|
صفحه اول/ |
از طرح صلح تا آتشبس یکجانبه
/10.6.2018
نویسنده: میرویس قادری
اشرفغنی، پس از قرارگرفتن در رأس حکومت وحدت ملی، از خود یک چهرۀ ضد طالبانی و هراسافگنی نشان داد. او در روزهای نخست سکانداریاش در دیدار با فرماندهان نیروهای امنیتی و مردم به سرکوب و به زیرکشیدن مخالفان مسلح با میلۀ تفنگ و توپ تأکید میکرد و طوری وانمود میساخت که کار شورشیان را به زودی تمام میکند. اما رفته رفته قضیه بر عکس شد و موضع زور و قوت، به ضعف و ناتوانی تغییر یافت. اشرفغنی خواسته و یا ناخواسته با اقدماتش وجهۀ طالبان را در سطح ملی و منطقهیی کمک کرد.
نخست طرح صلح با طالبان را ارایه کرد. طالبان را به عنوان یک جریان سیاسی به رسمیت شناخت. آمادۀ آزادسازی زندانیان طالبان از زندانهای کشور شد و همچنان از علاقمندی حکومت خویش به آتشبس با شورشیان سخن زد. حتا ابراز آمادگی کرد که قانون اساسی را به خواست طالبان و مردم افغانستان تعدیل نماید. طالبان با بیاعتنایی به این طرح برخورد کردند. آنها غنی و حکومتاش را فاقد صلاحیت مذاکره و گفتوگو خواندند و گفتند، تنها حاضر هستند که با ایالات متحدۀ امریکا دربارۀ صلح و جنگ افغانستان گفتوگو کنند. چون تصمیمگیرندۀ مسایل افغانستان امریکا است.
غنی از مجراهای مختلف تلاش ورزید که طالبان را وادار سازد که به طرح او پاسخ مثبت دهند. نمایندگان کشورهای منطقه و جهان را در کابل فراخواند و خواستار کمک و استعانت از پاکستان و دیگر کشورهای متخاصم شد. بعدتر نشست علمای پاکستان، افغانستان و اندونیزیا را سامان داد. علمای سه کشور جنگ جاری در افغانستان را محکوم کردند و خواستار ختم فوری نبردها شدند. اما هیچ راهی نتوانست از شدت جنگ و خشونتها بکاهد و طالبان را متقاعد به سازش و گفتوگو سازد.
در آخرین مورد، حکومت افغانستان صدها عالم دین را به کابل فراخواند. نزدیک به 3000 هزار عالم دین در نشستی در تالار لویه جرگه، جنگ جاری را ناروا و حرام خواندند و بر توقف فوری خشونتها پافشاری نمودند. آنها عملیات انتحاری و کشتن غیرنظامیان را ناروا تلقی کرده و از طرفهای درگیر خواستند که به آتش بس تن دهند. گروههای مخالف مسلح در پاسخ به صدای علمای دین، تأجیل نکردند! دقایقی پس از ختم جلسۀ علما در خیمۀ لویه جرگه، یک انتحارکننده مواد همراهش را در میان جمعی از روحانیون مذهبی منفجر کرد. در این رویداد، دستکم ده تن از علمای دینی جان باختند و شماری دیگر زخمی شدند.
حکومت افغانستان در اقدامی غافیلگیرکننده ظاهراً به خواست علمای دینی تمکین کرد و به نیروهای امنیتی دستور داد که تا پس از عید رمضان، به مواضع طالبان یورش نبرند.
اعلام آتشبس یکجانبه در برابر طالبان، موجی از انتقادهای فعالان مدنی و جریانهای اپوزیسیونی- به ویژه حوزۀ جهاد و مقاومت- را به دنبال داشت. جریانهای ضد طالبان، آتشبس یکجانبه اشرف غنی با شورشیان را به مثابۀ بیحرمتی به مبارزات 20 سالۀ مردم افغانستان و قربانیهای نیروهای امنیتی در برابر تروریسم و هراسافگنی عنوان کردند.
آنها از تقسیمبندی طالبان، داعش و القاعده توسط رییسجمهور غنی انتقاد کردند و گفتند که تعریف غنی از دشمن، پرسشبرانگیز و متناقض است. غنی خواستار آتش بس با طالبان میشود و اما بر جنگ با داعش و القاعده تأکید میورزد. درحالیکه به باور منتقدین غنی هیچ فرقی میان طالبان و داعش وجود ندارد. بسیاریها داعش را پدیدۀ موهوم در افغانستان میدانند.
آنها گفتند که آتشبس یکجانبه اقدامی عجولانه و کوتاهبینانه است و ادعاها مبنی بر تبانی و همسویی حلقات درون دولتی با تفکر طالبانی را تقویت میکند.
این انتقادها زمانی اوج گرفت که طالبان به حملاتشان بر مواضع نیروهای امنیتی افغانستان ادامه دادند. چنانچه در یک روز نزدیک به 100 از نیروی امنیتی را در غرب، جنوب و شمال افغانستان کشتند.
البته طالبان نیز گامی به پیش گذاشتند. رهبری طالبان اعلام کرد که در سه روز عید رمضان از جنگ دست بر میدارند و آتش بس میکنند. البته این کار طالبان پیشینه هم داشته است. طالبان در برخی اعیاد گذشته هم اعلام آتش بس کرده بودند. حکومت وحدت ملی از این اقدام طالبان استقبال کرد و آن را قدمی مهم در راستای دستیابی به صلح و ثبات در کشور عنوان کرد.
تا کنون اقدامات دولت افغانستان در زمینۀ مذاکره و گفتوگو با شورشیان، به سود طالبان تمام شده است. عقبگرد و انعطاف 180 درجهیی دولت افغانستان به طالبان اعتماد به نفس بیشتری ایجاد کرده است. طرح صلح غنی نه تنها طالبان را پای میز مذاکره حاضر نکرد، بلکه به شدت جنگ و خشونتها افزود.
غنی به طرح قومی- تباری صلح اکتفا نکرد. حالا طرح آتش بس یکجانبۀ با طالبان را مطرح کرده است. این طرح همانند گذشته به سود و منافع طالبان تمام میشود. طالبان حاضر به تفاهم و گفتوگو با دولت افغانستان نیستند؛ اما وقتی امتیازهای یکجانبۀ حکومت افغانستان را مشاهده میکنند، مصممتر به جنگ و خونریزی ادامه میدهند. آنها میتوانند از فرصت پیش آمده در راستای تحکیم مواضع و خطوط جنگیشان استفاده کنند و همچنان به جابجایی نیروها و سلاح و مهمات در مناطق آسیب پذیر بپردازند.
طرح آتش بس غنی، ضربۀ مهلک بر روحیۀ نیروهای امنیتی افغانستان بوده است. نیروهای افغانستان تلفات سنگینی را متقبل میشوند. نیروهای ارتش علی رغم تلفات نگرانکننده، با روحیۀ بالا به نبرد با شورشیان میپردازند. طرح صلح و آتش بس غنی، روحیه نیروهای امنیتی افغانستان را صدمه زده است. از آنجاییکه اکثر سربازان نیروهای امنیتی از بستر مقاومت برخاستهاند، امتیازدهی به طالبان موجب کاهش انگیزه و اعتماد آنها به نظام و رهبری حکومت میشود.
البته حکومت افغانستان شرایط را درک میکند. در کنار تلفات غیرنظامیان، تلفات سنگین نیروهای امنیتی، زنگ خطر را به صدا در آورده است. به طور میانگین روزانه صد تن از نیروهای امنیتی افغانستان در جنگ با طالبان جان میبازند. این رقم، به نیرویی 300 هزار نفری، یک فاجعۀ تمام عیار محسوب میشود. نیروییکه جلب و جذب هم ندارد. از همین رو، دولت افغانستان، تلاش میورزد که فشارها را به حد اقل برساند. آتشبس میتواند هم به طالبان و هم به دولت افغانستان، فرصتي براي نفس راحت کشیدن و در پی آن صف آرایی تازه را فراهم سازد.
|
فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|