|
|
| صفحه اول/ |
تحلیل‌ها دربارۀ شاخۀ خراسان داعش غلط ثابت می‌شود
/23.5.2019
نویسنده: میرویس قادری
هنوز توافق صلح با طالبان حاصل نشده که کشورهای منطقه و جهان، از تهدید روزافزون گروه داعش در قلمرو افغانستان به‌ویژه مرزهای شمالی این کشور هشدار می‌دهند.
همزمان با تصمیم امریکا مبنی بر مذاکره و گفت‌وگو با طالبان و سروصدا از لشکرکشی تروریستان داعش از عراق و سوریه به افغانستان، گمانه‌زنی‌ها دربارۀ جای‌گزین ساختن داعش با طالبان بالا گرفته است. چنان‌چه نزدیک به 25 سال پیش، طالبان یک‌شبه ظهور کردند و جای مجاهدین سابق را در صحنۀ نظامی- سیاسی افغانستان گرفتند. کمتر کسی تصور می‌کرد که گروهی به نام طالبان تشکیل شود و بتواند به شکل معجزه‌آسا گروه‌های ریشه‌دار و با نفوس مجاهدین را از صحنه براند و حرف اول را در افغانستان بزند. اما طالبان به همکاری مشترک سی‌آی‌ای و آی‌اس‌آی ظهور کردند و نزدیک به 90 درصدِ قلمرو افغانستان را به کنترل درآوردند. اکنون، عین سناریو در حال اجراست. هیچ کسی باور نمی‌تواند که داعش بتواند طالبان و 20 گروه همسوی آنان را که سابقۀ 25 سال فعالیت نظامی و جنگ مسلحانه دارند را از صحنه براند. اما اظهارات مقامات اطلاعاتی امریکا و روسیه، نشان می‌دهد که نباید تهدید داعش را ساده انگاشت.
به تازه‌گی، الکساندر بورتنیکوف، رییس ادارۀ امنیت فدرال روسیه (FSB) گفت که گروه‌های اسلام‌گرای مرتبط با داعش، حدود ۵۰۰۰ جنگجوی خود را در مرزهای شمالی افغانستان مستقر کرده‌اند. بسیاری از این جنگجویان، افرادی استند که در کنار داعش در سوریه مشغول جنگ بوده‌اند.
یافته‌های استخباراتی ایالات متحده امریکا نیز نشان می‌دهد که فعالیت‌های گروه داعش در افغانستان به‌گونه فزاینده‌یی خطر آفرین خواهند شد. بر بنیاد اطلاعات مخفی ارتش امریکا، فعالیت شاخۀ خراسان داعش در ولایت‌های کابل، ننگرهار، کنر و بخش‌هایی از شمال افغانستان به‌شدت فعال است.
در بخشی از این اطلاعات استخبارات ایالات متحده آمده است که سرنگونی خلافت دولت اسلامی در سوریه و عراق، بر فعالیت‌های این گروه در افغانستان اثر چندانی نگذاشته است.
تحلیل‌ها نادرست از آب در می‌آید
به دنبال اعلام موجودیت شاخۀ خراسان دولت اسلامی، تقریباً اکثریت تحلیلگران افغان بدین‌باور بودند که داعش هیچ سنخیتی با جامعۀ افغانستان ندارد و بنابراین نمی‌تواند در این کشور جای پا باز کند. اما سربازگیری و نفوذ چشمگیر داعش در برخی ولایات و حتا شماری از دانشگاه‌ها در شهرهای بزرگ افغانستان، نشان می‌دهد که این گروه برخلاف پیش‌بینی، ظرفیت بالا برای نفوذ در لایه‌های اجتماعی جامعۀ افغانستان دارد. به خصوص این‌که داعش در اجرای دساتیر مذهبی، برخورد سخت‌گیرانه‌تر از دیگر گروه‌های تروریستی به‌شمول القاعده و طالبان دارد. گسترش چشمگیر افراطیت و ارایۀ تفسیرهای رادیکال و خشونت‌باور از متون دینی، برگ برندۀ داعش در میدان جنگ افغانستان خواهد بود.
معاملۀ قریب‌الوقوع طالبان با امریکا و حکومت افغانستان، این امکان را به داعش فراهم می‌سازد که به‌عنوان تنها جریان مدعی احیای خلافت اسلامی و جهاد در راه خدا، به سربازگیری در افغانستان بپردازد. سربازگیری داعش، دستگاه استخبارات افغانستان را سرگیچه ساخته است. به گونۀ مرتب، روزانه افرادی در کابل و شماری از ولایات به جرم عضویت در گروه دولت اسلامی دستگیر می‌شوند. بازداشت‌گاه‌های افغانستان شاهد حضور چشمگیر اعضای داعش است. بیکاری، فقر و نادانی از یک‌سو و تقویت افراط‌گرایی مذهبی از جانب دیگر، موجب پیوستن نوجوانان به صفوف گروه‌های تروریستی به خصوص داعش میباشد.
تمرکز نیروهای داخلی داعش به ولایات شرقی افغانستان (ننگرهار و کنر) است؛ اما اعضای خارجی دولت اسلامی که عمدتاً اتباع کشورهای آسیای مرکزی، پاکستان و شماری از اعراب میباشد، شمال افغانستان است. اوضاع پیچیده در شمال افغانستان کمتر رسانه‌ای می‌شود. تقریباً بخش اعظم ولایات شمالی از حاکمیت دولت و نیروهای بین‌اللملی خارج شده است. اطلاعات از وضعیت شمال نشان می‌دهد که این بخش از قلمرو افغانستان تا ده سال دیگر مرکز افراط‌گرایی در منطقه خواهد بود. موجودیت هزاران مدرسۀ دینی که بخش کلان آن توسط ملاهای آموزش دیده در وزیرستان و بلوچستان پاکستان مدیریت می‌شود، تصویر روشنی از آیندۀ نسل جوان ولایات شمالی ارایه می‌کند. پیشتر گزارش‌هایی منتشر شد که نشان می‌داد طالبان دیگر نیازی به فرستادن سربازان‌شان به پاکستان ندارند. نیروهای آنان در مدارس مذهبی در شماری از ولایات از جمله بغلان، کندز، جوزجان و سرپل آموزش می‌بینند. با این وضع، جوانان افراطی و خشونت‌باورِ آموزش دیده در مدارس محلی، ادامۀ جنگ را تا لایتناهی تضمین می‌کنند. آنان تنها راه بقا و تأمین معیشت را در جنگ و به دست داشتن سلاح جستجو می‌کنند.
در این میان، منابع اطلاعاتی دولت افغانستان نشان می‌دهد که اسلام‌آباد همزمان با تشویق سطوح رهبری طالبان برای مذاکره و تعامل با امریکا، تلاش دارد که سطوح میانی و پایین طالبان را به داعش ملحق سازد. مسوولیت حمله به ادارۀ شهدا و معلولان در کابل که نزدیک به 70 کشته و زخمی برجاگذاشت و حمله به وزارت مخابرات که به کشته‌وزخمی‌شدن ده‌ها تن انجامید را داعش بر عهده گرفت. اما کابل بدین باور است که این حملات به طور مستقیم از جانب شبکه‌های وابسته به طالبان به خصوص شبکۀ حقانی انجام می‌شود. اما استخبارات پاکستان تلاش می‌ورزد که مسوولیت را به گردن داعش اندازد. پاکستان در گذشته از گروه مجاهدین در برابر شوروی سابق استفاده کرد. بعدها، از طالبان برای نابودی مجاهدین کار گرفت و اکنون می‌خواهد داعش را به جان طالبان اندازد. شاخۀ خراسان دولت اسلامی(افغانستان) پیوند چندانی با شاخۀ اصلی گروه عراق و شام ندارد. این مسأله فرضیۀ رهبری شاخۀ خراسان دولت اسلامی توسط استخبارات پاکستان و برخی کشورهای دیگر را تقویت می‌کند.
در واقع، اظهارات مقامات بلندپایه امنیتی کابل دربارۀ فعالیت داعش نیز گمانه‌ها دربارۀ جای‌گزین ساختن طالبان به داعش را تقویت می‌کند.
|
| فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
