|
|
| صفحه اول/ |
همبستگی جنبش، جمعیت و وحدت در برابر تهدیدها
/30.6.2017
نوسینده: مجتبی امیری
رهبران جمعیت اسلامی، وحدت اسلامی و جنبش ملی افغانستان در نشستی در انقره اعلام همبستگی و اتحاد کردند.
جنرال عبدالرشید دوستم معاون نخست رییس‌جمهوری و رهبر جنبش، محمد محقق معاون دوم رییس اجرایی و رهبر حزب وحدت، صلاح‌الدین ربانی وزیر خارجه و رییس جمعیت و عطا محمد نور والی بلخ و رییس اجرایی جمعیت اسلامی، از شخصیت‌های حاضر در این نشست بودند.
نشست سران جهادی در ترکیه درحالی برگزار می‌شود که به قول یکی از رهبران حکومت وحدت ملی، افغانستان بیش از هر زمان دیگر در تشتت و پراکندگی سیاسی به سر می‌برد.
اهمیت این نشست از آن‌جاست که دو تن از این چهره‌ها (عطا محمدنور و وجنرال دوستم) بارها باهم جنگیده‌اند و دو رقیب سرسخت در شمال افغانستان بوده‌اند. جمعیت و جنبش بارها در ولایات شمال و شمال‌شرق درگیر شده‌اند و مهمترین فرماندهان یک‌دیگر را کشته‌اند. تا جایی‌که زایش طالبان را در این مناطق ناشی از اختلافات این دو جریان عنوان می‌کنند.
اکنون این سوال مطرح می‌شود که چه چیزی شخصیت‌ها و جریان‌های متخاصم را دور یک میز جمع کرده است؟
صلاح‌الدین ربانی، رییس جمعیت و وزیر خارجه به تکرار بر سر مسایل حکومت‌داری با رییس‌جمهوری مشاجرۀ لفظی داشته است. اشرف‌غنی صلاحیت‌ها و مسوولیت‌های وزیر خارجۀ کشور را به مشاور امنیت ملی خویش منتقل ساخته است. آقای ربانی نیز از مدت‌ها بدین‌سو جلسات ارگ ریاست جمهوری را تحریم کرده است. او حتا در کنفرانس «پروسۀ کابل» نیز اشتراک نکرد. ربانی در آخرین مورد نماز سیاسی- عبادی عید فطر را در ریاست اجرایی برپا کرد و از شرکت در مراسم ارگ خودداری ورزید. جمعیت اسلامی با برپایی نماز عید در ریاست اجرایی نهاد موازی را به رخ کشید. به نظر نمی‌رسد راهی برای برگشت آقای ربانی به اردوگاه غنی باقی نمانده باشد.
در سوی دیگر، عطا محمد نور والی بلخ و یکی دیگر از رهبران پرنفوذ جمعیت، از ادامۀ مذاکره با رییس‌جمهوری نا امید گشته است. عطا محمد نور به منظور جلب رضایت و حمایت اشرف غنی، حملات تندی بر متحد سیاسی و دوست دیرینه‌اش عبدالله عبدالله وارد کرد. او عبدالله را ناتوان، ضعیف و فاقد مشروعیت خواند و گفت که دیگر شامل تیم رییس جمهوری است. والی بلخ، رییس اجرایی را به کوتاهی در گرفتن حق جمعیت اسلامی متهم کرد. رییس اجرایی جمعیت، اما پس از چندماهی از مذاکرات خویش با اشرف غنی نا امید شد. پژوهشگران سیاسی معتقد هستند که اشرف‌غنی «وجهۀ سیاسی» والی بلخ را خدشه‌دار ساخت. والی بلخ به خاطر انتقادات صریح و تندش از رییس‌جمهوری پیشین و کنونی در میان بخشی از جامعۀ افغانستان از محبوبیت بالایی برخوردار است. اما «تعامل نافرجام» او با رییس جمهوری وجهه‌اش را صدمه زده است.
در این میان، عبدالرشید دوستم، روابط پر حاشیه‌یی با اشرف غنی داشته است. آقای دوستم که در پیروزی غنی نقش تأثیرگذار و سازنده داشت، همانند گذشته پس از پیروزی خلع قدرت و صلاحیت شد. پس از گسترش نا امنی‌ها در ولایات فاریاب و جوزجان، دوستم در جایگاه معاون نخست رییس‌جمهوری برای سرکوب مخالفان مسلح راهی شمال شد. اما با حملۀ پیچیده و خطرناک در فاریاب روبرو شد. در این حملۀ کم‌سابقه، دوستم شماری از بهترین محافظان و سربازانش را از دست داد. حمله طوری طراحی و برنامه‌ریزی شده بود که دوستم جان سالم بدر نبرد. اما معاون رییس‌جمهور به شکل معجزه‌آسا از این حمله جان به در برد. دوستم به محض رسیدن به کابل حنیف اتمر مشاور امنیت ملی رییس‌جمهور و رییس امنیت ملی را متهم به طرح‌ریزی حملۀ مسلحانه بر جان خودش کرد. او با کلمات تند اشرف‌غنی را ملامت کرد. دوستم دیری نگذشت که در جال دیگری گیر افتید. این بار پروندۀ ایشچی سرنوشت او را تار ساخت. خانه‌اش در کابل محاصره گشت و محافظانش به دادستانی تسلیم داده شدند. جنرال دوستم با فشار حکومت تبعید شد.
محمد محقق از رهبران مهم هزاره‌های افغانستان که از همان آغاز سر سازگاری با اشرف غنی نداشت. غنی در اقدامی کم‌سابقه یکی از دو وزیر محقق در کابینه را به اتهام فساد عزل کرد و به دادستانی فرستاد. شخص محقق نیز به چهره‌یی سمبولیک در حکومت تبدیل شده است. وظایف معاونان رییس اجرایی نامشخص است. محقق در تازه‌ترین اظهاراتش از نداشتن صلاحیت و دست باز وزرای تیم اصلاحات و همگرایی ابراز ناخرسندی کرد.
داستان و سرنوشت رابطۀ هر یک از رهبران سیاسی یادشده با رییس‌جمهوری مشابه است. همه ناراضی و دلخور از سیاست‌های تک‌گرایانه و انحصارگرایانۀ اشرف‌غنی هستند.
تهدیدات مشترک، تمرکز قدرت در ارگ ریاست‌جمهوری و حضور گلبدین حکمتیار در صحنۀ سیاسی سه فکتور اصلی در اتحاد رهبران جمعیت، جنبش و وحدت بوده است.
آنها می‌پندارند که غنی و حلقۀ پنج‌نفره‌اش (اتمر، حکیمی، خپلواک، رحیمی و نادری) همۀ صلاحیت‌ها و اختیارات را به دست گرفته‌اند و به دیگر شرکای حکومت فرصت نفس کشیدن هم نمی‌دهند!
همچنان، نفوذ روز افزون گروه‌های هراس‌افگن در شمال افغانستان فضای مانور را برای رهبران جریان‌های بالا به شدت تنگ ساخته است. همه از پیامدهای انتقال داعش به شمال هشدار داده‌اند. آنها حلقۀ مشخص را متهم به کم‌کاری و حتا انتقال هراس‌افگنان به شمال کرده‌اند. به هر پیمانه‌یی که گروه‌های شورشی در شمال مسلط شوند، به همان پیمانه میزان اقتدار و نفوذ رهبران یادشده کاهش خواهد یافت.
برگشت گلبدین حکمتیار به صحنۀ سیاسی افغانستان، زنگ خطری تازه در برابر رهبران مقاومت پیشین محسوب می‌شود.
حکمتیار در همین یک ماه از حضورش در کابل به خوبی نشان داده که با احزاب وابسته به مقاومت پیشین کنار نخواهد آمد. حکمتیار در جایگاه مدافع پروپاقرص اشرف‌غنی قدعلم کرده است.
در انقره چه گذشت؟
رهبران سیاسی مخالف رییس‌جمهوری به بهانۀ نامزدی باتور دوستم در انقره دورهم جمع شدند. اما واقعیت این است که نگرانی از آیندۀ مشترک آنها را دورهم جمع ساخته است.
یک منبع مطلع از جریان مذاکرات انقره گفت که رهبران جنبش، وحدت و جمعیت تعهد کرده‌اند که برای شکست انحصارگرایی و تمرکز قدرت و صلاحیت در ریاست‌جمهوری مشترک کار خواهند کرد.
به گفتۀ منبع، چهره‌های درشت سیاسی متعهد شده‌اند که در انتخابات پیش‌روی ریاست‌جمهوری که تا یک‌ونیم سال بعد برگزار می‌شود، نامزد واحدی ارایه نمایند. آنها به مقابله با تهدیدات مشترک و استفاده از فرصت‌ها تأکید ورزیدند.
محمد محقق یکی از این رهبران نوشته که «برای دفع دونان» دور هم جمع شده‌اند.
عطا محمد نور والی بلخ گفته است که در نشست سه‌جانبه وضعیت عمومی کشور مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
به گفتۀ او، شکننده‌گی اوضاع شمال، مشکلات حکومت‌داری، گسترش نا امنی، فساد، بی‌عدالتی و خودکامگی به عنوان چالش‌های بزرگ و عوامل افزایش بحران خوانده شد.
این نخستین‌بار نیست که رهبران جنبش، جمعیت و وحدت دورهم جمع می‌شوند. آنها پیش از برگزاری انتخابات 2014 نیز ائتلافی را تشکیل دادند؛ اما ائتلاف آنها ناپایدار بود و به زودی فروپاشید. طوری که در انتخابات از دو جریان متفاوت انتخاباتی حمایت کردند. جنبش به تیم تحول و تداوم پیوست و جمعیت و وحدت از اصلاحات و همگرایی پشتیبانی کردند. حالا باید منتظر ماند و دید که «اتحاد» آنها تا چه پیمانه پایدار و راهبردی است.
|
| فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
