|
|
| صفحه اول/ |
کلاه‌گذاری پنجشیری‌ها برسر احمد مسعود
/17.7.2019
نویسنده: آنیتا احمدی
فرزندان رهبران پیشین افغانستان، یکی پی دیگر پا به عرصۀ سیاست می‌گذارند و در تلاش پرکردن جای خالی پدرهای‌شان و نقش‌آفرینی در حوزۀ نفوذ‌شان هستند.
به تازه‌گی جمعی از فرماندهان سابق مجاهدین و مردم پنجشیر، با احمد مسعود، فرزند احمدشاه مسعود، فرمانده فقید مجاهدین بیعت کردند و او را «آمر پنجشیر» لقب دادند. احمدمسعود دانش‌آموختۀ علوم سیاسی در یکی از دانشگاه‌های بریتانیا است و 30 سال سن دارد. هنگام مرگ احمدشاه مسعود در 1380 هجری خورشیدی، احمد بیشتر از 12 سال سن نداشت. او پس از مرگ پدرش، کمتر در برابر رسانه‌ها ظاهر شده و دربارۀ قضایای سیاسی افغانستان سخن گفته است.
پس از درگذشت احمدشاه مسعود، قهرمان ملی افغانستان که امروزه در میان هواداران و رهروانش به عنوان نماد آزادی، عدالت‌خواهی و مبارزه شناخته می‌شود، بازماندگان او با وجود فرصت طلایی و استثنایی نتوانستند کاری را از پیش ببرند و راه مبارزاتی مسعود را دنبال کنند. طی هژده سال اخیر، هر یک از اطرافیان مسعود به‌ویژه مارشال محمد قسیم فهیم، محمد یونس قانونی، عبدالله عبدالله، بسم‌‌الله محمدی، احمدضیا مسعود و احمد ولی مسعود، سرگرم بهره‌برداری از امکانات و فرصت‌های بی‌پیشینۀ سیاسی و اقتصادی شدند و کمتر فرصت پرداختن به آرمان‌ها و مسیر مبارزاتی احمدشاه مسعود را یافتند. هر یک از این چهره‌ها به برکت خون احمدشاه مسعود و مقاومت و ایستادگی او در برابر تروریزم بین‌المللی و مداخلات خارجی به موقعیت‌های مهم دولتی دست یافتند؛ اما در موقع قدرت، کمترین اعتنایی به دنبال کردن راه مسعود نکردند. مردم از آنها توقع نداشتند که نقش احمدشاه مسعود را بازی کنند و همانند او بدرخشند؛ اما انتظارها این بود که بازماندگان مسعود به یک سلسله خطوط و ارزش‌ها پای‌بند می‌ماندند و در راستای روایت احمدشاه مسعود از قدرت و سیاست گام بر می‌داشتند.
بازماندگان مسعود پس از دست‌یافتن به قدرت و تسلط به کابل، تمام سمت‌های مهم دولتی را اشغال کردند و اما به تدریج یکی پی دیگر از قدرت کنار زده شدند. آنها امتیازات چندروزۀ سیاسی را غنیمت شمردند و روی یک سلسله ارزش‌های بزرگ از جمله قانون اساسی، ساختار نظام سیاسی، تقسیم قدرت و عدالت و برابری معامله کردند.
اکنون پس از هژده سال از نبود احمدشاه مسعود، مردم کاملاً از بازماندگان او ناامید گشته‌اند. تقریباً اکثریت مردم متوجه شده‌اند که نمایندگان کنونی‌شان در رهبری سیاسی، چهره‌های فرصت‌طلب و عوام‌فریب هستند و نه تنها قادر به برآورده‌سازی آرمان‌ها و مطالبات آنها نیستند، بل احتمال زیاد وجود دارد که در «زیر ریش» آنان ارزش‌های نیمبند تاریخی و ارزشی نیز نابود گردد.
با نظرداشت همین ناامیدی و یأس، مردم پنجشیر بر سر احمدمسعود، فرزند احمدشاه مسعود «کلاه» گذاشتند و او را به رهبری و زعامت‌شان برگزیدند. احمدشاه مسعود برای بخشی از مردم افغانستان به ویژه تاجیک‌ها و در دایرۀ کوچک‌تر در میان پنجشیری‌ها، تبدیل به یک اسطوره و قهرمان بی‌بدیل شده است. هواداران مسعود گاهی در ستایش او غلو می‌کنند و او را در جایگاه یک چهرۀ مقدس و عاری از خطا و اشتباه قرار می‌دهند. با توجه به همین نوع نگاه، مردم پنجشیر در چهرۀ احمد، مسعود ثانی را می‌بینند و او را به خاطر پدرش تعظیم می‌کنند و بیش از حد نوازش و احترامش می‌نمایند.
احمدمسعود در سیاست تازه‌وارد است. در جریان سال‌های پسین با برخی دوستان پدرش در افتیده و آنها را متهم به خیانت و استفاده‌جویی از جایگاه و موقعیت اجتماعی پدرش کرده است. او علی‌رغم سن و سال اندک، توانسته است که جایگاه خویش را در میان بخشی از مردم و جوانان فعال پیدا کند.
احمدمسعود با توجه به صف‌آرایی فرزندان دیگر رهبران سیاسی بیشتر از پیش علاقمند شده است که نقش اثرگذاری در قدرت و سیاست افغانستان بازی کند. اما او با چالش‌های عدیده‌یی روبروست. مهمترین چالش این است که اکثریت رهبران حوزۀ نفوذ فقید احمدشاه مسعود، روی فرزندان و اعضای خانوادۀ شان سرمایه‌گذاری می‌کنند. عطا محمد نور، فرزند تازه‌جوانش را وارد میدان کرده است. نور حتا فرزندش را به مهمترین نشست سیاسی به قطر فرستاد. او علاقه ندارد که چهرۀ دیگری جای پسرش را در میان مردم شمال و فارسی‌زبانان بگیرد. یونس قانونی هم بی‌علاقه نیست که فرزندش جانشینش شود. او در بسیاری از جلسات فرزند ارشدش را با خود می‌برد. فرزند آقای قانونی از چندسال بدین سو به حیث مشاور در دفتر شورای امنیت ملی ایفای وظیفه می‌کند. اسماعیل خان، از رهبران برجستۀ جمعیت اسلامی، فرزندش را وارد میدان ساخته است. فرزند اسماعیل خان عضو مجلس نمایندگان است. محمد محقق، کریم خلیلی، جنرال دوستم و گلبدین حکمتیار، جمعه خان همدرد و ... همه در تلاش برجسته‌سازی جایگاه فرزندان شان در معادلات قدرت در افغانستان هستند. با این حساب، کسی از میان رهبران سیاسی نزدیک به احمدشاه مسعود، متمایل به برجسته‌شدن جایگاه احمد مسعود نیست. حتا برادران احمدشاه مسعود نیز رغبت چندانی به موفقیت احمد مسعود ندارند. احمدضیا مسعود می‌کوشد که فرزندش در آیندۀ سیاسی افغانستان مطرح باشد. فرزند او در سه چهار سال اخیر بیشتر از احمد مسعود سر زبان‌ها بوده است. فرزند احمدضیا مسعود از اعضای دفتر شورای امنیت ملی سابق بود و در درگیری‌های سیاسی و جناحی سهم می‌گرفت.
با توجه به نکات بالا، احمدمسعود به همان پیمانه‌یی‌که در میان مردم محبوب و مایۀ امیدواری است، برای رهبران سیاسی جمعیت اسلامی و حوزۀ مقاومت سابق، مایۀ نگرانی و هراس است. او راه درازی تا تثبیت جایگاه خویش به عنوان یک طرفی از معادلۀ قدرت در میان تاجیک‌ها، در پیش دارد.
|
| فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
