|
صفحه اول/ |
اگر «فنآوری» قربانی «مصلحت سیاسی» شود!
/6.10.2018
نویسنده: میرویس قادری
کمتر از دو هفتۀ دیگر به برگزاری انتخابات پارلمانی افغانستان باقی است. انتخابات پارلمانی در ۵۱۰۰ مرکز و ۲۱ هزار محل رایدهی برگزار میشود. حکومت افغانستان ۲۲ هزار دستگاه بایمتریک را به قیمت ۶۵ میلیون یورو از یک کمپنی آلمانی خریداری کرده است.
استفاده از تکنالوژی و بایومتریک رأیدهندگان از خواستهای عمده احزاب و جریانهای سیاسی افغانستان بود. حکومت وحدت ملی نخست به طرح احزاب تن نداد و استدلال ورزید که فرصت اندکی به برگزاری انتخابات باقی مانده و امکان استفاده از تکنالوژی وجود ندارد. اما در نتیجۀ فشار کمسابقه و یکدست احزاب، وادار به استفاده از تکنالوژی در انتخابات شد. احزاب سیاسی، دفاتر کمیسیون انتخابات را در کابل، بلخ، کندهار، ننگرهار، هرات و برخی مناطق دیگر بستند و هشدار دادند که اجازۀ برگزاری یک انتخابات تقلبی را نخواهند داد. احزاب حکومت را مجبور ساختند که مهمترین بند پیشنهادشان مبنی بر بایومتریکسازی رأیدهندگان را بپذیرد.
قرارداد استفاده از بایومتریک در روز رأی دهی میان کمیسیون انتخابات و یک کمپنی آلمانی امضا شده است. کمپنی آلمانی تجربۀ برگزاری انتخابات را در پانزده کشور دارد. اکثر این کشورها- در آفریقا و امریکای جنوبی- در شرایط مشابه افغانستان انتخابات برگزار کردهاند. کمپنی آلمانی تضمین کرده است که یک انتخابات شفاف و عادلانه را برگزار میکند.
چند دوره انتخابات پارلمانی و ریاستجمهوری در افغانستان همواره با اتهام تقلب و سازماندهی همراه بوده است. پیامدهای انتخابات غیرشفاف و ناعادلانه همواره بحران سیاسی و اجتماعی را به همراه داشته است. انتظار میرود استفاده از تکنالوژی در انتخابات جلو تقلب سازمانیافته و پرکردن صندوقها را بگیرد. در انتخاباتهای گذشتۀ افغانستان یک رأیدهنده 50 بار هم رأی داده است. بدتر اینکه در برخی ولایتها شمار رأیدهندگان بیشتر از تعداد نفوس ولایت بوده است. در انتخابات ۲۰۱۴ ریاستجمهوری، شمار رأی دهندگان ولایات پکتیا، پکتیکا و خوست برابر با نفوس این ولایتها بود. در این پانزده سال به دلیل مهندسی انتخابات، مردم هرگز نتوانسته نمایندگان واقعیشان را به مجلس و حکومت بفرستند. به همین دلیل، اعتبار پروسۀ انتخابات در افغانستان به شدت صدمه دیده است. روند نامنویسی در انتخابات پارلمانی پیشرو میزان یأس و نا امیدی مردم را به نمایش گذاشت.
اکنون مردم به ویژه نامزدان انتخابات پارلمانی با اعتماد به تکنالوژی و بایومتریک رأیدهندگان، با علاقمندی ویژه به کارزارهای انتخاباتی میپردازند. چون میپندارند که با بهکارگیری تکنالوژی یک فرد یک رأی حق خواهد داشت.
در چند دوره انتخابات، دستگاه حاکم سیاسی در پس تقلب و مهندسی انتخابات قرار داشته است. حکومت نگران پارلمان مردمیِ متشکل از سیاسیون منتقد، با جرأت، با برنامه و عملگرا است. چنین پارلمانی، از صلاحیت و اقتدار بلامنازع مسوولان حکومت میکاهد و اجازۀ عملکرد خودسرانه و غیرپاسخگو را به آنان نخواهد داد.
قوۀ مقننه جایگاهی بسیار برجسته در قوانین افغانستان دارد. قانون اساسی افغانستان جایگاه رفیع به قوۀ مقننه بخشیده است. اما نمایندگان کمسواد، وابسته و فاقد دانش حقوقی- سیاسی، وجهۀ قانونی و سیاسی شورای ملی به ویژه مجلس نمایندگان را به زمین زده است. قوۀ اجراییه همواره خواهان یک پارلمان ضعیف، بیکفایت و فاقد اتوریته بوده و به همین دلیل، رهبری حکومت از تاجران، فرماندهان مسلح بیسواد و چهرههای بیریشه برای رسیدن به کرسی پارلمان حمایت کرده است.
حکومت وحدت ملی و نهادهای بینالمللی در افغانستان به ویژه دفتر نمایندگی سازمان ملل متحد در نتیجۀ فشارهای گسترده تن به استفاده از بایومتریک در انتخابات داده است؛ اما نگرانیهایی وجود دارد که برنامۀ تقلب همچنان پابرجا باشد و حکومت در خفا برنامههای خودش را برای انتخابات پارلمانی و ریاستجمهوری دنبال کند.
چون با نزدیکی موعد انتخابات پارلمانی، هیچ یک از طرفها (نامزدان مستقل، احزاب و شهروندان) نمیدانند که میکانیزم استفاده از تکنالوژی و بایمتریک رأیدهندگان در انتخابات چیست؟
جلوگیری کامل از تقلب انتخاباتی در کشوری مثل افغانستان که با هزار معضل عمدۀ تاریخی، اجتماعی، قومی، سمتی، مذهبی، سمتی و سیاسی دستوپنجه نرم میکند، «آرمانگرایانه» است. سران نظام سیاسی افغانستان برپایی یک انتخابات شفاف، آزاد و عادلانه را مغایر منابع شخصی، گروهی و قومی خویش میدانند. انتخابات دموکراتیک، مناسبات تاریخیِ را برهم خواهد زد و بسیاری از معادلات حاکم را رو خواهد کرد. احتمالاً به منظور خاموشسازی صدای جریانهای سیاسی، از فنآوری در شماری از شهرها استفاده شود؛ اما فاصلۀ اندک تا روز انتخابات، امکان استفاده از فنآوری در ولایات و روستاهای دور دست را نا ممکن میسازد.
نکتۀ مهم این است که فنآوری به خودی خود نمیتواند از تقلب جلوگیری کند. جلوگیری از تقلب وابسته به اراده و تعهد کمیسیونهای انتخاباتی و حکومت افغانستان است. اگر حکومت و کمیسیون انتخابات تعهد لازم را به منظور برگزاری انتخابات سالم نداشته باشد، اعتبار تکنولوژی و فنآوری جدید نیز صدمه خواهد دید.
استفاده از تکنالوژی در انتخابات پارلمانی تجربۀ خوبی برای انتخابات آتی ریاستجمهوری خواهد بود. کمیسیون انتخابات اعلام کرده است که اطلاعات رأیدهندگان برای انتخابات ریاست جمهوری نیز جمعآوری میشود.
البته این احتمال می رود که باردیگر نتیجۀ انتخابات را «مصلحت سیاسی» تعیین کند. اما دستکاری در آرای مردم و جایگزین ساختن چهرهها، اعتبار نیمبند کنونی به پروسه انتخابات را نیز نابود خواهد ساخت. نتیجۀ یک انتخابات مصلحتی مورد قبول واقع نخواهد شد و جنجالهای شبیه آنچه در گذشته شاهد بودیم، باردیگر به وقوع بپیوندد. حکومت افغانستان توان مقابله با یک بحران سیاسی و اجتماعی تازه را نخواهد داشت.
|
فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|