|
صفحه اول/ |
دکتر تمنا: حکومت افغانستان در پروسۀ صلح چیزهایی را از دست میدهد
/8.9.2017
دکتر فرامرز تمنا، رییس مرکز مطالعات استراتژیک وزارت خارجۀ افغانستان میگوید که اجماع جهانی و منطقهیی در خصوص صلح افغانستان به وجود آمده است.
آقای تمنا در مصاحبۀ اختصاصی با افغانستان.رو گفت که ایالات متحده امریکا و متحدانش و کشورهای منطقه به شمول روسیه، چین، هند، پاکستان و افغانستان با طالبان به دیدگاه مشترک دست خواهند یافت.
رییس مرکز مطالعات استراتژیک گفت: "این بار پروسۀ صلح نتیجه میدهد. اگر پاکستان سیاست تعامل با کشورهای امریکا و بریکس را در پیش بگیرد، این کشورها مکلف هستند که اسلامآاباد را مجاب بسازند که به میز مذاکره بنشیند. در این سیاست، پروسۀ صلح تسریع بخشیده خواهد شد. اما جغرافیای جنگ از افغانستان به جای دیگری تغییر خواهد کرد. البته این مسایل یک دهه طول خواهد کشید"
دکتر تمنا در خصوص میکانیزم صلح با طالبان گفت: من فکر میکنم حکومت افغانستان با متحدانش و کشورهای منطقه به یک دیدگاه مشترک خواهند رسید که در نتیجۀ آن بخشی از طالبان ظرف ده سال آینده وارد ساختار قدرت سیاسی شوند. طبیعی است که در این روند چیزی باید از دست حکومت افغانستان برود.
او دربارۀ اینکه چه چیزی از دست خواهد رفت، تصریح کرد: "پیشبینی اینکه چه چیزی از دست خواهد رفت، دشوار است. آیا بخشی از سرزمین افغانستان از دست طالبان خواهد رفت، ارزشهای مثل حقوق بشر، دموکراسی و... که تا حالا خط سرخ حکومت افغانستان بوده از میان خواهد رفت. حضور نیروهای خارجی کمرنگ خواهد شد. اینکه چه چیزی خواهد بود تا امنیت به افغانستان برگردد، غیرقابل پیشبینی است."
پیشتر جنرال جان نیکلسون، فرمانده نیروهای خارجی در افغانستان گفته بود که قاعدۀ جنگ در این کشور تا دوسال دیگر تغییر خواهد کرد. اما دکتر تمنا، برای تأمین صلح در افغانستان تاریخ ده ساله تعیین میکند.
آقای تمنا در این خصوص میگوید: برای اعمال صلح ده سال فرصت لازم است. اعمال صلح به معنای برداشتن ریشههای ساختاری خشونت است. اما «صلحسازی» که نگاهی سطحیتر و موقتیتر به صلح است، احتمالاً تا دوسال دیگر اتفاق بیافتد.
دکتر تمنا با خوشبینی از اعلامیۀ کشورهای بریکس و استراتژی تازۀ امریکا گفت:
در هفتههای گذشته یک اجماع مشترک میان افغانستان و قدرتهای جهانی و منطقهیی در خصوص پاکستان ایجاد شده است که بیبدیل است و در هفده سال گذشته اتفاق نیافتده بود.
او تصریح کرد: ادعاهای افغانستان در خصوص مراکز تربیه و تجهیز تروریسم در خاک پاکستان هیچگاهی مثل امروز از سوی کشورهای منطقه و جهان جدی گرفته نشده بود. وضعیت پاکستان بسیار متفاوت شده است. پاکستان به قول ایالات متحده باید تکلیف خود را نسبت به صلح، امنیت و مدنیت جهانی روشن سازد. یک فرصت به پاکستان باقی است که سیاست خود را در زمینۀ حمایت از تروریسم و بنیادگرایی تغییر بدهد و پایگاهها و بهشت امن تروریستان را از خاک خود برچیند.
رییس مرکز مطالعات استراتژیک وزارت خارجۀ افغانستان در پاسخ به این پرسش که وزیر خارجۀ پاکستان در سفر به کشورهای منطقه میتواند توجه این کشورها را جلب کند، گفت: اوضاع پیچدهتر از آن است که پاکستانیها فکر میکنند. وقتی شرکای بینالمللی و منطقهیی پاکستان از جمله چین و امریکا اذعان میدارند که اسلامآباد باید سیاستش را در حمایت از تروریسم تغییر بدهد. طبیعی است که دیگر متحدان پاکستان در منطقه نیز با این دوکشور هم نظر خواهند بود. تغییر دیدگاه کشورهایی مثل ترکیه و عربستان سعودی بسیار دشوار است. وضعیت پاکستان به گونهیی است که دیگر این کشور نمیتواند سیاست امنیتمحور و استخباراتیمحور خود را در روابط خارجی و سیاست خارجی خویش توجیه نماید.
به دنبال اعلام استراتژی تازۀ امریکا، کشورهای منطقه به شمول چین، روسیه و ایران از پاکستان حمایت کردند. بعدتر کشورهای گروه بریکس که شامل چین و روسیه هم میشود، از پاکستان خواستند که مراکز هراسافگنان را از بین ببرد.
دکتر تمنا باور دارد که کشورهای منطقه نگران حرکتهای امریکا هستند. اما در زمینۀ صلح در منطقه اجماع نظر دارند.
او تصریح کرد: باید کانتکس روابط افغانستان با ایالات متحده امریکا را با کانتکس روابط پاکستان با امریکا جدا سازیم. نگاه منفی کشورهای منطقه با استراتژی امریکا در افغانستان در کانتکس روابط این کشورها با واشنگتن قابل بحث است. اما وقتی روابط این کشورها با پاکستان در میان باشد، طبیعی است که منطقه رویۀ دیگری در پیش میگیرد.
این پژوهشگر ارشد روابط بینالملل تصریح کرد: وضعیت امنیتی منطقه، رشد گروههای هراسافگن و وجود پایگاههای تروریستان در خاک پاکستان، موجب نگرانی کشورهای منطقه هم شده و این کشورها نمیتوانند آن را نادیده بگیرند.
آقای تمنا از روزهای دشوار پاکستان سخن میزند. او میگوید: پاکستان در یک وضعیت پارادوکسیکال قرار دارد. اگر سیاست تعامل با امریکا و کشورهای بریکس داشته باشد، در سیاست خارجی خود موفق خواهد بود. اما در سیاست داخلی خود شکست خواهد خورد. پاکستان مجبور شده است که تروریستان و گروههای افراطی موجود در داخل خودش را به بیرون صادر کند و بهترین آدرس افغانستان است.
به گفتۀ ریییس مرکز مطالعات استراتژیک وزارت خارجۀ افغانستان، پاکستان سیاست خارجی را ترجیح خواهد داد و سیاست همنوایی و تعامل با کشورهای بریکس و ایالات متحده امریکا را در پیش خواهند گرفت.
او گفت که در نتیجۀ تعامل پاکستان با کشورهای بریکس و امریکا، جنگ در افغانستان ختم خواهد شد و پاکستانیها جغرافیای جنگ را از افغانستان تغییر خواهند داد. جیوپولتیک جنگ به جای دیگری منتقل خواهد شد و وضعیت امنیتی افغانستان تغییر خواهد کرد. اینکه جیوپولتیک بعدی جنگ کجا خواهد، بگذاریم که زمان قضاوت کند.
رییس مرکز مطالعات استراتژیک وزارت خارجۀ افغانستان دربارۀ واکنش کشورهای منطقه به استراتژی تازۀ امریکا گفت که نگرانی کشورهای منطقه از حرکات امریکا حرف تازهیی نیست. این کشورها از سالها بدینسو نگران حضور ایالات متحده امریکا در افغانستان هستند. نگرانی آنها قابل درک است. به دلیل اینکه افغانستان حوزۀ سنتی آنها محسوب میشود. حضور ناتو و امریکا احتمالاً در درازمدت بخشی از منافع کشورهای منطقه را تهدید کند. اما در کوتاهمدت منافع امریکا با کشورهای منطقه در خصوص تأمین صلح در افغانستان همسو خواهد بود.
آقای تمنا دربارۀ نگرانیهای پاکستان از جمله افزایش حضور و نقش هند در افغانستان گفت که حضور هند در بازسازی و سکتور اقتصادی افغانستان بسیار برجسته بوده است. تاریخ چهل سال گذشته نشان داده که هند از دوستان و متحدان خوب افغانستان است. هند در دستگاه دیپلوماسی افغانستان جایگاه ویژهیی دارد. این جایگاه به خاطر کارکردی است که هند داشته است. اگر دیگر کشورهای منطقه سیاست هند را در قبال افغانستان دنبال کنند، دستگاه خارجی افغانستان عین اهمیت هند را به آن کشورها خواهند داد.
|
فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|