|
صفحه اول/ |
دیدگاه موافقان و مخالفان طرح صلح حکومت افغانستان با طالبان
/2.3.2018
نویسنده: میرویس قادری
دولت افغانستان در یک اقدام کمسابقه طرح صلح با طالبان را ارایه کرد و برای کشانیدن پای مخالفان مسلح به مذاکرات صلح، از «خطوط قرمز» خویش گذشت.
رهبری حکومت افغانستان در نشست دوم پروسۀ کابل، 180 درجه از مواضع گذشتۀ خویش عقبنشینی کرده و در مسیر مذاکرات صلح، گامهای جسورانهیی برداشته است. آتش بس، آمادهگی برای تعدیل قانون اساسی، حضور طالبان در صفوف نیروهای امنیتی و به رسمیت شناسی طالبان به عنوان یک جریان سیاسی، از مهمترین پیشنهادهای حکومت به گروه طالبان بوده است.
این درحالی است که نزدیک به یک ماه پیش، کابل و واشنگتن هردو بر بستن درهای مذاکرات صلح با طالبان تأکید ورزیدند و گفتوگوهای صلح را تحریم کردند.
در گذشته انتقادهای گستردهیی مبنی بر بیبرنامهگی و نبود اراده در رهبری دولت افغانستان در پیوند به صلح با طالبان وجود داشته است. دولت افغانستان در پانزده سال گذشته همواره از صلح و مذاکره با شورشیان سخن زده است؛ اما هیچگونه طرح و چشمانداز روشن در پیوند به مذاکرات صلح با طالبان ارایه نکرده است. همۀ سخنان مقامات افغانستان در حد شعارهای اخلاقی و وعظ و نصیحت خلاصه میشد؛ اما اکنون به نظر میرسد کابل با طرح مکتوب و روشن در مسیر صلح و گفتوگو با شورشیان مسلح گام برداشته است.
اشرفغنی، رییسجمهور افغانستان در نشست دوم پروسۀ کابل، طرح صلح حکومت وحدت ملی را ارایه کرد:
۱- یک روند سیاسی: آتشبس، شناخت به عنوان حزب سیاسی، ترتیبات اعتماد سازی انتقالی و انتخابات فراگیر، معتبر، آزاد و عادلانه؛
۲- یک چارچوب قانونی: بازنگری قانون اساسی، عدالت و حل شکایات، تطبیق قوانین و فرامین، رهایی زندانیان و حذف نام آنان از لست تحریمها؛
۳- سازماندهی مجدد نهادهای دولت: حاکمیت قانون و اصلاحات، توسعه و انکشاف متوازن، استقرار مجدد مهاجرین و بیجا شدگان داخلی؛
۴- امنیت: تأمین امنیت برای تمامی اتباع و همچنان کسانی که خواهان آشتی بوده و مجدداً به دولت مدغم میگردند؛
۵- توسعه و انکشاف اقتصادی/اجتماعی: رشد فراگیر و پایدار، دسترسی مساویانه به زمین و داراییهای عامه، مبارزه با فساد، برنامههای ملی اشتغالزایی، ادغام مجدد مهاجرین و جنگجویان سابق؛
۶- حمایت و مشارکت جامعه بینالمللی: حمایت مالی دیپلوماتیک، حذف تحریم ها و وضعیت جنگجویان خارجی؛
۷- روشهای تطبیقی، تعیین اهداف عاجل، کوتاه مدت و میان مدت و نظارت و تأیید میکانیزمها و ترتیبات.
از طالبان توقوع میرود تا، نظریات خویش را در مورد روند صلح، که هدف آن کشانیدن آنها به مثابه یک سازمان به گفتگو های صلح می باشد، ارائه نمایند. دولت افغانستان در مورد اینکه کی به صلح رو میآورد، پیشداوری نمینماید، چون این روند خود منتج به شناسایی کسانی که صلح را رد می نمایند و آشتیپذیر نیستند، میگردد.
حکومت وحدت ملی به گشایش دفتر طالبان، صدور پاسپورت و آزادی سفر به آنها، کمک در از میان برداشتن تحریمها، دسترسی آنها به رسانهها و انتقال خانوادههای آنها موافقت خواهد نمود. شورای عالی صلح که توسط یک تیم مسلکی حکومت حمایت میگردد، تیمی را به منظور مذاکرات معرفی خواهد نمود؛ تیمی که زنان و اعضای جامعۀ مدنی نیز در آن عضویت خواهند داشت. محل برگزاری ترجیحاٌ کابل بوده ولی گزینه های دیگر می تواند منجمله کشورهای اسلامی غیر دخیل در این جنگ، یکی از دفاتر ملل متحد ویا کشور ثالث باشد.
شکوتردید دربارۀ برنامۀ صلح غنی
انعطافپذیری بیسابقۀ اشرفغنی در مذاکره با طالبان، انتقادهای گستردۀ نهادهای حقوق بشری، جامعۀ مدنی، فعالان حقوق زنان و مخالفان دیرینۀ طالبان از جمله اعضای جبهۀ متحد سابق را برانگیخته است.
منتقدان مدعی هستند که اشرفغنی با افکار قومی و تباری به دنبال صلح یک طرفه با طالبان است و احتمالاً عدالت اجتماعی و حقوق اقوام پایمال شود. آن با اشاره به برنامههای قومی رییسجمهوری میگویند که دولت با کشانیدن پای طالبان به روند سیاسی، در پی «هژمونی قومی» است.
همچنان، منتقدان باورمند هستند که با توجه به افکار تندروانه و رادیکال شورشیان، احتمالاً حقوق و آزادیهای عمومی در نتیجۀ توافق حکومت با طالبان قربانی خواهد شد.
آنان باور دارند که احتمالاً جمعی از طالبان به مذاکرات صلح بپویندند و مسیر آشتی را برگزینند؛ اما بخش قابل توجه گروههای شورشی حاضر به گفتوگو و مصالحه نخواهند شد و در نتیجه خشونت و جنگ همچنان پا برجا خواهد ماند.
مخالفان طرح صلح غنی با طالبان میگویند که در افغانستان خون بیگناهان زیادی بر زمین ریخته است و مقدم از همه باید شورشیان پاسخ جنایت و خونریزیشان را بدهند.
منتقدان به طرح صلح حکومت و حزب اسلامی گلبدین حکمتیار اشاره میکنند و میگویند که آقای غنی با حکمتیار صلح کرد؛ اما صلح با حزب اسلامی کمترین تأثیر در جبهۀ جنگ و اوضاع در کشور نگذاشت و برعکس خشونتها تشدید گردید. اما گلبدین حکمتیار به اندازۀ کافی از حکومت امکانات نظامی و مالی دریافت کرد تا برضد مخالفان سابق خویش از جمله جمعیت اسلامی استفاده نماید. آنان پیشبینی میکنند که آمدن جمعی از طالبان نیز به صلح سراسری و آشتی در کشور کمک نخواهد کرد.
نگاه خوشبینانه به برنامۀ صلح غنی با طالبان
اما گروه دیگر مدعی هستند که برای دستیافتن به صلح باید از یک سری خطوط قرمز گذشت. زیرا، صلح بدون قربانی، انعطافپذیری و از خودگذری محقق نخواهد شد.
دستۀ دوم تأکید میورزند که طالبان بدون دریافت امتیازهای مشخص به پروسۀ سیاسی نخواهند پیوست. به همین دلیل، باید حکومت امتیازهایی را به این گروه بدهد تا زمینۀ برگشت آنها به زندگی مسالمتآمیز و عاری از خشونت فراهم شود.
برخی از موافقان طرح صلح حکومت به طالبان باور دارند که گروههای شورشی مشروعیتشان را از جنگ و خشونتورزی به دست میآورند و اگر ابزار جنگ و خشونت از آنها گرفته شود، دیگر توانی برای صفآرایی و ظهور در عرصۀ عمومی نخواهند داشت. به باور آنان، طالبان در پروسۀ سیاسی مضمحل شده و نفوذ اجتماعی و نظامی خویش را از دست خواهند داد. به همین دلیل، باید از هر طریق ممکن تلاش صورت گیرد تا این گروه از جنگ و خشونت دست بردارند.
به باور این دسته، در جنگ تمام طرفها بازنده هستند و پروسۀ صلح یک فرایند برد- برد است و باید از آن استقبال صورت گیرد.
|
فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|