|
|
| صفحه اول/ |
«کابل پیروز شد، مسکو باخت»
/16.2.2020
نویسنده: میرویس قادری
همزمان با سالروز خروج سربازان شوروی سابق از افغانستان، صدهاتن از کاربران شبکه‌های اجتماعی در افغانستان، عکس‌هایی را دست به دست می‌کنند که نشان‌دهندۀ ویرانی کابل و قصرهای مجلل و سربه فلق مسکو میباشد.
کاربران شبکه‌های اجتماعی افغانستان در پای عکس‌هایی‌که یکی ویرانه‌های کابل را در زمان جنگ‌های داخلی نشان می‌دهد و دیگیری، نشان‌دهندۀ قصرهای سر به فلک و با عظمت مسکو است، با کنایت نوشتند: "در جنگ افغانستان مسکو باخت، کابل پیروز شد!"
این یک اعتراض مجازی به مناسبت سالروز خروج شوروی سابق از افغانستان بود. حکومت افغانستان به‌ویژه گروه‌های وابسته به مجاهدین سابق، 26 دلو سالروز خروج نیروهای شوروی را پیروزی جهاد و شکست امپراتوری شوروی سابق نام نهاده‌اند. کاربران شبکه‌های اجتماعی تلاش کردند که وقایع دهۀ 90 را به رخ مجاهدین بکشند و تلویحاً بگویند که در نتیجۀ جهاد ما شکست خوردیم.
31 سال پیش در 26 دلو(15 فبروری) آخرین سرباز اتحاد جماهیر شوروی، از پل مرزی میان افغانستان و ازبکستان عبور کرد و حضور ۹ ساله نیروهای شوروی در افغانستان پایان یافت.
به دنبال خروج نیروهای شوروی از افغانستان، حاکمیت رژیم داکتر نجیب‌الله رییس‌جمهور وقت افغانستان فروپاشید و مجاهدین کابل را تسخیر کردند. گروه‌های مجاهدین پس از ورود به کابل، برای تصاحب قدرت و به دست‌آوردن ارگ ریاست‌جمهوری به جان هم افتیدند. در نتیجۀ درگیری‌ها در پایتخت هزاران‌تن جان باختند؛ پایتخت به ویرانه مبدل شد و میلیون‌ها تن کشور را ترک کردند. سازمان‌های بین‌المللی و نهادهای حقوق بشری، حوادث دهۀ 90 در کابل را جنایت جنگی و نقض حقوق بشر و کرامت انسانی دانسته‌اند. طرف‌های اصلی جنگ‌های کابل در دهۀ 90، حزب وحدت اسلامی به رهبری عبدالعلی مزاری، حزب اتحاد به رهبری عبدرب الرسول سیاف، حزب جمعیت اسلامی به رهبری برهان‌الدین ربانی و احمدشاه مسعود، حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار، حزب جنبش ملی به رهبری جنرال دوستم و حزب حرکت به رهبری سید آصف محسنی بودند. این گروه‌ها سرگرم درگیری و زدوخورد بودند که طالبان به عنوان «فرشتگان نجات» ظهور کردند. آنها گفتند که هدف‌شان رهایی کابل از چنگ گروه‌هایی است که برای قدرت می‌رزمند. طالبان توانستند در زمان کوتاه به حاکمیت چهار سالۀ دولت اسلامی به رهبری برهان‌الدین ربانی در کابل پایان دهند.
برخی از سران مجاهدین جنگ‌های داخلی دهۀ 90 را لکۀ ننگ بردامن مجاهدین عنوان می‌کنند، اما شماری دیگر آن را توطیۀ خارجی می‌دانند که به هدف بدنام‌سازی جهاد افغانستان راه‌اندازی شده بود.
با این حال، برخی نویسندگان همواره کوشیده‌اند که میان «مجاهدین» و «جهاد علیه شوروی سابق» تمیز قایل شوند. این نویسندگان معتقد هستند که جهاد علیه شوروی یک وجیبۀ دینی و میهنی بود و آن را نباید به خاطر اعمال و رفتارهای برخی سران جهادی زیرسؤال قرار داد.
گروه‌های جهادی که در بیست سال اخیر نقش اثرگذار در تحولات سیاسی داشتند، تلاش کردند که خروج شوروی و پایان اشغال را یک رویداد بزرگ در تاریخ تحولات سیاسی این کشور قلمداد کنند. گروه‌های مجاهدین در هنگام تصویب و تدوین قانون اساسی، بحث جهاد و مقاومت را به عنوان یک رویداد با ارزش تاریخی درج مقدمۀ قانون اساسی ساختند.
از شروع دولت جدید افغانستان در سال 2001 میلادی، همه‌ساله از هشتم ثور به عنوان روز پیروزی مجاهدین بر دولت دوکتور نجیب‌الله آخرین رییس‌جمهور حکومت کمونیستی در افغانستان و ششم دلو سالروز خروج نیروهای شوروی، گرامی‌داشت صورت می‌گیرد.
پس از تضعیف جایگاه مجاهدین در نظام، حامد کرزی تلاش کرد که سالروز پیروزی مجاهدین را کم رنگ سازد. کرزی که خود از چهره‌های وابسته به مجاهدین سابق بود، یک دهه پس از زمام‌داری به این نتیجه رسید که افغانستان عملاً در اشغال قرار دارد. او بعدها با صراحت اعلام کرد که در گذشته کشور تحت اشغال یک کشور قرار داشت، حالا نیروی 45 کشور خارجی در افغانستان حضور دارد. به همین دلیل، کرزی از برپایی نشست‌های کلان برای پیروزی سالروز جهاد اجتناب ورزید. صرف برخی سران مجاهدین نشست‌هایی را در گوشه و کنار راه‌اندازی می‌کردند.
اما اشرف‌غنی رییس‌جمهور کنونی افغانستان تلاش کرده است که از سالروز پیروزی مجاهدین به‌گونۀ متقاوت تجلیل کند. او همواره بدین مناسبت پیام ویدیویی می‌فرستد، اعلامیه می‌دهد، نشست کلانی را در ارگ برگزار می‌کند. او جهاد را «حماسۀ تاریخی» می‌داند و معتقد است که جهان باید مدیون جان‌بازی مردم افغانستان باشد.
برای اولین‌بار حکومت وحدت ملی افغانستان، هیأت ویژه‌یی را تشکیل داده که برای گرامی‌داشت از سالروز خروج ارتش شوروی از افغانستان برنامه‌ریزی کنند. حکومت برخی اماکن مهم را به نام چهره‌های جهادی نام گذاری کرده است. قصر تاریخی جبل‌السراج به نام جهاد و مقاومت مسمی شده است. رییس‌جمهوری در سفرش به شمال کابل وعده سپرده است که موزیم جهاد را اساس می‌گذارد.
|
| فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
