|
|
| مصاحبه/ |
رییس نهاد نظارت بر انتخابات افغانستان: حکومت باید پیششرطهای قانونی و مشروع جریانهای اپوزیسیونی را برای برگزاری انتخابات بپذیرد
/5.10.2017
اشاره: نزدیک به یک سال پس از معرفی رهبری کمیسیونهای انتخاباتی، جریانهای سیاسی افغانستان به ویژه شورای حراست و ثبات، جبهۀ ملی نوین افغانستان و برخی از شخصیتهای برجستۀ سیاسی خواهان تغییرات گسترده در رهبری کمیسیونهای انتخاباتی شدهاند. آنها اعضای فعلی کمیسیونهای انتخاباتی را ضعیف، وابسته و فاقد توان برای مدیریت انتخابات عنوان میکنند. اما حکومت افغانستان بر حفظ کمیشنرهای کنونی تأکید میکند و معتقد است که آنها از طریق یک پروسۀ شفاف و قانونی برگزیده شدهاند. در روزهای پسین جلسات متعددی میان حکومت و جریانهای اپوزیسیونی در پیوند به سرنوشت رهبری کمیسیونها برگزار شده است. اما دو طرف به توافقی در این خصوص دست نیافتهاند.
جریانهای اپوزیسیونی افغانستان میگویند که حکومت برنامهیی به برگزاری انتخابات ندارد و به همین دلیل در موجودیت چهرههای ضعیف در کمیسیونها به هدف میرسد. آنان تأکید میکنند که هم انتخابات باید به موقع برگزار شود و هم شفافیت و سلامت پروسه تضمین گردد. نهادهای بینالمللی از جمله دفتر نمایندگی سازمان ملل در کابل نیز از وضعیت حاکم در کمیسیونهای انتخاباتی راضی نیست. در پیوند به جنجالها دربارۀ کمیسیونهای انتخاباتی پرسوشنودی را با جان داد سپین غر رییس نهاد نظارت بر انتخابات افغانستان انجام دادهایم که در زیر میخوانید.
افغانستان.رو: آقای سپینغر، گفته میشود که احزاب عمدۀ اپوزیسیونی و جمعی از سیاسیون خواستار تغییرات و اصلاحات بنیادین در رهبری کمیسیونهای انتخاباتی شدهاند. دلیل اعتراضات علیه رهبری کمیسیون چیست؟
احزاب سیاسی در پروسههای انتخابات بازیکنان اصلی هستند و حق دارند روی قدمهها و مراحل مختلف این پروسه اعتراضات و پیشنهادهای خود را داشته باشند. آنها میتوانند برای اشتراک در پروسۀ انتخابات شرایط و پیششرطهایی را ارایه نمایند. این یک امر معمول است.
مشکل از پروسۀ گزینش کمیشنرهای کمیسیونهای انتخاباتی آغاز شد. این پروسه شفاف نبود و اطلاعات به خوبی نشان میدهد که زیر نفوذ حکومت افرادی به کمیسیونها راه یافتهاند که از یک سو توان و ظرفیت لازم را برای مدیریت پروسۀ انتخابات نداشتهاند و از سوی دیگر، در این پروسۀ حساس و مهم ملی بیطرف نبودند.
پس از شروع کار رهبری کمیسیون به خوبی مشاهده می شود که کمیشنران پروسه انتخابات را مدیریت نمی توانند و از طرف دیگر گزارش های دقیق وجود دارد که رهبری کمیسیون زیر نفوذ گروه های سیاسی حکومتی کار می کنند.
مدیریت ضعیف و نبود ظرفیت مسلکی، احزاب و جریانهای سیاسی را مصمم به برکناری کمیشنران ساخته است. احزاب سیاسی معتقد هستند که رهبری کمیسیون توانایی برپایی انتخابات را ندارند.
افغانستان.رو: جریانهای عمدۀ سیاسی از جمله شورای حراست و ثبات، جبهۀ ملی نوین افغانستان و بسیاری از چهرههای برجستۀ سیاسی در پی تغییرات در کمیسیون های انتخاباتی هستند. به باور شما این جریانها توان تحقق خواستهای شان را دارند و در راستای هدفشان موفق خواهند شد؟
اگر این گروهها یکپارچه عمل کنند، حکومت مجبور است که شرایط قانونی و مشروع این جریان ها را بپذیرد. جریانهای نام برده بازیکنان اصلی انتخابات هستند. حکومت به خاطر مشروعیت و شفافیت انتخاب چارهیی جز تن دادن به خواستهای این جریانها ندارد. چون بدون اشتراک این جریانها، پروسۀ انتخابات ناقص خواهد بود و مشروعیت نخواهد داشت. اما اگر احزاب شکار حکومت شوند و یکپارچگی خویش را در بدل یک سلسله امتیازها و واردکردن تغییرات اندک در کمیسیون از دست بدهند، قضیه فرق خواهد کرد.
افغانستان.رو: موقف نهادهای بینالمللی و نهادهای ناظر انتخاباتی دربارۀ وضعیت فعلی در کمیسیونهای انتخاباتی افغانستان چیست؟
نظارت، ارزیابی و گزارشهای نهادهای ناظر انتخاباتی به وضوح نشان میدهد که روند اصلاحات در کمیسیونها از همان آغاز ناقص و فاقد اعتبار بود. حکومت در آغاز پروسۀ اصلاحات، طرحهای کمیسیون اصلاحات انتخاباتی را نادیده گرفت. قانون انتخابات هم در مشوره با احزاب سیاسی، نهادهای مدنی و پارلمان ساخته نشد. قانون در کابینه و توسط حکومت تدوین و ساخته شد. روند گزینش کمیشنرها زیر نفوذ حکومت پیش رفت و مشکلات جدی داشت. افراد با تجربه و توانمند نتوانستند به کمیسیون راه پیدا کنند. بر عکس افراد بیتجربه، ضعیف و دارای علایق و سلایق سیاسی به کمیسیونها راه یافتند.
در کنار این در مدیریت پروسه و آمادهگیها برای برگزاری انتخابات مشکلات جدی وجود دارد. با این وضعیت، رفتن به انتخابات یک اشتباه سیاسی خواهد بود. بنابراین، ضروری است که اصلاحات هم در ادارۀ انتخابات و هم در طرزالعملها، پروسیجرها و... به وجود آید تا اعتماد مردم و احزاب سیاسی کسب شود. اگر حکومت صادق نباشد و بازیکنان پروسه و مردم را فریب بدهد، جفای کلانی را مرتکب خواهد شد. این نگرانیها وجود دارد و اگر اصلاحات به وجود نیاید، در آینده نیز شاهد برگزاری یک انتخابات نامشروع و فاقد اعتبار خواهیم بود.
افغانستان.رو: آیا قرار است انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری طبق وعده برگزار شود؟
«سالیکه نیکوست، از بهارش پیداست.» انتخابات مردمی، شفاف و قابل قبول نیازمند برخی تمهیدات و آمادهگیهای ویژه است. متأسفانه ما شاهد هیچ آمادهگی برای برگزاری انتخابات نیستیم. مثلاً: لیست رأی دهندگان باید تهیه میشد. در داخل کمیسیونها اصلاحات لازم به وجود میآمد. استفاده از تکنالوژی به شکل دقیق و موثر آن پیش برده میشد تا در نهایت اعتماد از دست رفتۀ عمومی کسب میگردید. اگر این اقدامات صورت نگیرد، ما شاهد برگزاری یک انتخابات کاملاً دولتی خواهیم بود. با صراحت اعلام میکنیم که برگزاری انتخابات شفاف و قابل قبول در مدت باقی مانده ناممکن است. کمیسیونها میتوانند یک انتخابات غیرشفاف و سمبولیک را برگزار کنند.
افغانستان.رو: با این وضع، «سلامت و مشروعیت نظام» با تهدید روبرو نیست؟
مشروعیت مطلق صدمه دیده است. هم اکنون دوام کار قوۀ مقننه زیر سوال است. مشروعیت قوۀ اجراییه (حکومت) به خاطر عدم اجرای تعهداتش در راستای اصلاحات نیز تحت سوال قرار گرفته است.
اما در موجودیت نیروهای خارجی، اعتراضات گستردۀ سیاسی علیه حکومت شکل نخواهد گرفت تا حکومت زیر فشار قرار گیرد و به تعهداتش عمل کند.
با اینکه مشروعیت نظام زیر سوال رفته است، اما هیچ مرجع فشار و بازپرس وجود ندارد.
افغانستان.رو: در درون حکومت میان طرفها (تیم اصلاحات و همگرایی و تحول و تداوم) اجماع نظر دربارۀ کمیسیونهای انتخاباتی وجود دارد؟
با آنکه نهادهای ناظر پروسۀ گزینش و قدمههای بعدی را سیاسی و مشکوک عنوان کردند؛ اما در داخل اجماع نظر دربارۀ کمیشنرها وجود داشت و به همین دلیل برگزیده شدند. توافق داخل حکومت مهم نیست. مشخص است که توافق داخل حکومت به نفع دو تیم سیاسی است. اما احزاب و نهادهای سیاسی بیرون حکومت مهم استند. باید دیدگاههای آنها دربارۀ اعضای کمیسیونهای انتخاباتی جدی گرفته شود.
افغانستان.رو: آقای سپین غر، پروسۀ اصلاحات انتخاباتی کاملاً زیر نظر نهادهای بینالمللی از جمله دفتر فرستادۀ ویژه سازمان ملل متحد صورت گرفته است. این نهادها چرا در جریان پروسۀ اصلاحات صدایشان را بلند نکردند؟
آنها معتقد هستند که مداخلۀ بیش از حدشان مشروعیت نیمبند حکومت افغانستان را مطلق از بین خواهد برد. به همین دلیل، مداخله جز پالیسی این نهادها نیست. این یک نقیصه کلان هم است. در ضمن، در ده سال گذشته اتهامات زیادی متوجه نهادهای بینالمللی در افغانستان وجود داشته است. ما شاهد بودیم که از جانب رییسجمهور پیشین حامد کری اتهامات زیادی به نهادهای بینالمللی وارد شد. به همین دلیل است که نهادهای بینالمللی هر تصمیمی را میپذیرند. آنها شاهد نقیصهها هم بودند. اما عنوان می کردند که تصمیم افغانهاست و ما آن را احترام میکنیم. حالا هم میدانند که وضعیت از چه قرار است؛ اما نظاره میکنند.
البته نهادهای بینالمللی به شکل غیرمستقیم پیامشان را در پیوند به کمیسیونهای انتخاباتی و حکومت دادهاند. نهادهای بین المللی تا کنون هیچ بودجهیی را به کمیسیونها نداده اند. فعلاً حکومت افغانستان خود منابع مالی کمیسیون را تأمین میکند. این نشان میدهد که جامعه جهانی از پیشرفتهایی که در پروسۀ انتخابات صورت گرفته قانع نیست. به همین دلیل آمادۀ حمایت قوی از این پروسه نشدهاند. ظاهرا شاید در اعلامیهها و اظهارات شان این مسأله را نگویند. اما در عمل نشان دادهاند که از پروسه حمایت نمیکنند. نهادهای بینالمللی ناراضی هستند.
افغانستان.رو: اگر دو دستگیها دربارۀ کمیسیونهای انتخاباتی و همچنان برگزاری انتخابات ادامه یابد، پیش بینی شما از آینده چیست؟
وضعیت همینگونه ادامه نمییابد. اگر احزاب وحدتشان را حفظ کنند، حکومت مجبور است اکثریت خواستهای آنها را بپذیرد. اما یک نگرانی وجود دارد که حکومت مثل گذشته یک تعداد احزاب سیاسی را تطمیع کند و امتیاز بدهد و وحدت احزاب سیاسی را برهم بزند و با تغییرات اندک نهادهای اپوزیسیونی را آمادۀ رفتن به انتخابات بسازد.
|
| فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
