناسان معتقد هستند که این پیمان‌ها سودی در قبال نداشته و باید لغو شود، باور شما چیست؟
جنگ افغانستان برای امریکا بسیار گران تمام شده است. امریکا جوانان زیاد خود را در این کشور از دست داده است. در ضمن، در جنگی‌که جریان دارد، اگر قوت‌های هوایی امریکا سهم نمی‌گرفت، به صورت قطع ما توان دفاع نداشتیم. اگر نیروهای امریکایی مداخله نمی‌کردند، احتمالاً چند ولایت سقوط می‌کرد. در بمباردمان‌ها اشتباهاتی هم کردند و غیرنظامیان را کشتند؛ ولی امریکا سه کارِ با متانت همراه مردم افغانستان کرده است:
یکی همکاری اقتصادی با افغانستان. تمام کشورهای جهان را به همکاری و کمک به افغانستان تشویق می‌کند. دیزاینر کنفرانس بروکسل و وارسا امریکا بود. دوم، خود امریکا هم پول کلانی را برای معاشات اردو و پولیس و امنیت افغانستان می‌پردازد. سوم. قوت‌های خودشان هم در این حضور دارند و مواضع مخالفین را بمارد می‌کنند. جای شک نیست که مطابق توقع ما عمل نکرده‌اند. ما به جنگ نیاز نداریم؛ به صلح نیازمندیم. امیدوارم امریکا به همان اندازه‌یی که در جنگ با مردم افغانستان همکاری می‌کند، به پروسۀ صلح هم کمک کند تا افغانستان از بدبختی نجات یابد.
افغانستان.رو: در کنار امریکا، کشورهای منطقه و همسایه در پروسۀ صلح چه نقشی دارند؟
کشورهای منطقه اهمیت خود را در صلح افغانستان دارند. در کشورهای منطقه هزارها مهاجر ما زندگی می‌کنند و احتمال کمک‌کردن‌شان به مخالفین افغانستان هم وجود دارد. هر کاری‌که همسایگان ما در آن دخیل نباشد، ما را به مشکل روبر ساخته می‌تواند. وقتی‌که مذاکرات چهارجانبه جریان داشت، ما به کرات در مصاحبه‌های خود گفتیم که ممالک ذی‌دخل و کشورهایی‌که توانایی تصمیم‌گیری در افغانستان را دارند و می‌توانند کشور ما را کمک کنند را شامل مذاکرات سازید. در جمع این کشورها تنها روسیه و ایران و هند شامل نبودند، بلکه عربستان سعودی به عنوان یک مملکت بزرگ اسلامی و قبلۀ مسلمین رول مهم را در افغانستان بازی کرده می‌توانست کاری کند. با تأسف به آواز ما کسی گوش نداد و نتیجۀ مذاکرات را دیدیدیم که به بن‌بست خورد و هیچ فایده‌یی به ملت نرسید.
من امیدوارم برای ساختن افغانستان یک کنفرانس بین‌المللی برگزار شود. این کنفرانس مثل بن نباشد، بل کلان‌تر از آن باشد که ممالک اسلامی و سازمان کنفرانس اسلامی در آن اشتراک داشته باشند، نمایندگان ملل متحد و قوت‌های جهان در آن شرکت کنند، تا یک راه نو و فورمول نو برای نجات افغانستان و آوردن صلح ارایه کنند. نه مثل بن که ده روز وقت داده بودند که حکومت را بسازید.
در این کنفرانس چهره‌های نو با ساختار جدید پایه‌گذاری شود تا قابل قبول به جامعۀ جهانی و به ملت باشد و توانمندی آوردن صلح را هم داشته باشد.
افغانستان.رو: دربارۀ روابط افغانستان و روسیه - با توجه به تهدیدها و فرصت‌های مشترکی که میان دو کشور وجود دارد- چه فکر می‌کنید؟ آیا زمینۀ همکاری مشترک میان این دو کشور در راستای مبارزه با تروریسم و... وجود دارد؟
در زمان اتحاد شوروی افغانستان کمکهای زیادتر خود را از اتحاد شوروی می‌گرفت و اردوی ما اسلحه‌یی را که تا به حال استفاده م کند، اسلحۀ روسی است. با سلاح روسی افغانها بسیار بلدیت دارند.
روسیه حالا دوباره به حیث یک قوت جهانی هم در عرصۀ اقتصاد و هم در عرصۀ نظامی سر بلند کرده است. این کشور به هیچ صورت در قضایای افغانستان نادیده گرفته شده نمی‌تواند. اشتراک روسیه در مسایل افغانستان حتمی است. روسیه در بازسازی، آوردن صلح و امنیت و جلوگیری از افراطیون مسلمان در افغانستان با حکومت و مردم ما همکاری کند و ما را به کامیبابی برساند. ما دیدیدیم که هیچ کشوری به تنهایی نتوانست کاری در افغانستان بکند. ما اشتراک روسیه را در قضایای افغانستان حتمی می‌دانیم. امیدوارم آنها در آوردن صلح در افغانستان با ملت ما همکار باشند.
افغانستان.رو: در ماه‌های پسین ده‌ها هزار مهاجر از پاکستان به افغانستان آمده‌اند. گفته می‌شود که در میان آنها پاکستانی‌ها هم هستند. سیل برگشت مهاجرین نگرانی‌هایی را به وجود آورده است، از جمله این‌که عده‌یی این موضوع را به انتقال پایگاه‌های طالبان از آن سوی دیورند به افغانستان مرتبط می‌دانند. به نظر شما برگشت مهاجرین با قضیۀ پایگاه‌سازی طالبان در داخل افغانستان مرتبط است؟
من فکر نمی‌کنم. مهاجرین افغان و پاکستانی معلوم می‌شوند. اکثریت طالبانی که در افغانستان می‌جنگند، افغان هستند و آنها را پاکستانی خطاب کرده نمی‌توانیم. پاکستانی‌هایی که دستگیر شده‌اند، از گروه‌های افراطی بودند که با طالبان همدست می‌باشند. به آینده ما خوب نخواهد بود که تمام تحرکات سیاسی و غیر سیاسی افغانستان را به گردن پاکستان بیاندازیم و بگوییم که این پاکستانی‌ها هستند که چنین کارهایی را می‌کنند.
ما چند روز قبل در پاکستان موضوع مهاجرین را با سرتاج عزیز در میان گذاشتیم و مشاور امنیت ملی پاکستان قانع شد که مهاجرین را تا ماه مارچ نکشند. پیش از این تصمیم گرفته بودند که روزانه 5 هزار خانواده از پاکستان اخراج شوند. این رقم را هم کم می‌سازند. به خاطری که حکومت توانمندی کمک به رقم ذکر شده را ندارد. سرتاج عزیز به ما گفت که در چهار پنج سال مهاجرینی را که از پاکستان برگشته‌اند، کمک خواهند کرد. آنها مواد خوراکه و نیازمندی های دیگر مهاجران را بر عهده گرفتند.
امیدوارم روابط پاکستان و افغانستان بهبود حاصل کند و سفرها و مذاکراتی صورت گیرد. مذاکرات روشن باشد و در ابهام باقی نماند. اگر مذاکرات با پاکستانی‌ها هم استخباراتی باشد، به یقین که ما به نتیجۀ مطلوب نخواهیم رسید.
افغانستان.رو: دربارۀ انتقال مراکز طالبان از آن سوی دیورند به افغانستان چه اطلاعاتی دارید؟
من شنیده‌ام که حکومت پاکستان طالبان را بسیار زیر فشار قرار داده است تا مراکز خود را از پاکستان بکشند. به همین دلیل هم جنگ در افغانستان تشدید شده و طالبان می‌کوشند برای خود مرکز و جای پای در داخل باز کنند.
افغانستان.رو: انتقال مراکز طالبان برای دولت افغانستان خطر آفرین نخواهد بود؟
حکومت افغانستان همواره از پاکستان انتقاد کرده که مراکز طالبان در پاکستان است و باید از آنجا اخراج شوند. حالا که پاکستان تصمیم به اخراج آنها گرفته است، حالا ما بگوییم که نکشید که این‌جا (افغانستان) را به خطر می‌اندازد! این موضوع باید با حکومت پاکستان در میان گذاشته شود که هم جنگ کاهش پیدا کند و هم مذاکرات پیش برود و مشکل افغانستان حل گردد.
افغانستان.رو: اگر افغانستان همین‌گونه در تاریکی پیش برود، آینده را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
اگر ما یک‌بار خود را تکان ندهیم و هوشیار نشویم و از فرصت‌ها استفاده نکنیم؛ فکر می‌کنم بدبخت‌تر از این خواهیم شد و فرار از این مملکت زیادتر خواهد شد و بالاخره زمینۀ بیشتر برای همسایگان فراهم خواهد شد تا در مسایل داخلی کشور ما دست بزنند. در آن صورت اختیار از دست افغانها خارج خواهد شد و قطعاً قادر به تعیین سرنوشت خویش نخواهیم شد. آرزو دارم هرچه زودتر سیاسیون و حکومت ما یک بار با چهره‌های سیاسی مشورت کند و از حرکات استخباراتی دست بکشد.
افغانستان.رو: سپاس جناب گیلانی.
تشکر از شما.
|
| فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
