|
|
| مصاحبه/ |
تنها نمایندۀ اقلیت هندو و سکِ افغانستان: با تبعیضات مذهبی- دینی روبر هستیم
/26.3.2017
اشاره: اقلیت هندو و سک از باشندهگان بومی افغانستان هستند. اما تا هنوز به چشم مهاجر و هندی با آنها برخورد صورت میگیرد. هندوها و سکهای افغانستان با دشوارهای زیاد در جامعۀ بسته، سنتی و مذهبی افغانستان مواجه هستند. در طول تاریخ در برابر این اقلیت قومی- مذهبی تبعیض آشکار روا داشته شده است. هندوها و سکهای افغانستان در هیچ جنگ و خشونتی در این کشور مشارکت نداشتهاند و بهگونۀ مسالمتآمیز به زندگی در کشورشان پرداختهاند. اما قوانین تبعیضآمیز و چالشهای فرهنگی- مذهبی دشوارهای زیادی را در برابر آنان قرار داده است.
نابرابری اجتماعی و مذهبی سبب نشده است که حس همدیگرپذیری، تسامح و مدارا در میان هندوها و سکهای افغانستان از میان برود. در آخرین مورد آنها "جشن هولی" خویش را که همهساله به تاریخ 13 مارچ برگزار میکنند، به پاس احترام به خون قربانیان اخیر حادثۀ بیمارستان وزیر اکبرخانِ کابل برگزار نکردند. این حرکت هندوها و سکهای افغانستان بازتاب گستردهیی در رسانههای اجتماعی این کشور داشت. در پیوند به چالشها و مشکلات اقلیت مذهبی- قومی اهل هنود و سک مصاحبهیی را با تنها نمایندۀ آنها در شورای ملی افغانستان انجام دادهایم.
انارکلی هنریار تنها سیاستمدارِ اقلیت اهل هنود و سک افغانستان است. او از سوی رییسجمهور پیشین افغانستان به عنوان عضو مجلس سنا برگزیده شد و به صدای رسای مردم خویش مبدل گشت. انارکلی در محافل سیاسی افغانستان حضور فعال دارد. هنریار در مصاحبه با افغانستان.رو درد دل مردم خویش را حکایت کرد. شرح مصاحبه را در زیر میخوانید.
افغانستان.رو: در حال حاضر وضعیت جامعۀ اهل هنود و سک افغانستان چگونه است؟
هندوها و سکها باشندههای اصلی این کشور هستند. این نظر برخیها که گویا هندوها و سکها از هند آمدهاند و تابعیت افغانستان را گرفتهاند، درست نیست. چون هندوها و سکها پیش از اسلام در افغانستان سکونت داشتهاند و از شاخۀ هندویسم آن زمان بودهاند. در افغانستان مذاهب بودایی، زردشتی و... وجود داشته است.
هندوها و سکها در گذشتهها نقش اساسی را در اقتصاد کشور داشتهاند و بزرگترین تاجران از میان آنها بوده است. هندوها در سمتهای بلند دولتی کار میکردند؛ استاد دانشگاه بودند و به حیث آموزگار در مکاتب ایفای نقش مینمودند. در زمان امانالله خان وزیر مالیه افغانستان یک هندو بود. او نقش اساسی در سیستم اقتصادی کشور ایفا کرده بود. حتا گفته شده است، وقتی حکومت با کسر بودجه مواجه میشود، وزیر مالیه از پول شخصی خویش به بودجۀ حکومت کمک میکند تا از ورشکستگی جلوگیری کند. اولین استاد دانشگاه طب یک هندو بود که طب عدلی افغانستان را بنیان گذاشت.
اما در برابر هندوها و سکها در دورههای مختلف مشکلات وجود داشته است. در اولین قانون اساسی افغانستان تقسیمبندی شده بود که سکها در کدام بخشها و سمتها کار کرده میتوانند و در کجاها نمیتوانند. در قانون اساسی کنونی نیز آمده است که رییس جمهور افغانستان باید مسلمان باشد. بهرغم اینها هندوها در عرصههای مختلف نقش اساسی داشتهاند.
افغانستان.رو: جمعیت هندوها و سکهای افغانستان به چند نفر میرسد؟
گرچه آمار دقیق از رقم هندوها در افغانستان وجود ندارد. اما بر اساس برخی آمارها جعیت آنان تا دو صد هزار و بیشتر از آن پیشبینی میشود. اما در 35 سال جنگ هندوها و سکها از کشور مهاجر شدهاند و در کشورهای دیگر پناهنده شدند. هندوها در اکثریت ولایات افغانستان زندگی میکردند. جنگهای داخلی سبب شد که به مهاجرت گروهی رو بیاورند. در شرایط جنگی اقلیتهای مذهبی، زنان و کودکان بیشتر آسیبپذیر هستند. به دلیل همین آسیبپذیری، سکها و هندوها دارایی و زندگی خود را رها و به کشورهای دیگر پناه بردند. اکثریت سکها و هندوها به هند رفتند. چون رفتن به این کشور ساده بود و به لحاظ قومی و مذهبی نیز مشکلی وجود نداشت. فعلاً هندوها و سکها در کشورهای مختلف اروپایی و امریکایی زندگی میکنند. ما در پی مهاجرتها بیشتر افراد تحصیلکرده و کادرهای خود را از دست دادیم.
یکی از بزرگترین آسیبپذیریهای هندوها و سکها در عرصۀ درس و تعلیم بود. در شرایط جنگی رفتن به درس و تعلیم برای هندوها کار سادهیی نبود. این مسأله سبب شد که نسل بیسواد و فاقد مدرک به جا بماند.
اکنون هم هندوها و سکهای کشور به خاطر فقر اقتصادی مشغول کار هستند و فرصت و زمینۀ دسترسی آنها به مکاتب وجود ندارد.
بزرگترین مشکل جامعۀ اهل هنود و سک افغانستان ریشۀ اجتماعی دارد. آنها با تبعیض مذهبی- دینی مواجه هستند. البته روابط خوب اجتماعی میان مسلمانان و جامعۀ اهل هنود و سک وجود دارد. آنها در غم و شادی یک دیگر شریک هستند. اما در زندگی اگر نکات منفی کم هم باشد، ضربۀ خود را میرساند. یکی از مشکلات اساسی تبعیضات مذهبی و اجتماعی است. کودکان ما بیشتر از این تبعیضات آسیب میبینند.
به خاطر این مسأله مشکل وزارت معارف کشور یک تبعیض مثبت را کار گرفت و به سکها و هندوهای افغانستان مکاتب اختصاصی در نظر گرفت. هرچند من طرفدار قایلشدن تبعیض مثبت میان شهروندان و اتباع افغانستان نیست - ولو به هر عقیده و زبانی که باشند- اما مجبوریتها وادار ساخت تا به وزارت معارف پیشنهاد مکاتب اختصاصی ابتداییه را دهیم. خوشبختانه وزارت معارف پذیرفته است که دو مکتب در کابل و جلال آباد فعال شود. قرار است از این مکاتب کودکان ما فارغ شوند.
اما پیش از آن کودکان ما در راه مکاتب عمومی مورد آزار و اذیت قرار میگرفتند. این مشکلات از جنگها و خشونتها به میراث مانده است و یا شاید هموطنان ما دربارۀ مردمان اهل هنود و سک افغانستان آگاهی ندارند و به این فکر هستند که ما هندی و یا بیگانه هستیم.
قابل یادآوری میدانم که بیشتر هندوها و سکهای افغانستان در ولایات کابل، ننگرهار و غزنی زندگی میکنند. چند فامیل در هرات و شماری از افراد مجرد در ولایات کندهار، هلمند، بدخشان، بغلان و کندز نیز زندگی میکنند.
جنگهای چنددهه باعث شد که بیجاشدهگان داخلی بیشتر شود و به همین دلیل مردم دربارۀ هندوها و سکها آگاهی نداشتند. در دوران جنگ نسلی به وجود آمد که از تمام آگاهیها به دور بود. ما همواره پیشنهاد کردهایم که روی بلندبردن آگاهی مردم تلاش صورت گیرد.
افغانستان.رو: تبعیض در برابر هندوها و سکهای افغانستان ریشۀ مذهبی- دینی دارد و یا بار فرهنگی - اجتماعی؟ در این زمینه با نهادهای حکومتی صحبت کردهاید؟ آنها در زمینۀ تعامل مسلمانان با اقلیت هندو و سک چه کارهایی کردهاند؟
مشکل در نبود آگاهی است. باور ندارم مسأله فرهنگی باشد. هندوها و سکها در هر ولایت فرهنگ محلی و منطقه را رعایت میکنند. چون از همان ولایت هستند و با فرهنگ و هنجارهای ولایات خود را عیار ساختهاند. من فکر میکنم ریشۀ تبعیضات مذهبی است.
در این زمینه با وزارتهای اطلاعات و فرهنگ و حج و اوقاف در تماس بودهایم تا در بلندبردن سطح آگاهی مردم از طریق منابر و مساجد، رسانهها تلاش بیشتر صورت گیرد. در همین زمینه، چند برنامۀ کوتاهمدت در مساجد کابل راهاندازی شد تا اینکه مردم از هموطنان هند. و سک خود آگاهی بیابند. اما متأسفانه این برنامهها کوتاهمدت بودند و ادامه نیافتند. ضرورت جدی است که این برنامهها دوامدار باشد.
افغانستان.رو: شما عضو مجلس سنا هستند. آیا در برابر شخص شما تبعیض و نابرابری در مجلس سنا وجود داشته است؟
من نخستین دخترخانم متعلق به اقلیت هندو و سک هستم که در سیاست افغانستان نقش دارم و فعلاً عضویت مجلس سنا را دارم. من در مجلس سنا مورد احترام و حمایت همصنفان خود قرار داشتهام و مرا دوست داشتهاند؛ اما در برخی موارد از سوی یک تعداد افراد مشخص مورد تبعیض قرار گرفتهام.
اما در مجموع، اکثریت اعضای مجلس از من حمایت کردهاند. آنها پیشنهادهای مرا دربارۀ جامعۀ اهل هنود و سک افغانستان حمایت کردهاند. حتا آنها پیشنهادها را پیگیری میکنند.
در راستای همین حمایتها، در انتخابات آینده ما شاهد یک نماینده انتخابی هندو و سک در مجلس نمایندگان خواهیم بود. وقتی فرمان تقنینی رییسجمهور در پیوند به عضویت یک هندو در مجلس نمایندگان از سوی نمایندگان پارلمان رد شد، مجلس سنا بر بنیاد احترامیکه داشتند، این فرمان را تأیید کردند. این فرمان چند بار از سوی دو مجلس رد و تأیید شد. تا بالاخره در فرمان و قانون جدید یک کرسی به هندوها تصویب و توشیح شد.
مجلس سنا در آن زمان بدون تبعیض حرکت کرد؛ اما مجلس نمایندگان در برابر اقلیت هندو و سک برخورد تبعیضآمیز کرد.
برای همدیگرپذیری و وحدت مبارزه و کار بیشتر ضرورت است. ما باید به مبارزۀ ما ادامه بدهیم. چون حق داده نمیشود، بل گرفته میشود. حق تحفه داده نمیشود. ما به خاطر حق و حقوق خویش مطابق قوانین ملی و بینالمللی تلاش و مبارزه خواهیم کرد.
افغانستان.رو: در روزهای پسین یکی از هموطنان اهل هنود و سک در ولایت کندز در شمال کشته شد. دلیل ترور او چه بود؟ آیا جامعۀ اهل و هنود و سک نگران جان شان نیستند؟
خون ما تیرهتر از خون دیگر هموطنان ما نیست. از همین کشور هستیم و چنین قضایایی بالای ذهنیت ما تأثیر منفی نخواهد گذاشت. ما در غم و شادی یک دیگر شریک هستیم. پیش از قتل کندز یکی از هموطنان هندو و سک ما در ننگرهار کشته شد. عاملان قضیۀ ننگرهار بازداشت شدند و فعلاً تحت نظارت هستند.
فردی که در کندز کشته شد لالا دلسوز نام داشت. این نام را مردم کندز از برخورد و روابط نیک او بالایش گذاشته بودند. دلیل این قتل و عاملان آن مشخص نشدهاند. تماسهای مکرر با مسوولان امنیتی کندز داشتیم، اما تا کنون در این زمینه کسی بازداشت نشده است.
یک ماه پس از حادثۀ کندز، حادثهیی در کندهار رخ داد. یک هموطن سک ما مورد حمله قرار گرفت و به شدت زخم برداشت؛ اما خوشبختانه از حادثه زنده برآمد. عاملین این حادثه هم بازداشت نگردیدهاند. با نفوس کمی که هندوها و سکهای افغانستان دارند، طی شش ماه شاهد چند قضیه بودهاند. اگر عاملین این قضایا بازداشت نشوند و مورد محاکمه قرار نگیرند، این باعث مأیوسیت هموطنان هندو و سک خواهد شد.
افغانستان.رو: چه چیزی سبب میشود شهروندان اهل هنود و سک افغانستان مورد حمله قرار گیرند؟
برخی از قضایا مربوط به جرایم جنایی میشود. از جمله دزدیهای مسلحانه و چور اموال و داراییهای شهروندان اهل هنود و سک. برخی از هموطنان ما شب هنگام برگشتن از دکانهای خویش، مالشان از سوی افراد ولگرد درزدی میشود.
در مجموع، دلیل ترور هندوها و سکهای افغانستان مشخص نیست. شاید دشمنان افغانستان میکوشند فاصله میان اقوام ایجاد شود. دشمنان ما نمیخواهند وحدت ملی در کشور تأمین شود و مردم ما اتحاد و اتفاق داشته باشند.
افغانستان.رو: به جز شما، چهرههای دیگر مربوط به هندوها و سکهای افغانستان در نظام حضور دارند؟
فعلاً هندوها در هیچ نهاد دولتی حضور ندارند. اما از جانب برخی از نهادهای دولتی پیشنهاداتی صورت گرفته بود؛ اما مطابق پیشنهاد نهادها کادرهایی نداشتیم تا معرفی نماییم.
افغانستان.رو: در سالهای پسین به تکرار هندوها و سکهای افغانستان دربارۀ محل آتشسپاری اجسادشان اعتراض کردهاند. حالا قضیه حل شده است و یا خیر؟
محل آتشسپاری بزرگترین چالش هندوها در کابل بوده است. مکان آتشسپاری ما از صدسال بدینسو در قلاچه (شرق کابل) قرار داشت. در سالهای جنگ و درگیری، زمینهای اطراف محل آتشسپاری با اسنادهای جعلی و قرارداد خطهای ساختگی فروخته شد و در اطراف این مکان خانههای مسکونی اعمار گردید. برخی فامیلها از پنجاه سال پیش در این محل زندگی میکنند و دربارۀ آتشسپاری آگاهی دارند. اما افراد نوآمدهگی بارها ممانعت کردهاند. آنها میگویند که شما میتوانید از این مکان به حیث یک آدرس فرهنگی استفاده کنید، اما اجسادتان را نیاورید.
چندبار وقتی اجساد را بردهایم مورد خشونت قرار گرفتیم و با اجساد هندوها و سکها بیاحترامی صورت گرفته است. بر اجساد ما سنگ پرتاب شده است. ما در برابر این اقدامات دست به راهپیمایی زدیم و به حکومت، سازمان ملل و دیگر نهادها مراجعه کردیم.
حکومت قبلی جاهایی را برای آتشسپاری هندوها و سکها در نظر گرفت. اما مکان مناسب نبود. دور از شهر بود. جای عبور و مرور نبود. راه موتر نداشت. حتا در برخی مکانها مردم اسناد کشیدند. شما میدانید که زمینهای کابل در سالهای اخیر غصب شده است.
حکومت وقت برای حل بنیادی مشکلات ما شهرکی را در یکی از نواحی کابل در نظر گرفت. در این شهرک تمام نیازمندیها از جمله کلینیک، مکتب و محل آتشسپاری در نظر گرفته شده است. اما متأسفانه تا هنوز هم این شهرک را تسلیم نشدهایم.
وقتی حکومت وحدت ملی روی کار آمد، به رییسجمهور پیشنهاد کردیم که مشکل آتشسپاری اجساد ما باید به شکل بنیادی حل شود. در هند و برخی کشورهای دیگر آتشسپاری توسط دستگاههای پیشرفته صورت میگیرد. رییسجمهور گفت که اگر به لحاظ مذهبی مشکلی ندارید، حکومت آماده است که برای آتشسپاری اجساد اهل هنود و سک ماشین خریداری کند. با بزرگان قوم جلسه گرفتیم و موافقه کردیم. خریداری ماشین در برنامه است. چهار پایه ماشین برای ولایتهای کابل، ننگرهار، غزنی و هلمند خریداری میشود و با نصب این ماشینها در چند ماه آینده مشکل ما به صورت بنیادی حل خواهد شد. فعلاً هم وقتی کسی فوت میشود با وزارت داخله و قوماندانی پولیس کابل به تماس میشویم تا آنها زمینۀ آتشسپاری را فراهم سازند. آنها زمینۀ آتشسپاری و اجرای مراسم مذهبی ما را فراهم میسازند و در این زمینه از آنها سپاسگزاری میکنیم. در ولایت هلمند با مشکل جدی روبرو بودیم و در یک ساحۀ خورد و نامناسب اجساد را به آتش میسپردیم.
افغانستان.رو: بانو هنریار، در آخر اگر پیامی دارید بفرمایید؟
همۀ ما شهروندان افغانستان هستیم. پیش از آنکه بدانیم ما چه عقیدهیی داریم، به کدام زبان صحبت میکنیم، همۀ ما انسان هستیم. به خاطر تأمین وحدت ملی، باید همدیگر را بپذیریم. از تبعیض بپرهیزیم. اشارۀ من متوجه آنهاییست که با سکها و هندوها به ویژه اطفال برخورد تبعیضآمیز میکنند. ما باید در جامعۀ بدون تبعیض زندهگی کنیم. چون همه افغان هستیم و یک قانون اساسی را پذیرفتهایم و زیر یک بیرق سه رنگ زندهگی میکنیم. باید در مشکلات، خوشی و غم یک دیگر سهیم باشیم.
تقاضای من از حکومت، رسانهها و علمای دینی این است که تلاش کنیم یک جامعۀ بدون تبعیض را بسازیم. باید تبعیض رفع شود و همۀ ما در یک فضای صلح و صمیمیت زندهگی کنیم و اجازه ندهیم که دشمنان از نفاق ما سوء استفاده کنند.
افغانستان.رو: تشکر بانو هنریار.
تشکر و سپاس از شما.
|
| Afghanistan.ru |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
