|
صفحه اول/ |
بحران انتخاباتی و خطر فروپاشی سیاسی در افغانستان
/27.11.2019
نویسنده: آنیتا احمدی
افغانستان با گذشت هر روز بهبحران تمامعیار سیاسی نزدیک میشود. دستکم دو ماه از برگزاری انتخابات ریاستجمهوری میگذرد، اما از نتیجۀ انتخابات خبری نیست. کمیسیون مستقل انتخابات در نبود ناظران نامزدان و مشاهدین بیطرف در 25 ولایت بازشماری و تفتیش آرا را تکمیل کرده است؛ اما هواداران نامزدان در 8 ولایت مانع بازشماری و تفتیش آرا گردیدهاند. کمیسیون انتخابات گفته است که اگر موفق به شمارش مجدد آرا در این هشت ولایت نگردد، نتایج قسمی یافتههایش را هفتۀ آینده اعلام خواهد کرد. اما نامزدان معترض میگویند که تا تصفیۀ کامل آرا اجازۀ اعلام نتیجۀ انتخابات را نمیدهند. آنان مدعی هستند که 300 هزار رأی جعلی است و باید از پروسه خارج گردد. اما تیم دولتساز میگوید که نامزدان پروسه را به بند کشیدهاند و کمیسیون انتخابات باید فوراً نتیجۀ انتخابات را اعلام کند.
منابع میگویند که اگر 300 هزار رأی مورد منازعه از دور خارج نگردد، محمد اشرفغنی در دور نخست 50+1 را تکمیل خواهد کرد و به عنوان پیروز انتخابات اعلام خواهد شد. اما اگر بخشی از آرای خارج از زمان، بدون بایومتریک و تکراری، حذف گردد، هیج یک از نامزدان قادر به پیروزی در دور نخست انتخابات نخواهند شد و انتخابات به دور دوم خواهد رفت. اما تیم ثبات و همگرایی، آمار و ارقامی را بیرون داده است که بر بنیاد آن، اگر آرای جنجالبرانگیز از شمارش بیرون شود، عبدالله عبدالله در دور نخست 50+1 را تکمیل خواهد کرد. منابع در دستۀ انتخاباتی ثبات و همگرایی میگویند که عبدالله عبدالله بیشتر از 800 هزار رآی آورده و مجموع آرای نامزدان به 1 میلیون و 600 هزار تن میرسد.
تمام شواهد و مدارک نشان میدهد که انتخابات از کنترل کمیسیون انتخابات بیرون شده است. کمیسیون از مسیر قانون و طرزالعملهای نافذ عدول کرده و چندبار تقویم انتخابات را نقض کرده است. رهبری کمیسیون، ظرفیت، توانایی و ارادۀ اعلام نتیجۀ نخستین انتخابات را ندارد. زیرا، از یکسو نامزدان بر کمیشنران فشار آورده و پروسه را به چالش کشیدهاند و از سوی دیگر، برخی اعضای کمیسیون تحت تأثیر حکومت عمل کرده و شماری دیگر، منتظر هستند که جامعۀ بینالمللی چه تصمیمی خواهند گرفت. آنان به خوبی میدانند که اعلام نتیجۀ انتخابات بدون تصفیۀ کامل آرا، چه تبعات ویرانگری خواهد داشت.
60 روز پس از انتخابات، دو نامزد پیشتاز کوتاه نیامده و همچنان بر طبل پیروزی و راهیابی به ارگ ریاستجمهوری میکوبند. آنان سرگرم بسیج مؤتلفین و هوادارانشان هستند تا اجازه ندهند از آدرس کمیسیون نتیجهیی خلاف میل آنان بیرون شود.
از قراین بر میآید که کشور در مسیر بسیار خطرناکی قرار گرفته است. حکومت با استفاده از نیروهای نظامی و امنیتی، تلاش دارد که به ارعاب و تهدید نامزدان معترض بپردازد. چنانچه وزیر دفاع با اشاره به اعتراضات احتمالی اعلام کرد که اجازۀ خشونت در جریان انتخابات را نخواهند داد. بحث استفاده از نیروهای امنیتی در روند انتخابات، یکی از موارد مورد اختلاف میان چهرههای سیاسی و نامزدان انتخابات ریاستجمهوری بوده است. همۀ نامزدان انتخابات متفقالقول هستند که سران نهادهای امنیتی در جریان انتخابات بهسود محمد اشرفغنی رییسجمهور برحال عمل کردهاند. حامد کرزی رییسجمهور پیشین نیز از دخالت نیروهای امنیتی در روند انتخابات هشدار داد و گفت که نیروهای امنیتی که یکی از دستآوردهای هژده سال پسین مردم افغانستان است، نباید به خاطر اهداف سیاسی و شخصی مورد استفاده قرار گیرند. نیروهای امنیتی افغانستان متشکل از اقوام و گروههای مختلف اجتماعی است. بهرهگیری از نیروها در راستای منافع یک نامزد مشخص، ممکن به چند دستگی در صفوف و در نتیجه فروپاشی این نیروها بیانجامد.
تیمهای معترض به کمیسیون چهار روز مهلت دادهاند که آرای سیاه و سفید را تصفیه کرده و نتایج قسمی را اعلام کنند. اگر کمیسیون به این کار نپردازد، تیم عبدالله عبدالله با حمایت رهبران پر نفوس سنتی به ویژه جنرال دوستم، محمد محقق، کریم خلیلی، صلاحالدین ربانی، انورالحق احدی و سید منصور نادری یکجا با تیمهای انتخاباتی گلبدین حکمتیار و رحمتالله نبیل و شورای نامزدان، اعتراضات گستردۀ سراسری و ملی را راهاندازی کنند. اعتراضات سراسری ممکن پیامدهای غیرقابل پیشبینی به جامعۀ بینالمللی و حکومت افغانستان داشته باشد. در نتیجۀ این اعتراضات احتمال زیاد برده میشود که بخشهایی از افغانستان بار دیگر به جزایر قدرت مبدل شده به سرکشی بپردازند و حاکمیت دولت مرکزی را در ولایات و روستاهای افغانستان به چالش بکشند.
هرچند برخی ناظران باور دارند که محمد اشرفغنی، رییسجمهور کابل است و برای او مهم نیست که در ولایات افغانستان چه میگذرد. بیآنهم بخشی قابل توجه روستاهای کشور توسط طالبان مدیریت میشود. تیمهای انتخاباتی هم باور دارند که باید تمام تمرکزشان را روی کابل بیاندازند و اشرف غنی را وادار به کنارهگیری از قدرت نمایند. برای تیمهای انتخاباتی برگشت او به قدرت، خط سرخ است و بنابراین از تمام توان اجتماعی- نظامی استفاده خواهند کرد که جلو ورود دوبارۀ محمد اشرف غنی به ارگ ریاستجمهوری را بگیرند. محمد اشرفغنی نیز شعار داده است: یا ارگ یا مرگ.
با این حساب، افغانستان در روزهای پیش رو آبستن بحران و کشمکش خواهد بود.
تحلیلگران پیشنهاد میکنند که رهبران حکومت به منظور جلوگیری از جنگ داخلی و فروپاشی سیاسی، دوباره تن به تشکیل حکومت مشارکتی و ائتلافی بدهند. اما بحران به اعتماد به پیمانهای بالا رفته است که هیچ کسی حاضر نیست که تحت ریاست اشرفغنی به حکومت ائتلافی تن دهند. زیرا، اشرفغنی، گذشتۀ قابل باور در همکاری با جریانها و شخصیتهای سیاسی افغان نداشته است. غنی هم حاضر نیست که در نتیجۀ انتخابات به ریاست اجرایی و یا سمت دیگری در حکومت برود. با این حساب، احتمال زیاد برده میشود که در نتیجۀ انتخابات تمام طرفهای ذیدخل متحمل شکست شوند و سازکاری جدیدی روی دست گرفته شود. این سازگار چیزی جز لغو انتخابات و کنارهگیری رهبران برسر اقتدار در کابل نخواهد بود.
|
فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|