رهنمای قومی حلقه‌یی در ارگ ریاست‌جمهوری افغانستان واکنش‌های گستردۀ شخصیت‌های سیاسی و فعالان مدنی و اجتماعی افغانستان را برانگیخته است.
به تازه‌گی اسناد و مدارکی به نشر رسید که نشان می‌دهد حلقه‌یي در ادارۀ امور ریاست‌جمهوری، مشغول طرح و تعقيب مسایل قومی و تباری هستند.
اسناد نشان می‌دهد که مأموران ادارۀ امور در تلاش جابجاسازی پشتون‌ها به جای دیگر اقوام در نهادهای دولتی هستند.
اسناد فاش شده که حاوی ۱۲ بند می‌شود در کانال تلگرام يكي از مامورين كليدي و از اعضاي نزدیک به داوود نوروزی، رییس ادارۀ امور ریاست‌جمهوری بارگذاری شده بود.
به دنبال فاش‌شدن برنامۀ قومی در ادارۀ امور، ثواب‌الدين مخكش از عوامل برنامۀ قوم‌گرایانۀ ادار امور استعفا کرد.
اکنون، شماری از فعالان سیاسی- اجتماعی و نهادهای مدنی می‌گویند که استعفای او کافی نیست، بل ادارۀ امور و نهاد ریاست‌جمهوری باید از لوث افراد متعصب و فاشیست پاک شود.
دکتر علی محمدی، مشاور پیشین رییس‌جمهوری با اشاره به اظهارات اشرف‌غنی که وزارت داخله را قلب فساد خوانده بود، گفته است که قلب فساد جايي است كه در آن، نگاه برتري جويانه قومي و قبيله‌اي حاكم است.
او گفته است: قلب فساد جايي است كه "مخكش" بزرگ(اشرف‌غنی) با بي‌شرمي تمام نزد مقامات غربي، به همكاران و اطرافيان غيرتباري خود اتهام وابستگي به كجا و كجا مي‌زند و افراد خارج از قبيله را "غيرقابل اعتماد" معرفي مي‌كند.
او گفته که قلب فساد جايي است كه تمام تلاش‌ها براي تامين منافع قبيله صورت مي‌گيرد و در يك كلام، قلب فساد جايي است كه افراد و مقامات آن، همه "مخكش"اند.
نوررحمن اخلاقی، عضو شورای رهبری جمعیت اسلامی گفته است که آن‌چه از مخکش افشا شد، برنامۀ کوچکی از یک استراتیژی کلان است که تطبیق می‌شود. کسانی که از دستگاه حاکم توقع برخورد با قوم گرایی را دارند، گرگ را چوپان می‌گیرند.
در عین حال، جنبش گذار امروز (چهارشنبه) در یک کنفرانس خبری محتواي رهنمای قومی کارکنان ادارۀ امور را تكان‌دهنده، خجالت‌آور، خيانت ملي و خلاف ارزش‌هاي انساني و قوانين نافذه كشور عنوان کرد.
جنبش گذار باور دارد كه آن‌چه در اداره امور افشا شده، گوشۀ كوچكي از خيانت، قانون شكني و تبعيض سيستماتيك در حكومت است كه در بسياري از نهادهاي دولتي ديگر عملاً چنين ظلم و تبعيض جريان دارد.
جنبش گذار در اعلامیه‌یی گفته است: ما باور داريم كه سياسيت تبعيض‌آميز و قوم‌ستيزانه به عنوان يك آجنداي پيدا و پنهان از منابع بالا در ارگ رياست جمهوري طرح و تطبيق مي‌گردد و اراده سياسي براي تحقق عدالت و شايسته‌سالاري در حكومت وجود ندارد.
در اعلامیه آمده است: رهنماي قوم‌ستيزانه‌یی‌كه در اداره امور فاش شده، خيانت ملي بوده و اين طرح را فردي نمي‌دانيم، بلكه آجنداي خاينانه و سازمان‌يافته براي تحقق منافع قومي و گروهي ميباشد.
جنبش گذار مدعی است که استعفاي ثواب‌الدين مخكش كه دال بر مجرم بودنش است، كافي نبوده و بايد همراهان شريك جرمش نيز از حكومت بركنار و مورد پيگرد عدلي و قضائي قرار گيرند.
رهبری جنبش گذار در یک نشست خبری گفت: شعارهايی كه حكومت وحدت ملي به منظور اصلاحات سر داده، واهي و عوام‌فريبانه بوده است. افشاي اسناد اداره امور نشان مي‌دهد كه اين حكومت جز قومي سازي نهادهاي ملي، برنامۀ ديگري ندارد.
در ادامه، اعضای جنبش گذار گفتند که طرح ريفورم و اصلاحات در قواي مسلح هم ترفندي است براي قومي سازي ارتش و سكتور امنيتي و بايد اين طرح ضد منافع ملي متوقف گردد.
رهبری جنبش گذار، حکومت را فاقد مشروعیت خوانده و بر برگزاري انتخابات زودهنگام تأکید کردند.
پیشتر، معاون نخست ریاست جمهوری، مشاور پیشین ویژۀ ریاست جمهوری، رییس جمعیت اسلامی، والی بلخ و برخی دیگر از چهره‌های سیاسی افغانستان از برنامه‌های قومی و انحصارطلبی ریاست جمهوری به شدت انتقاد کرده‌اند.
اما ریاست جمهوری افغانستان می‌گوید که افراد متعصب از رییس جمهور غنی نماینده‌گی نمی‌توانند.
