|
|
| مصاحبه/ |
عضو ارشد جنبش روشنایی: غرب در راستای منافع یک تیم خاص در افغانستان سرمایهگذاری میکنند
/18.7.2017
اشاره: احمد بهزاد، از اعضای خبرساز مجلس افغانستان است. او سالهاست به عنوان مخالف حکومت در رسانهها و در میان مردم افغانستان مطرح است. آقای بهزاد از اعضای ارشد جنبش روشنایی محسوب میشود. جنبش روشنایی که در پی تغییر مسیر لین برق 500 کیلو ولت، سال گذشته به خیابان آمد، نزدیک به 100 تن از اعضای خویش را در یک حادثۀ انتحاری از دست دادند. اعضای جنبش روشنایی امسال به مناسبت سالگرد حادثۀ چوک دهمزنگ باردیگر به خیابان میآیند. احمد بهزاد میگوید که علیرغم هراس از برنامههای حکومت در سرکوب اعتراضات مدنی، دوم اسد به خیابان خواهند آمد و اعتراضشان را به گوش جهان خواهند رساند. بهزاد حکومت به ویژه دفتر شورای امنیت ملی افغانستان را مسوول حادثۀ دوم اسد سال گذشته میداند. در پیوند به برنامههای جنبش روشنایی و فعالیتهای مدنی در افغانستان، یک مصاحبۀ اختصاصی را با آقای بهزاد انجام دادهایم که اینک میخوانید:
افغانستان.رو: آقای بهزاد،جنبشهای اعتراضی و سیاسی افغانستان مدعی هستند که حکومت آزادیهای مدنی- سیاسی را محدود ساخته و قوانین سختگیرانهیی را در برابر حرکتهای مدنی وضع کرده است. به باور شما، فضا برای فعالیتهای مدنی- سیاسی محدود شده است؟
حکومت نه تنها فعالیتهای مدنی را محدود ساخته که حلقهیی در شورای امنیت اعتراضات مدنی را منفجر کرده و دهها تن را به خاک و خون کشانیده است. شواهد و اسناد فراوانی دربارۀ دخالت این حلقه در حملات انفجاری و انتحاری بر حرکتهای مدنی از جمله جنبش روشنایی وجود دارد و ما بخشی از مدارک خویش را به مراجع بینالمللی از جمله دفتر نمایندهگی سازمان ملل در کابل تسلیم کردیم. در یک مورد، یکی از عاملان حمله بر جنبش روشناییکه در نتیجۀ آنها صدها تن از نخبگان ما مظلومانه جان باخته و زخمی شدند، در زندان امنیت ملی زندانی بود. اما به یک بارهگی ناپدید گشت. نام و نشان او در اختیار همۀ نهادها است.
در خصوص بررسی این پرونده، طبیعی است که نهادهای داخلی افغانستان تحت تأثیر مسوولان حکومتی هستند و مستقلانه گام بر نمیدارند. متأسفانه نهادهای بینالمللی نیز با فجایع داخلی با چشمپوشی و اغماض برخورد میکنند.
در همین رابطه، چهرهای بلندپایۀ نظام که در هنگام حادثۀ دوم اسد سال گذشتۀ جنبش روشنایی، عضو شورای امنیت ملی بودهاند، ادعا کردند که آنچه در چوک دهمزنگ بر جنبش روشنایی اتفاق افتاد، توسط حکومت افغانستان سازماندهی شده بود. یکی از این چهرهها احمدضیا مسعود نمایندۀ پیش فوقالعادۀ رییسجمهوری بود. آقای مسعود در یکی از سخنرانیهایش اعلام کرد که حادثۀ دوم اسد توسط حکومت سازماندهی و انجام شد. در روزهای پسین، ما شاهد تیراندازی مستقیم نیروهای امنیتی بر تظاهرکنندهگان در چهارراهی زنبق بودیم. در برابر دوربین رسانهها چندتن را کشتند و زخمی ساختند. سپس، بر مراسم جنازۀ شهید ایزدیار سه حملۀ انتحاری پیهم انجام دادند. در پیوند به آن حادثه، حتا وزرای کابینه اعلام کردند که در این حادثه حکومت دست داشته و به همین دلیل، خواهان کنارهگیری چندتن از مقامات ارشد امنیتی افغانستان شدند.
بعداً ما شاهد بودیم که بر روی خیمۀ تحصن رستاخیز تغییر در کابل تانگها را راندند. اینها همه نشان میدهد که اسناد کافی در زمینۀ دستداشتن حکومت در سرکوب معترضان و جریانهای عدالتخواه وجود دارد، اما ارادۀ برای تعقیب این پروندهها وجود ندارد.
افغانستان.رو: آقای بهزاد، شما از سران جنبش روشنایی هستید. گفته میشود که جنبش روشنایی دیگر آن تأثیرگذاری گذشته را ندارد و جایگاه خویش را از دست داده است. باور شما در این زمینه چیست؟
جنبش روشنایی در یک سال گذشته پرقدرتترین جنبش مدنی و سیاسی مردم افغانستان بوده است که فعالیتهای خود را در سطح جهان گسترش داده است. حکومت پس از آنکه خیابانهای پایتخت را بر اعتراضات مدنی نا امن ساخت، جنبش روشنایی بخش عمدهیی از فعالیتهای خود را در سطح جهان سازماندهی کرد.
در شهرهای بروکسل، مونیخ، کانبرا، واشنگتن و برخی از شهرهای دیگر، تظاهرات گسترده را راهاندازی کردیم. این نشاندهندۀ قدرت و پایگاه گستردۀ اجتماعی جنبش روشنایی است. ما تظاهرات ششم میزان را به وساطت ملل متحد به تعلیق در آوردیم.
اما حکومت به قول خود عمل نکرد و به مطالبات ما پاسخ نداد. ما بحث نافرمانی مدنی را مطرح کردیم که در حال حاضر هم تعقیب میشود. در همین شب و روزها آمادهگی برای دو سه اقدام بزرگ دیگر را داریم. تظاهرات جنبش روشنایی در دوم اسد به مقصد نمایندهگی سازمان ملل در کابل برگزار خواهد شد. شب دوم اسد خروش شبانۀ عدالت خواهی در ساعت 9 شب در پشت بامها را خواهیم داشت. پس از دوم اسد مصمم به برگزاری یک کنفرانس بزرگ با حضور همۀ عدالتطلبان و تغییر خواهان در کابل هستیم. جنبش روشنایی یکی از ریشهدارانترین و مهمترین جنبشهای مدنی- سیاسی در طول تاریخ افغانستان است و همچنان به فعالیتهای خود ادامه میدهد. اگر مقطعی در خیابان حضور کم داشته است، دلیلاش این است که حکومت خیابانها را در برابر فعالیتهای مدنی نا امن ساخته است.
افغانستان.رو: آقای بهزاد، در دوم اسد باردیگر به خیابان میآیید. آیا نگران تکرار حادثۀ شبیه چوک دهمزنگ نیستید؟
جداً نگران هستیم. حکومت خیابانها را نا امن ساخته است. به همین خاطر مقصد نمایندهگی سازمان ملل متحد را تعیین کردیم و هم از حکومت خواهان تأمین امنیت تظاهرات مسالمتآمیز و مدنی خویش میباشیم. از جامعۀ جهانی هم خواستیم که حکومت را تحت فشار قرار دهد که امنیت تظاهرات را که وظیفۀ شان میباشد، تأمین نمایند. امیدواریم مراجع بینالمللی فشار لازم را بر حکومت وارد کنند تا امنیت تظاهرات را تأمین کنند.
افغانستان.رو: وضعیت سیاسی افغانستان بیش از حد شکننده شده است. گروههای شریک حکومت، امروزه به مخالفان سرسخت حکومت بدل شدهاند. چه چیزی وضعیت را به اینجا کشیده است؟
متأسفانه روند انحصارطلبی و سیاستهای تبعیضآمیز و خودکامگی سبب شده که شرایط افغانستان به وخامت بگراید. حتا کسانیکه تا دیروز توجیهکننده اقدامات حکومت بودهاند و معترضین را مورد سرزنش قرار میدادند و اتهام وارد میکردند که جنبش روشنایی دنبال عدالت اضافی است، امروز به صراحت میگویند که در افغانستان انحصارطلبی و تبعیض است و حتا اصطلاح «چور اسلامی» را به کار بردند و گفتند که همۀ صلاحیتها را رییسجمهور نزد خود و حلقۀ خاص خود متمرکز ساخته است. یک بخش اعتراضات که مربوط مردم است و مردم خواهان عدالت هستند، مطالبات مشروع است و حکومت نمیتواند در درازمدت در برابر این مطالبات بیستد و لجبازی کند. اما یک نوع امتیازطلبیهایی هم وجود دارد. جریانهایی که پیشتر در برابر اعتراضات عدالتخواهانۀ مردم ایستادند، انتظار داشتند که حکومت برایشان امتیاز و جایگاه بیشتری در حکومت بدهد. اما وقتی خلف بعدی حکومت را شاهد شدند، دست به اعتراض زدند.
اگر حکومت به مطالبات مشروع و برحق مردم توجه کند، نیاز به جادادن به این چهره و آن چهرۀ سیاسی نخواهد داشت و امور مملکت رو به بهبود خواهد بود.
افغانستان.رو: آقای بهزاد، جنبش روشنایی در پیوند به تغییر مسیر لین برق از بامیان به سالنگ ظهور کرد. اکنون مطالبات شما عوض شده و یا اهداف قبلیتان پا برجاست؟ آیا باور دارید که تا یک سال و چندماه دیگر حکومت بتواند مطالبات شما را عملی سازد؟
همۀ مطالبات به یک بارهگی تحقق نخواهد یافت. جنبش روشنایی خواهان تغییرات گسترده و یک شبه نیست. ما اعلام کردیم که «خواهان پایانیافتن تبعیض در افغانستان هستیم.» چنانچه آقای غنی اعلام کردند که در افغانستان تبعیض تاریخی وجود دارد. از این جهت حکومت هم به این نتیجه رسیده که تبعیض است. ما تغییر مسیر لین برق پنجصد کیلولت ترکمنستان را نشان آشکار تبعیض سیستماتیک و آشکار در افغانستان میدانیم.
براساس تمام سرویها و جمعبندیهای اقتصادی مسیر بامیان به نفع اقتصاد افغانستان است. در جلسات و رأی زنیهایی که با مقامات ارشد حکومت داشتیم، همه به این نتیجه رسیدند که مسیر بامیان به نفع اقتصاد افغانستان است و دلایل جنبش روشنایی کاملاً موجه است. اما حکومت بازهم ترتیب اثر نداد و اعلام کرد که ما راضی هستیم. اما سفارت امریکا حاضر نیست که مسیر بامیان را برای برق 500 کیلوولت اعلام بکند. ما همچنان به این مطالبۀ خود پایبند هستیم. حکومت باید لین برق را از مسیر اصلیاش که بامیان- میدان وردک و کابل میباشد، انتقال دهد. همچنان، باید تحقیقات بیطرف و جامع از جانب نهادهای بیطرف بینالمللی دربارۀ حادثۀ دوم اسد روی دست گرفته شود.
افغانستان.رو: در روزهای پسین اتهاماتی بر نهادهای بینالمللی در افغانستان مطرح شده است. گفته میشود نهادهای خارجی در قضایای داخلی افغانستان بیطرف نیستند. باور شما در این خصوص چیست؟
متأسفانه آنچه تا کنون جامعۀ بین المللی به ویژه ایالات متحده در افغانستان انجام داده حمایت از یک گروه خاص برای ادامۀ حاکمیت و قدرتشان در افغانستان بوده است. این نکته را به صراحت به نمایندهگان جامعۀ بین المللی در کابل هم گفتهایم و اعلام کردیم که دیگر حاضر نیستیم پس از پانزده سال استمرار سیاست تبعیض و انحصارطلبی در برابر این خلاف ورزیها سکوت کنیم. حضور جامعۀ جهانی در افغانستان ابتدا مایۀ امیدواری مردم شد که زندگی جدیدی را آغاز کنند و در کشور عدالت و برابری حاکم شود. اما در طول پانزده سال ما شاهد بودیم که جامعۀ جهانی و به ویژه ایالات متحدۀ امریکا از یک تیم خاص حمایت میکند و در راستای منافع منافع یک تیم خاص در افغانستان سرمایهگذاری میکنند. این مسأله دیگر برای ما قابل قبول نیست. یکی از دلایلیکه ما نمایندهگی ملل متحد را برای تظاهرات دوم اسد انتخاب کردیم، همین مسأله است.
چه فکر میکنید چرا کشورهای غربی به ویژه امریکا و اتحادیۀ اروپا از یک تیم خاص در افغانستان حمایت میکنند؟
این مسأله باید از خودشان پرسیده شود که چرا چشمهایشان را به تقلبات انتخاباتی میبندند. چشمهای خود را در برابر تبعیض سیستماتیک در افغانستان میبندند و حتا در برابر سرکوب حرکتهای مسالمتآمیز مدنی، اغماض و چشم پوشی میکنند. اما من فکر میکنم که یک تیم خاص دارای یک لابی قدرتمند در پایتختهای امریکا و کشورهای اروپایی هستند. کسانی به عنوان مشاور، کارشناس و ... در این کشورها هستند که نقش لابی را ایفا میکنند و اینها سیاستهای کشورهای خارجی را در افغانستان دست کاری میکنند.
از سوی دیگر، متأسفانه ما تاکنون در افغانستان اعتراضی را از جانب نهادهای مدنی و گروههای سیاسی در برابر خلاف ورزیهای جامعۀ جهانی شاهد نبودیم. این سبب شده که کشورهای خارجی چشم خود را در برابر منافع افغانستان ببندند و تنها منافع استخباراتی و امنیتی خود را تعقیب نمایند. از این رهگذر، مردم افغانستان متحمل هزینههای زیادی شدهاند.
افغانستان.رو: یکی از دلایل حضور جامعۀ جهانی در افغانستان، حمایت از نهادهای مدنی، حقوق بشری و دموکراتیک عنوان میشود. ارزیابی شما به عنوان یک عضو مجلس در این باره چیست؟
آنچه ما تا کنون شاهد بودهایم، ادعای حمایت از جامعۀ مدنی و جنبشهای مدنی، ادعایی گزاف است. کشورهای غربی از نهادهایی حمایت میکنند که تأثیرگذاری ندارند. همچنان، از حرکتهای مدنییی حمایت میکنند که شمارشان به 100 نفر هم نمیرسد. شما بارها شاهد تجمعات نهادهایی در شهر نو بودهاید که افرادشان از 100 نفر تجاوز نمیکرد. اما مورد حمایت بیرونیها هستند. این جنبشها به گونۀ گسترده در رسانههای خارجی بازتاب مییابند و تلاش میشود که مطالباتشان برآورده شود. اما از کنار حرکتهای بزرگ که برای بهبود و انسانی ساختن مناسبات سیاسی- اجتماعی در افغانستان به راه افتاده است، به سادهگی عبور کردهاند. مثلاً تظاهرات و اعتراضات میلیونی جنبش روشنایی را نادیده گرفتهاند. کنارکشیدن و تیرآوردن از اعتراضات مدنی مردم افغانستان راه حل نیست و اعتراضات دوام خواهد آورد.
ما حاضر هستیم که با نمایندهگی سازمان ملل متحد، بانک انکشاف آسیایی، امریکاییها و اروپاییها و هر نهاد دیگر دربارۀ مزیتها و تفاوتهای راه سالنگ و بامیان مناظره کنیم و آنها را متقاعد سازیم. متأسفانه جامعۀ جهانی به ویژه امریکاییها به اعتراضات گسترده و تأثیرگذار جنبشهای مدنی و سیاسی توجه نکردهاند و از این ناحیه شدیداً ملامت و مقصر مردم افغانستان هستند.
افغانستان.رو: با توجه به وضعیت کنونی، آیندۀ جنبشهای اعتراضی در افغانستان را چگونه میبینید؟
در نشستها و گفتوگوهای خویش با نهادهای بینالمللی گفتهایم که سرنوشت جنبش روشنایی، آیندۀ جنبشهای اعتراضات مدنی و مطالبات مشروع مردم را تعیین میکند. یا به عبارت دیگر، نوع برخورد جامعۀ جهانی و حکومت افغانستان با جنبش روشنایی تعیین میکند که آیا در افغانستان مدنیت و رفتار مسالمتآمیز و مدنی، کارایی و موثریت دارد و یا ندارد. اگر به مطالبۀ میلیونها انسان حرمت گذاشته شد، ما میتوانیم باورمند شویم که جامعۀ جهانی از مدنیت و دموکراسی در افغانستان دفاع میکند و هم آنهاییکه دست به خشونت میزنند، این پیام را دریافت خواهند کرد که به جای انتحار و انفجار میشود از طریق اعتراض مدنی و راهپیمایی هم به خواستها و مطالبات خود رسید. اما اگر برعکس شد و جامعۀ جهانی و حکومت افغانستان مطالبۀ جنبش روشنایی و فریاد اعتراض میلیونها انسان تحت ستم در افغانستان را نشنید، این بدان معنا خواهد بود که در افغانستان هر حرفی که از زبان تفنگ بر آید، کارآمدی خواهد داشت و رفتار مسالمتآمیز و بدون خشونت و مدنی، کارآمدی نخواهد داشت. امیدواریم جامعۀ جهانی نوع دوم را انتخاب نکند و بگذارد که دموکراسی و مدنیت در افغانستان بر خشونت پیروز شود.
|
| فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
