|
|
| مصاحبه/ |
رییس کمیتۀ مطبوعاتی حزب اسلامی: در پالیسی خویش در برابر کشورهای منطقه و همسایه تجدید نظر کردهایم
/9.6.2017
اشاره: گلبدین حکمتیار پس از سالها درگیری و جنگ با حکومت افغانستان سلاح خویش را به زمین گذاشت. رهبر گروه شورشی حزب اسلامی اخیر با امضای توافقنامهیی به پروسۀ صلح با حکومت وحدت ملی افغانستان پیوست. حکمتیار یکی از رهبران با نفوذ جهادی افغانستان است. منتقدانش او را شخصیتی خشونتباور و جنگجو میدانند. اما هوادارانش او را به عنوان یک شخصیت کاریزما و معنوی تعظیم میکنند.
پس از پیوستن حکمتیار به پروسۀ صلح، برخی تحلیلگران با توجه به روابط نزدیکی که رهبر حزب اسلامی با کشورهای عربستان و پاکستان دارد، عنوان کردند که حکمتیار منافع برخی کشورها از جمله ایران و هند را در افغانستان آسیب خواهد رساند.
اما سخنگوی حزب اسلامی تأکید میکند که دیگر پالیسی پیشین خویش را عوض کردهاند و با فکر جدیدی وارد عرصۀ سیاسی افغانستان شدهاند.
افغانستان.رو، در خصوص سیاستهای منطقهیی و داخلی حزب اسلامی گفتوگویی را با قریبالرحمن سعید، رییس کمیتۀ سیاسی این حزب راه انداخته است که در زیر میخوانید:
گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی در کابل مصروف چه کارهایی است و برای آیندۀ حزب اسلامی چه برنامههایی دارد؟
گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی، به خاطر صلح و برای برقراری ثبات آمده است. پیام حزب عمومی و برای همۀ ملت است. رهبر حزب اسلامی، کارهای خویش را آغاز کرده و همه روزه با گروههای مختلف مردم دیدار میکند.
تلاش در راستای صلح دشوارتر از جنگی است که در برابر تجاوز خارجی کرده بودیم. ما برای تأمین صلح تلاشهای خویش را آغاز کردهایم و در این راه از هیچ کوششی دریغ نمیکنیم. برای آوردن صلح، هیچگونه امتیازی هم نمیخواهیم. این پیام رهبر حزب اسلامی به دیپلوماتهای خارجی، مردم، سران تنظیمها، سران اقوام و هوادارانش است.
در روزهای اخیر گلبدین حکمتیار با سران سیاسی از جمله استاد سیاف، حامد کرزی، صلاح الدین ربانی و شماری دیگر از چهرهها دیدار و گفتوگو کرده است. برخی منابع گفتهاند که آقای حکمتیار به دنبال تشکیل یک ائتلاف است تا بتواند اهدافش را دنبال کند. آیا رهبر حزب اسلامی در پی اجماع مجاهدین و ائتلاف سیاسی است؟
رهبر حزب اسلامی در مراسم مهمانی استاد سیاف و حامد کرزی اشتراک کرد و در آنجا روی اوضاع جاری در کشور به تفصیل صحبت نمودند. یگانه فکر و برنامۀ محترم حکمتیار این است که چگونه صلح و ثبات را در کشور به وجود آوریم و قوتهای بیگانه و خارجی را مشترکاً جواب بدهیم. به مداخلات همسایهها و کشورهای خارجی نقطۀ پایان ببخشیم. جنگهای مسلحانه را خاتمه ببخشیم. یک نظام قوی و مستحکم از طریق برپایی انتخابات شفاف برپا سازیم. دارای یک پارلمان سالم و مشروع شویم که از همۀ مردم نمایندگی کرده بتواند.
آجندای دیدار حکمتیار با رهبران سیاسی را ساختن ائتلافها تشکیل نمیدهد. بلکه هدف او ایجاد اجماع میان شخصیتهای سیاسی، رهبران، مجاهدین و بزرگان اقوام میباشد. او در پی جمعکردن سیاستمداران است. او یکجا با جریانهای سیاسی دیگر به دنبال طرحی است که مرعیالاجرا شده بتواند و زمینۀ عملیشدن در دولت و جامعه را داشته باشد.
برنامۀ دیگر رهبر حزب اسلامی تدوین یک پیام واحد از آدرس جریانهای سیاسی و مردم افغانستان به طالبان و مخالفان مسلح دولت میباشد.
باردیگر تأکید میکنم که هدف ایجاد ائتلاف نیست. بلکه ما به دنبال این هستیم که یکجا به رییس جمهوری فعلی جناب اشرف غنی پیام مشترک به طالبان بفرستیم و زمینۀ تأمین صلح و برقراری نظم و امن را در جامعه فراهم سازیم. در این مدت، مخالفان مسلح هم باید به این نتیجه رسیده باشند که با زور سلاح و با جنگ حکومت را نمیتوانند سرنگون کنند.
همچنان، رهبر حزب اسلامی به دنبال ترمیم درزها و عصبیتهایی است که بر اساس زبان، قومیت و مذهب میان مردم افغانستان به وجود آمده است.
همزمان با پیوستن گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی به پروسۀ صلح، امریکا علام کرد که شمار سربازانش را در افغانستان افزایش میبخشد. این درحالی است که حزب اسلامی همواره بر خروج قوتهای خارجی از کشور تأکید کرده است. واکنش شما به افزایش حضور نیروهای خارجی چیست؟ آیا گلبدین حکمتیار برنامهیی برای خروج نیروهای خارجی از کشور دارد؟
نخست ما باید دارای یک مجمع ملی شویم. سپس، مجمع ملی با اتفاق فیصله کند که حضور نیروهای خارجی در کشور ضروری است و یا غیر ضروری. دربارۀ حضور نیروهای خارجی یک جریان و حزب نمیتواند فیصله کند. باید اجماع عمومی در این زمینه به وجود آید. ما باید پیام روشن به نیروهای امریکایی داشته باشیم. اینکه پیام مثبت باشد و یا منفی، بر میگردد به تصمیم و فیصلۀ مجمع کلان کشوری.
اما اگر از آدرس حزب اسلامی صحبت کنم. روسها در ده سال 120 هزار سرباز را در افغانستان تبادله کردند و از سلاحهای مختلف در برابر مجاهدین استفاده کردند، اما بالاخره با بدترین نوع از افغانستان خارج شدند. امریکاییها و ناتو یک صد وپنجاه و یک هزار سرباز را در افغانستان به کار گرفتند. پانزده سال جنگیدند. امروز نتیجهاش را میبینم: تشدید خشونت و بحران. آنها هم بالاخره بخش کلان سربازانشان را بیرون کردند. من در اروپا زندگی میکنم. برخی از نظامها در اروپا به خاطری عوض شدند که دختران و پسرانشان در جنگ افغانستان کشته و زخمی شدند. موجودیت نیروهای خارجی در افغانستان نه به خیر ماست و نه به خیر خودشان. مصلحت این است که مسایل افغانستان را به خود مردم این کشور واگذار کنند. ماطرفدار مذاکرات بینالافغانی هستیم. بهترین نمونۀ مذاکرات بینالافغانی مذاکرات حزب اسلامی با حکومت افغانستان است. اگر زمینۀ مذاکرات داخلی را فراهم سازیم، به مداخلات بیرونیها جایی باقی نمیماند. مداخلۀ خارجی پیامد مطلوبی ندارد.
نتیجۀ استعمال "بمب مادر" در ولایت ننگرهار که میلیونها دالر روی آن هزینه شده بود، چه بود؟ استفاده از این بمب جرأت و ارادۀ مخالفان مسلح را در جنگ افزایش بخشید. مخالفان مسلح میپندارند که وقتی مادر بمبها نمیتواند به آنان آسیب برساند، استفاده از بمبهای خورد و کوچک که هرگز آسیبی به آنان رسانده نمیتواند.
اگر پانزده میلیون دالری را که در بمب هزینه کردند، به مردم ولسوالیهای اچین و شنیوار میدادند و به آنها میگفتند که در ظرف پنج ماه مخالفان مسلح را از این مناطق دور کنید، آنگاه نتیجهاش را میتوانستید به وضوح مشاهده کنید. 100 نفر در یک ولسوالی زیر عنوان این و آن پیدا میشوند و همۀ منطقه را نا آرام میسازند.
من به نمایندگی از حزب اسلامی به امریکایی ها میگویم که حضور سربازان شما در افغانستان به جز اینکه تلفات داشته باشید و پسران و زنانتان کشته شود، نتیجۀ دیگری ندارد. آنها میلیاردها دالر را روی سربازا شان مصرف میکنند. بهتر است این پول را به قوتهای امنیتی افغانستان از جمله اردوی ملی و پولیس ملی بدهند. به نیروهای امنیتی ما تجهیزات و وسایل نظامی بدهند. ظلم بزرگ آنها این بود که سلاحهای استفادۀ شدۀ شان در افغانستان را به پاکستان و ازبکستان و کشورهای دیگر دادند. برای افغانها فقط آسیبشان رسید. آنها میلیونها دالر روی هر سربازشان مصرف میکنند. این پولها را به نیروهای امنیتی افغانستان سلاح و هواپیمای جنگی بخرند و بر نیروهای ما اعتماد کنند. سربازان ما میتوانند از وجب وجب خاکشان دفاع کنند. سربازان خارجی قادر به این کار نیستند. به محض خروج آنها وضعیت به حالت اولی بر میگردد. افزایش قوتهای خارجی در افغانستان بر مشکلات جاری در کشور میافزاید.
برخی کشورهای منطقه ظاهراً نگران هستند که حزب اسلامی اختلافات و کشیده گیهای گذشته را از سرآغاز نکند. نگاه حزب اسلامی به روابطاش با کشورهای هند، ایران، روسیه و کشور های آسیای مرکزی چگونه است؟
ما در گذشته هم در برابر هیچ کشوری از جمله روسها، ایرانیها و دیگر همسایهها سیاست غلط و منفی اختیار نکردهایم. ما به همۀ کشورها دست دوستی دراز کردهایم.
متأسفانه برخی همسایهگان و کشورهای بیرونی در مملکت ما مداخله میکنند. این درحالی است که شوروی سابق نزدیک به 120 سرباز را در افغانستان امتحان کرد و پیشرفهترین وسایل نظامی را در برابر افغانها استعمال نمود و یک و نیم میلیون تن در نتیجه این جنگ شهید شد، اما در آن زمان هم روابط ما با روسها خوب بود. ما در جریان جنگ با سفارت شوروی در کابل رابطه داشتیم. در جریان جنگ سفیر شوروی با رهبر حزب اسلامی در اسلام آباد دیدار داشت. من در ملاقات آنها حضور داشتم. در آن زمان پیام ما به اتحاد شوروی این بود که نیروهای خود را از کشور ما بیرون کنید و اجازه بدهید که مردم افغانستان دربارۀ سرنوشت کشورشان خودشان فیصله کنند و انتخابات برگزار شود و مردم به سرنوشت خودشان حاکم شوند. حاکمیت رژیمهای دستبوس راه حل مسایل افغانستان نیست.
اکنون هم ما دست دوستی به همۀ همسایهها از جمله ایرانیها، روسها و کشورهای دیگر به خصوص امریکاییها دراز میکنیم. پیام ما به آنها این است که در مسایل داخلی افغانستان به ما جنجال ایجاد نکنید و در امور داخلی ما دست نزنید و پالیسی احترام متقابل را در پیش گیرید. ما نه در گذشته برای کسانی خطر بودهایم و نه هم حالا برای کسی خطر هستیم.
نه در دورۀ جهاد برضد شوروی و نه هم در زمان اشغال کشور توسط نیروهای امریکایی و ناتو، حزب اسلامی به کشورهای دیگر مراجعه نکرده است. تمام مسایل ما در داخل افغانستان است.
متأسفانه عصبیتهای قومی، زبانی و مذهبی را همین کشورها در افغانستان دامن زدند و اکنون هم روی ایجاد اختلافات کار میکنند. مخالفان مسلح را هم اکنون این کشورها آموزش میدهند و حمایت میکنند. در حال حاضر ایران مخالفان مسلح را تجهیز، آموزش و حمایت میکنند و به داخل افغانستان میفرستد تا در مناطق سنیها عملیات تخریبی انجام دهند و کودکان آنان را اجازه ندهند که به مکتب بروند. شرط آنها این است که در مناطق اهل تشیع دست به چنین اعمالی نزنند. مردم افغانستان یکی هستند. آبادی اهل تشیع آبادی ماست. متأسفانه تلاش میکنند آنها را با ما بیاندازند و از ما دور سازند. میخواهند تاجیک را با پشتون و ازبک را با تاجیک بیاندازند. در این درگیریها منافع آنهاست. اگر افغانستان درگیر خشونت و بحران باشد، کالاها و اموال آنها در بازار این کشور به سادهگی به فروش میرسد. همین حالا در ایران روزانه 10 تا 12 تن از افغانها اعدام میشوند. اینجا در کابل رژیمی وجود ندارد که از آنها پرسان بکند. در افغانستان یک جاسوس ایرانی گرفتار میشود، سفیر آنها در ریاستجمهوری و وزارت خارجه میرسد. متأسف هستیم که برخی کشورها قصداً چنین بازیهایی را راه میاندازند.
اما حالا پالیسی ما کاملاً عوض شده است. پالیسی ما دوستی با تمام کشورها از جمله روسها، ایرانیها، ناتو و امریکاییهاست.
باردیگر تأکید میکنم که بحران افغانستان به سود کشورهای منطقه نیست. اگر افغانستان ناآرام بود، این کشورها آرام نخواهند بود. اگر این جا آرامی باشد کسی به کشورهای منطقه هجرت نخواهد کرد.
خطاب به این کشورها میگوییم که ما را در راستای ایجاد نظام و صلح و ثبات کمک کنند. ما به کمک شما ضرورت داریم؛ اما ضرورت نداریم که این جا مادر بمبها را استعمال کنید. چنانچه شورویها پدر بمبها را استعمال کردند. ما در پالیسی خویش در برابر کشورهای منطقه و همسایهگان تجدید نظر کردهایم. ما خواستار روابط حسنه با همسایگان و جامعه جهانی هستیم.
رهبر معظم حزب اسلامی با سفیر پاکستان، هند و نمایندگان سازمان ملل متحد و یوناما دیدار و گفتوگو کرده است. رهبر حزب اسلامی در دیدارهایش با دیپلوماتان خارجی این موضوعات را مطرح کرده است.
تلاشهایی در سطح منطقه در پیوند به صلح افغانستان جریان دارد. کشورهای همسایه و منطقه به ویژه کشورهای آسیای مرکزی و روسیه در راستای صلح افغانستان چه کمی کرده میتوانند؟
هیچ کمکی کرده نمیتوانند. تنها کمکی که میتواند بکند، مردم افغانستان هستند. مذاکرات صلح در کشورهای خارجی به دلیل اینکه در آنجا دست استخبارات فعال است، نتیجه نمیدهد. نه در عربستان، نه در مسکو و نه هم در امریکا و کشورهای دیگر، این تلاشها نتیجه نخواهد داد. مذاکرات صلح زمانی نتیجه میدهد که در کابل صورت گیرد. چنانچه حزب اسلامی با حکومت مذاکرات داشت. نخستین هیأت حزب اسلامی در سال 2010 به کابل آمد و بنده ریاست هیأت را بر عهده داشتم. با رییسجمهور و دیگر مقامات آن زمان دیدار داشتیم. برای ما پیشنهاد صلح در جرمنی و دیگر کشورها صورت گرفت. اما ما تأکید داشتیم که پروسۀ صلح باید در کابل برگزار شود. پیششرط ما این بود که نهادهای بینالمللی و قوتهای خارجی و دولت افغانستان باید تضمین کنند که به هیأت مذکره کنندۀ ما آسیب و گزندی نمیرسد. هر نوع مذاکرهیی باید در کابل و در میان خود افغانها صورت گیرد.
کشورهای آسیای مرکزی و روسیه هم اجازه بدهند که مذاکرات بینالافغانی ادامه پیدا کند و پروسۀ صلح از سوی خود افغانها به پیش برده شود. آنها میتوانند به عدم مداخلهشان زمینۀ صلح را فراهم سازند.
دربارۀ آیندۀ رهبر حزب اسلامی چه فکر میکنید؟ آیا گلبدین حکمتیار نامزد انتخابات خواهد شد و یا با جریانهای سیاسی دیگر نامزد واحدی را در انتخابات پیش رو ارایه خواهد کرد؟
در نتیجۀ مشوره و رأی زنی رهبری حزب اسلامی مشخص خواهد شد که گلبدین حکمتیار خودش نامزد شود و یا نامزد ارایه کند. اما نظر شخصی من این است که رهبر حزب اسلامی در انتخابات کاندید نباشد و به حیث قائد و رهبر نقش خویش را ادا نماید. من متیقن هستم که رهبر معظم خودش در انتخابات اشتراک نخواهد کرد. احتمالاً اگر مجموعۀ مورد نظر تشکیل گردد، نامزدی واحدی ارایه نمایند.
حزب اسلامی خواستار چگونه ساختاری در کشور است؟
ما نیازمند یک حکومت مرکزی قوی هستیم. رییس جمهور باید به انتخاب مردم و با رأی مستقیم آنها برگزیده شود. انتخابات باید شفاف و بدون مداخلۀ خارجی برگزار شود. کمیسیون انتخابات هم باید بی طرف و مستقل باشد. انتخابات باید میان احزاب سیاسی صورت گیرد. چون احزاب سیاسی در دموکراسی نقش حیاتی دارند. اگر به احزاب سیاسی نقش 100 درصدی قایل نشوند، حداقل اگر 50 درصد به آنها نقش قایل شوند، برای آیندۀ نظام موثر خواهد بود. نامزدان مستقل هم می تواننند در انتخابات اشتراک کنند. به باور ما باید در سیاست افغانستان دو- سه حزب سیاسی فعال باشند و نقش ایفا کنند. معیار گزینش احزاب هم باید رأی مردم باشد. هر حزب سیاسی که بیشتر از 10 درصد آرای مردم را به دست آورد در سیاست کشور نقش ایفا کند. دو سه حزب سیاسی باید وجود داشته باشد و در انتخابات به رقابت سالم و قانونی بپردازند. مردم به نمایندهگان احزاب رأی دهند. ما باید پارلمان قوی داشته باشیم و رییسجمهور به پارلمان پاسخگو باشد و پارلمان به مردم پاسخ دهد. ما به چنین نظامی ضرورت داریم. افغانستان متشکل از اقوام و تشکلات اجتماعی متنوع است. ما باید نظام سیاسی مبتنی بر احزاب را به وجود آوریم که همۀ اقوام خود را در آن ببینند تا هیچ قوم گلایه نکند که ما در نظام نماینده نداریم و یا کم و زیاد هستیم. هر کسی که رأی اکثریت را برد نظام تشکیل دهد. نه مثل حکومت کنونی که یکی رأی را میبرد و دیگری میآید که نظام را نمیپذیرم. سپس، به حمایت کشورهای خارجی حکومت ائتلافی به وجود میآید و ساختاری جدیدی شکل میگیرد که نه آن را پارلمان به رسمیت میشناسد و نه هم مردم. چنین نظام هایی نمیچلند!
ما باید تا کمتر از دو سال منتظر یک نظام متمرکز قوی باشیم.
به عنوان آخرین سوال، توافقنامۀ حکومت با حزب اسلامی تا چه پیمانه اجرایی شده است. در خصوص آزادی زندانیان حزب اسلامی نگرانیهایی وجود دارد. برخیها مدعی هستند که زندانیان حزب اسلامی در جرایم سازمانیافته و حملات انفجاری و انتحاری دست دارند و نباید آزاد شوند، پیام شما در این زمینه چیست؟
کسانی چنین ادعاهایی را مطرح میکنند، نه قاضی هستند و نه سارنوال و نه هم پروندۀ زندانیان برای آنها معلوم است. آنها اشتباه میکنند که چنین اتهاماتی را مطرح میکنند. این اتهام را میتواند نهادهای عدلی و قضایی داشته باشند. بحث زندانیان و اجرای توافق از سوی کمیسیون مشترک زیر کار است. مشکلات وجود دارد. دولت به ویژه رییس جمهور اشرف غنی در این باره مخلص است. ما نگران نسیستم. همه چیز آهسته آهسته به پیش می رود. ما وارخطا نیستیم. دوستان منتقد هم وارخطا نباشند. این جا افغانستان است. هم دموکراسی این جا می چلد و هم عناصر مافیایی حضور دارند و اما امیدواریم که همه چیز به گونۀ احسن به پیش برود.
|
| Afghanistan.ru |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
