|
|
| صفحه اول/ |
دلایل عدم برگزاری انتخابات در افغانستان
/24.5.2018
نویسنده: میرویس قادری
به تازه‌گی یک عضو کمیسیون مستقل انتخابات از مداخلات رییس‌جمهور در کار کمیسیون‌های انتخابات پرده برداشت.
معاذالله دولتی، معاون کمیسیون انتخابات در یک برنامۀ تلویزیونی گفت که رییس‌جمهور در نشستی از او و سه عضو دیگر این کمیسیون خواست اگر مخالف نصب برچسب ثبت نام روی کپی شناسنامه‌ها هستند، از وظایف‌شان کنار بروند.
اظهارات معاون کمیسیون انتخابات افغانستان موجی از انتقادها را متوجه ریاست‌جمهوری ساخته است. ناظران و شهروندان کشور گفته‌اند که این اظهارات نشان‌دهندۀ مداخلۀ صریح ارگ ریاست جمهوری در کار انتخابات است. پیشتر، نهادهای ناظر بر انتخابات، جریان‌های اپوزیسیونی و فعالان مدنی به تکرار از آنچه مداخله و دست‌اندازی حکومت در کار کمیسیون‌های انتخاباتی می‌خواندند، ابراز نگرانی کرده‌اند. وابستگی کمیسیون‌های انتخاباتی به حکومت از یک سو و تلاش حکومت به منظور انتخابات‌های پیش رو از سوی دیگر، سبب شده است که جریان‌های اپوزیسیونی به دنبال طرح بدیل برآیند.
با توجه به چند فکتور اساسی انتخابات پارلمانی، شورای ولسوالی و ریاست‌جمهوری افغانستان با چند سناریوی احتمالی روبرو است.
تمام شواهد و قراین نشان می‌دهد که بسترهای برگزاری انتخابات وجود ندارد. بر بنیاد قانون، انتخابات باید سراسری، عمومی، شفاف و عادلانه باشد. در وضعیت کنونی، هیچ یکی از ویژه‌گی‌های یک انتخابات قابل قبول فراهم نیست. مهمترین دلیل بر عدم برگزاری انتخابات، ناامنی فزاینده و سرتاسری است. هم اکنون 70 درصد جغرافیای افغانستان دستخوش بحران و ناامنی است. حکومت تنها بر 55 درصد خاک افغانستان تسلط دارد. ولسوالی‌های زیادی در معرض سقوط قرار دارد. حتا احتمال سقوط ولایات فاریاب و بغلان در شمال و شمال‌شرق، فراه در غرب و غزنی در جنوب وجود دارد. هیچ‌گونه امکان و شانسی برای گذاشتن صندوق در مناطق ناامن و زیر تسلط مخالفان مسلح وجود ندارد. به تازه‌گی اعلام شد که 1200 مرکز ثبت نام رأی‌دهنده‌گان در سرتاسر افغانستان بسته است. این آمار رسمی کمیسیون انتخابات است. آمار واقعی به مراتب بیشتر از این‌هاست. پروسۀ عملیاتی و تخنیکی انتخابات نیز با کندی به پیش می‌رود.
بیشتر از یک ماه از آغاز پروسۀ نام‌نویسی در انتخابات می‌گذرد. از 14 میلیون واجد شرایط رأی‌دهی، 1.5 میلیون تن نام‌نویسی کرده‌اند. تازه گزارش‌هایی وجود دارد که کمیسیون انتخابات و حکومت تلاش می‌ورزند شمار ثبت نام‌کننده‌گان را به مراتب بیشتر از آنچه است، نشان دهند.
میزان اشتراک شهروندان در پروسۀ ثبت‌نام، نشان‌دهندۀ بی‌اعتمادی عمیق مردم به پروسۀ انتخابات است. با ارقام کنونی مشروعیت و مقبولیت انتخابات تضمین نمی‌شود. حکومت با این ارقام هرگز در پی برگزاری انتخابات نخواهد بود.
مطابق برنامه‌ریزی کمیسیون انتخابات، باید انتخابات پارلمانی پس از تأخیر چند ساله در 28 میزان سال 1397 هجری خورشیدی برگزار شود.
مطابق قانون اساسی، انتخابات ریاست‌جمهوری باید در ماه حمل 1398 هجری خورشیدی برگزار شود. یعنی فاصلۀ برگزاری انتخابات پارلمانی و شورای ولسوالی و انتخابات ریاست‌جمهوری پنج ماه است. با توجه به انتخابات‌های گذشته، پس لرزه‌های انتخابات پارلمانی تا یک سال دیگر ادامه خواهد یافت. رسیده‌گی به تخلفات انتخاباتی و شکایت‌های نامزدان چندماهی طول خواهد کشید. انتخابات شورای ولسوالی هم برای نخستین‌بار در افغانستان برگزار می‌شود و طبعاً با چالش‌های فراوانی به همراه خواهد بود.
کمیسیون انتخابات از ظرفیت و توانایی لازم برای مدیریت بی‌وقفۀ سه انتخابات پر چالش برخوردار نیست. انتخابات ریاست‌جمهوری و پارلمانی همواره، جنجال‌برانگیز و تنش‌زا بوده و با درگیری‌هایی به همراه بوده است.
حکومت هم به خوبی از پیامدهای برگزاری یک انتخابات ناقص واقف است. نزدیک به 10 هزارتن در سراسر افغانستان در انتخابات پارلمانی نامزد هستند و هزاران تن دیگر کاندیدای انتخابات شورای ولسوالی هستند. هر یک از این نامزدان از وجهه و جایگاهی در جامعه برخوردار هستند و قطعاً به گروه‌های فشاری در برابر حکومت تبدیل خواهند شد.
مهمترین عنصر در برگزاری یک انتخابات شفاف، آزاد و عادلانه، داشتن ارادۀ لازم در رهبری حکومت است. حکومت افغانستان ارادۀ برگزاری انتخابات شفاف را ندارند. به همین دلیل است که گاهی بحث استفاده از کاپی تذکره در نام‌نویسی را پیش می‌کشد، گاهی بحث حوزه‌بندی انتخابات را دامن می‌زند و گاهی چالش تازه‌یی را فراه راه پروسه خلق می‌کند.
فرجامین گپ این‌که اگر انتخابات پارلمانی و ریاست‌جمهوری مطابق تاریخ تعیین‌شده برگزار نشود، افغانستان با بحران کم‌سابقۀ سیاسی روبرو خواهد شد. بسیاری از جریان‌های سیاسی هشدار داده‌اند که حتا یک روز هم اجازه نخواهند داد که غنی فراتر از قانون در ریاست جمهوری باقی بماند. اعضای پارلمان افغانستان به جای یک دوره تقنینی، دو دوره وکالت کرده‌اند. اما جریان‌های سیاسی گفته‌اند که چنین فرصتی را به حکومت نخواهند داد.
هرچند نهادهای بین‌المللی فشار مضاعف را بر حکومت وارد کرده‌اند که باید انتخابات را تحت هر شرایطی برگزار کند. برای نهادهای بیرونی برگزاری انتخابات مهم است. اما این‌که انتخابات تحت چه شرایط و زمینه‌هایی برگزار می‌شود، از اهمیتی برخوردار نمی‌باشد.
|
| فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
