|
|
| صفحه اول/ |
پیامدهای خروج نیروهای امریکایی در روند گفت‌وگوهای صلح
/23.12.2018
نویسنده: میرویس قادری
دونالد ترامپ، رییس‌جمهور امریکا تنها یک روز بعد از دستور خروج نیروهای امریکایی از سوریه، از وزارت دفاع ایالات متحده خواسته که نیروهای امریکا در افغانستان را نیز به تدریج کاهش دهد.
وال استریت ژورنال نوشت که هفت هزار نیرو، معادل نیمی از نیروهای نظامی ایالات متحده در افغانستان، از چند هفته دیگر به ایالات متحده باز می‌گردند.
رییس‌جمهوری امریکا یک روز پیشتر دستور خروج کامل نیروهای امریکایی از سوریه را صادر کرد و گفت که امریکا پولیس خاورمیانه نیست! اقدام ترامپ موجب کناره‌گیری جیم متیس وزیر دفاع امریکا شد.
دستور تازۀ رییس‌جمهور امریکا تاهنوز به‌گونۀ رسمی اعلام نشده است؛ اما از چندماه بدین‌سو انتظار می‌رفت که سکان‌دار کاخ سفید با تویتی، خروج کامل نیروها را فرمان دهد!
دونالد ترامپ سال گذشته طبق استراتژی جنوب آسیا و افغانستان واشنگتن، صدها نیروی تازه‌نفس به افغانستان فرستاد. رییس‌جمهور امریکا بر سرکوب و به زیرکشیدن طالبان از راه نظامی تأکید کرد و دربِ مذاکره و صلح را با گروه‌های مخالف مسلح افغان بست. اما بعدتر اعلام کرد که جنگ افغانستان راه حل نظامی ندارد و باید از طریق مذاکره و گفت‌وگو حل شود. تغییر دیدگاه، مواضع و تصامیم غیرقابل پیش‌بینی رییس‌جمهور ایالات متحده امریکا، به شدت به اعتبار و حیثیت این کشور در جامعۀ بین‌المللی به ویژه مجامع سیاسی افغانستان صدمه زده است. در کابل، دیگر کسی تصامیم و موضع‌گیری‌های واشنگتن را جدی نمی‌گیرد.
تضعیف مذاکرات صلح و احتمال کناره‌گیری زلمی خلیلزاد
دونالد ترامپ همزمان با مذاکرات نمایندۀ ویژۀ این کشور با طالبان، تصمیم به خروج بخش بزرگ نیروهای کشورش از افغانستان گرفته است.
برنامۀ خروج هفت هزار نیروی امریکایی نوعی دست‌وپاچگی را در صفوف نیروهای امریکایی و افغان به وجود آورده است. مقامات افغان، دیپلومات‌های امریکایی و ناظران، هم‌باور هستند که تصمیم تازه بدون درنظرداشت اوضاع حاکم سیاسی، اجتماعی و امنیتی افغانستان صورت گرفته و عواقب جبران‌ناپذیر دارد. فرماندهان نیروهای امریکایی به ویژه جنرال اسکات میلر، سفارت امریکا در کابل و نماینده واشنگتن برای صلح افغانستان، از تصمیم تازۀ ترامپ غافل‌گیر و متأثر شده‌اند.
اعلام خروج نیروهای امریکایی همزمان با مذاکرات فشردۀ زلمی خلیلزاد نمایندۀ ویژۀ واشنگتن در امور صلح افغانستان با نمایندگان طالبان و کشورهای پاکستان، عربستان و امارات در ابوظبی صورت می‌گیرد. جدول زمانی خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، آجندای اصلی مذاکرات نمایندگان امریکا و طالبان را در ابوظبی تشکیل می‌داد. خلیلزاد ساعاتی قبل از افشای برنامۀ خروج نیروهای امریکایی اعلام کرد که اگر طالبان به مذاکره و صلح تن ندهند، با آنان برخورد خواهد شد.
با اعلام برنامۀ خروج نیروهای امریکایی، موضع هیأت مذاکره کنندۀ صلح واشنگتن در برابر طالبان و پاکستان به شدت تضعف گردید. طالبان که خروج امریکایی‌ها را پیش‌شرط آغاز گفت‌وگوهای صلح با حکومت افغانستان عنوان کرده‌اند، پس از این با روحیۀ مضاعف در گفت‌وگوهای صلح شرکت خواهند کرد.
یک دیپلومات سابق بلندپایه در کابل گفت که تصمیم تازه به شدت روی روحیۀ زلمی خلیلزاد تأثیر گذاشته و احتمال می‌رود او هم همانند وزیر دفاع امریکا از سمتش کناره‌گیری کند!
افشای خروج و تضعیف گفت‌وگوها
امریکایی‌ها از شش ماه بدین‌سو مصمم بودند که «راه حل غیرنظامی» برای خاتمه جنگ در افغانستان جستجو کنند. از تعجیل آنان در مذاکرات صلح پیدا بود که قصد خروج و کناره‌گیری از جنگ دارند؛ اما در شرایطی‌که مذاکرات صلح با طالبان جریان داشت، افشای برنامۀ ترک افغانستان یک خطا و اشتباه بود. آنها می‌توانستند چندماهی صبر کنند و سپس طرح خروج‌شان را رسانه‌ای سازند. این تصمیم اعتماد به نفس طالبان را در میدان جنگ و صلح تقویت خواهد کرد و برعکس موجب تضعیف هرچه بیشتر روحیه و انگیزۀ نیروهای امنیتی افغانستان و جریان‌های سیاسی این کشور خواهد شد.
برنامۀ خروج نیروهای امریکایی، نتایج و دست‌آوردهای مذاکرات هیأت امریکایی با طالبان را تحت تأثیر شدید قرار خواهد داد و بر پیچدگی بیشتر مذاکرات صلح و آشتی با طالبان خواهد افزود. از چندی بدین‌سو، طالبان همزمان زیر فشار شدید نظامی و سیاسی قرار داشتند. نیروهای امریکایی حملات و بمباردمان‌ها را بر مواضع طالبان تشدید بخشیده بودند که در نتیجه آن شماری از فرماندهان کلیدی طالبان در حملات شبانه کشته شدند. نیروهای حمایت قاطع تأثیر مستقیم در بازپس‌گیری شهر غزنی در جنوب، فراه در غرب و ولسوالی‌های جاغوری و مالستان در مرکز کشور از کنترل طالبان داشتند. در بعد سیاسی، فشار پاکستان، امارات متحدۀ عربی و عربستان بر طالبان این گروه را وادار به انعطاف‌پذیری و تعامل با هیأت امریکایی ساخته بود. اکنون، برنامۀ خروج نیروها، فشارهای نظامی – سیاسی را بر طالبان کاهش داده و به این گروه فرصت بیشتری برای مانور سیاسی و نظامی خواهد داد. بدون حضور نیروهای خارجی، احتمال سقوط مناطق بیشتر به دست طالبان وجود دارد. با گسترش قلمرو طالبان، این نگرانی وجود دارد که مبادا همانند سال‌های دهۀ 80 مقامات دولتی، تماس‌هایی را با مخالفان مسلح دولت برقرار سازند.
ترامپ، خواب از چشمان غنی – عبدالله ربوده است
حکومت افغانستان در اعلامیه‌یی گفت که کاهش نیروهای امریکایی تأثیری روی وضعیت امنیتی ندارد و نیروهای افغان با قاطعیت از جغرافیا و مواضع‌شان دفاع خواهند کرد؛ اما واقعیت این است که تصمیم تازۀ دونالد ترامپ خواب از چشمان رهبران حکومت وحدت ملی ربوده است. اخیراً محمد اشرف غنی در مصاحبه‌یی گفته بود که در صورت قطع حمایت و حضور نیروهای خارجی، نیروهای ما شش ماه در برابر تروریستان دوام نمی‌آروند. نیروهای امنیتی افغانستان زیر فشار شدید قرار دارند. تلفات نیروها بالاست و جلب‌وجذب در صفوف نیروهای امنیتی کاهش یافته است.
حکومت وحدت ملی در بعد سیاسی به انزوا رفته است. نتایج انتخابات پارلمانی تاهنوز اعلام نشده و انتخابات ریاست‌جمهوری در پیش است. 70 درصد جغرافیا در حال جنگ است و قلمرو طالبان روبه گسترش میباشد. در چنین شرایطی، خروج نیروهای امریکایی یک فاجعه و تراژیدی برای کابل خواهد بود.
امریکایی‌ها در سه پایگاه می‌مانند
اما نکتۀ روشن این است که نیروهای امریکایی به صورت کامل از افغانستان بیرون نمی‌شوند. امریکایی‌ها خواهان حضور نیروهای‌شان در دو سه پایگاه مشخص هستند. یکی از رهبران سیاسی در کابل گفت که نیروهای امریکایی در سه پایگاه مشخص باقی خواهند ماند و از حضور در جنگ و درگیری با طالبان و مخالفان مسلح اجتناب خواهند ورزید. پایگاه بگرام در شمال کابل، پایگاه‌هایی در کندهار و شیندند نیز مورد نظر مقامات امریکایی است. این درحالی است که طالبان خواهان خروج کامل نیروهای امریکایی هستند. طالبان در مذاکرات ابوظبی گفته‌اند که امریکایی‌ها تاریخ خروج‌شان را تعیین کنند، مذاکرات را رسماً آغاز می‌کنند.
بحث خروج سربازان امریکایی ظرف چند هفتۀ پیش‌رو، باردیگر مسأله انتخابات در افغانستان را گرم ساخته است. با تشدید مذاکرات صلح، بسیاری از جریان‌های سیاسی خواهان تشکیل حکومت موقت و ادغام طالبان به نظام سیاسی بودند. اما اتفاقات تازه سبب شده است که رهبران سیاسی در کابل بر وحدت و همگرایی سیاسی برای مقابله با طالبان پافشاری کنند. اکثریت جریان‌ها معتقد هستند که تقویت پایه‌های داخلی نظام و همگرایی ملی برای جلوگیری از پیش روی طالبان و حفاظت و صیانت از کلیت نظام سیاسی امری ضروری است.
|
| فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
