|
|
| صفحه اول/ |
گفت‌وگو به جای تخاصم
/1.4.2018
نویسنده: میرویس قادری
نشست بین‌المللی تاشکند دربارۀ صلح افغانستان، روزنه‌های تازه‌یی را در پیوند به آشتی با ستیزه‌جویان افغان و احیای همگرایی منطقه‌یی گشوده است.
ازبکستان به عنوان کشوری تازه‌نفس و در حال ظهور، گام برجسته‌یی برداشت و طرف‌های اصلی قضایای افغانستان به شمول ایالات متحدۀ امریکا، روسیه، چین، هند، پاکستان، ایران، عربستان، ترکیه و سازمان‌ها و اتحادیههای بین‌المللی را دورهم جمع کرد تا در خصوص ختم جنگ و آشتی ملی در افغانستان راه حلی را جستجو نمایند.
تاشکند بزرگترین کنفرانس بین‌المللی را دربارۀ صلح در کشور همسایه‌اش افغانستان میزبانی و مدیریت کرد. برایند کنفرانس بین‌المللی تاشکند برخلاف انتظار بسیار خوشبینانه و موفق بوده است. در این کنفرانس علاوه بر وحدت نظر جامعه بین‌المللی دربارۀ ختم جنگ و دنبال کردن اهداف صلح‌طلبانه در قضایای افغانستان، ایالات متحدۀ امریکا و روسیه به عنوان دو رقیب متخاصم دورهم جمع شدند و دربارۀ بحران روزافزون سیاسی در افغانستان گفتگو کردند.
روسیه که از سه سال بدین سو نقش فعال تری را در مناسبات سیاسی و امنیتی افغانستان ایفا می‌کند، طرح گفت‌وگوی سه جانبه با کابل، مسکو و واشنگتن را ارایه کرد.
سرگی لاوروف وزير امور خارجۀ روسيه، در دیدار با رییس‌جمهور افغانستان، این پیشنهاد را مطرح کرده است.
اشرف غنی در حاشیۀ کنفرانس تاشکند بدون برنامهریزی قبلی با سرگی لاوروف وزیر خارجۀ روسیه دیدار کرد. غنی از لاوروف به خاطر اشتراک در کنفرانس تاشکند در مورد افغانستان و حمايت روسيه از پروسه صلح افغانستان، تشکر کرد و گفت: "همکاری و هماهنگی منطقوی به نفع کشورهای منطقه است و ما می خواهيم رابطۀ اقتصادی، خصوصاً صادرات ميوه و سبزيجات به روسيه داشته باشيم."
سرگی لاوروف وزير امور خارجۀ روسيه، از پروسه صلح تحت رهبری و مالکيت افغانستان ابراز حمايت کرد و گفت: "هدف ما ثبات کشورهای منطقه و گسترش همکاری های اقتصادی میان آن ها می باشد."
وزير امور خارجۀ روسيه پيشنهاد کرد که يک نشست سه جانبۀ افغانستان، روسيه و ايالات متحدۀ امريکا برگزار گردد.
اشرف غنی رییس‌جمهور افغانستان، از پيشنهاد وزير خارجۀ روسيه به خاطر برگزاری نشست سه جانبه ميان افغانستان، روسيه و ايالات متحدۀ امريکا استقبال کرده و گفته است که چگونگی تدوير نشست متذکره، از مجاری مربوط تعقيب خواهد شد.
گفت‌وگو به جای تخاصم
پژوهشگران سیاسی به دنبال نقش‌آفرینی روسیه در مسایل افغانستان، از یک «جنگ نیابتی» تازه میان روسیه و ایالات متحده امریکا در میدان افغانستان سخن می‌رانند. چنانچه چنین جنگی در سوریه به وقوع پیوست و در نتیجه متحدان روسیه از تحقق اهداف ایالات متحده در خاورمیانه جلوگیری کردند. به همین دلیل، دونالد ترامپ رییس‌جمهور امریکا در اقدامی تازه دستور به خروج تمام سربازان کشورش از سوریه داد. پس از منازعات سوریه، روس‌ها در «بیخگوششان» حرکتهایی را مشاهده کردند که نیازمند پرداختن به آنها بودهاند.
روس‌ها به دنبال گسترش روزافزون داعش در شمال و شرق افغانستان، تماس‌هایی را با طالبان برقرار کردهاند. به ویژه اینکه نماینده ویژۀ این کشور همواره از تمویل نیروهای وابسته به داعش به وسیلۀ هلیکوپترها در ولایات شمالی سخن زده است. داعش با گذشت هر روز به یک نیروی قابل محاسبه در جبهۀ جنگ افغانستان تبدیل شده است. چنانچه مسوولیت اکثر حوادث تروریستی پسین در کابل و دیگر ولایات را این گروه به عهده گرفته است.
داعش ولایت ننگرهار در شرق افغانستان را به حیث مرکز نظامی و عملیاتی خویش برگزیده است. صدها نیروی داعش در این ولایت مستقر هستند و سرگرم جلب و جذب و برنامهریزی برای نفوذ در ولایات و ولسوالیهای دیگر میباشند. در ولایات شمالی نیز داعش به سرعت به نفوس خویش افزوده و کودکان و جوانان را آموزش نظامی و جنگی می‌دهند. طالبان و داعش خصومت و دشمنی وصفناپذیری دارند. در بسیاری از مناطق، نیروهای امنیتی افغانستان در برابر داعش قادر به حفظ و نگهداری از قریهها و روستاها نشدهاند، اما طالبان یک تنه ایستاده‌اند و از پیشروی و نفوذ داعش بر جغرافیای بیشتر جلوگیری کردهاند. گزارشهای موثق از درگیری طالبان با داعش در ولایات زابل، غور، ننگرهار و جوزجان وجود دارد. طالبان می‌پندارند که داعش آمده است تا جای آنها را در افغانستان بگیرد. به همین دلیل، با تمام قوت از نفوذ آنها جلوگیری مینمایند.
روسیه به منظور جلوگیری از نفوذ داعش و همچنان اطمینان از مصونیت دیپلماتها و مراکز فرهنگی‌اش در افغانستان، تماس‌هایی را با طالبان برقرار کرده است. اما روس‌ها به دلایل زیاد، علاقمند حمایت تسلیحاتی از طالبان و دیگر گروههای شورشی در افغانستان نیستند. تداوم جنگ به هر بهانه و دلیلی به ضرر روسهاست. آنها از نابسامانی و هرج و مرج در افغانستان هیچ سودی را به دست نمیآورند. بر عکس آنچه گفته میشود، روس‌ها به دنبال انتقام از ایالات متحده به خاطر فروپاشی شوروی هم نمیباشند. رهبران مدرن به گذشته نمیبینند؛ بل به آینده نگاه میکنند. فرورفتن در گذشته و انتقام از وقایع تاریخی، نه تنها کمکی به کشورها نخواهد کرد، بل منازعات و جنجالهای تازه‌یی را خلق خواهد نمود.
با این حال، پیشنهاد نشست سه جانبه میان کابل، مسکو و واشنگتن، یک اقدام پسندیده به منظور رفع سوءبرداشتها و رسیدن به اجماع در خصوص ختم بحران جاری در منطقه و افغانستان میباشد.
ایالات متحدۀ امریکا و روسیه کمتر دربارۀ افغانستان به میز مذاکره و گفت‌وگو نشستهاند. به همین دلیل، پیشنهاد اخیر وزیر خارجۀ روسیه در زمینۀ مذاکرات سه جانبه گامی به پیش محسوب میشود. احتمالاً این مذاکرات بیشتر از پیش نقش روسیه را در قضایای افغانستان برجسته سازد. پیشتر کابل و واشنگتن همواره از نقش‌آفرینی روسیه در حل منازعات افغانستان چشمپوشی کردهاند. اگر این نشست در یک سطح عالی برگزار شود، احتمالاً گامی در راستای تفاهم و همکاری ایالات متحده و روسیه در قضیۀ افغانستان باشد. چنانچه در 15 سال گذشته روسیه و امریکا در قضیۀ افغانستان همکاری کردهاند. کشورهای آسیای مرکزی و روسیه مسیر اکمالاتی، ترانزیتی و هوایی نیروهای امریکایی را برای رسیدن به افغانستان فراهم ساخته‌اند. با توجه به بسته شدن پایگاه شمسی در پاکستان و برهم خوردن روابط اسلام‌آباد و واشنگتن، نیروهای امریکایی به همکاری و کمک روسیه و کشورهای آسیای مرکزی در جنگ افغانستان به شدت نیازمند هستند. اما این کار در صورتی امکان پذیر خواهد بود که دو طرف بتوانند اعتماد لازم را برای همکاری ایجاد نمایند. فعلاً کمترین اعتماد در مسایل افغانستان میان واشنگتن و مسکو وجود ندارد.
|
| فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
