|
صفحه اول/ |
تردید در ماهیت طالبان
/9.7.2018
نویسنده: میرویس قادری
نشست بینالمللی علمای جهان اسلام در پیوند به صلح افغانستان هفتۀ آینده در شهرهای مکه و جدۀ عربستان سعودی برگزار میشود.
در این نشست، علمای بیش از ۱۲۰ کشور جهان به شمول علمای دینی پاکستان اشتراک خواهند کرد و موضعشان را در قبال جنگ جاری در افغانستان اعلام خواهند
داشت.
حکومت افغانستان از نمایندگان طالبان نیز برای شرکت در این نشست دعوت کرده است؛ اما گروه طالبان اعلام کرده که نمایندهگان آنها در مکه و جده حضور نخواهند یافت.
نشست علمای جهان اسلام در حالی در عربستان برگزار میشود که چندی پیش جاکارتا میزبان علمای سه کشور افغانستان، پاکستان و اندویزیا بود. در این نشست، علمای سه کشور جنگ جاری در افغانستان را ناروا خواندند و خواستار قطع فوری نبردها شدند.
پیشتر علمای افغانستان و پاکستان در کابل نشست مشترکی را برگزار کردند و در خصوص جنگ و صلح افغانستان رأیزنی و گفتوگو نمودند.
همچنان، یک ماه پیش علمای افغانستان در یک نشست کلان در کابل، فتوا دادند که جنگ جاری در افغانستان غیرشرعی و خلاف آموزههای دینی است. علمای افغانستان در این نشست بر توقف فوری جنگ تأکید ورزیدند و خواستار آتشبس میان طرفهای نبرد شدند. آنها همچنان اعلام کردند که حملات انتحاری و انفجاری جایگاهی در دین ندارد و حرام میباشد. حکومت با استناد به فتوای علما دستور آتش بس داد. طالبان نیز سه روز عید را آتش بس اعلام کردند.
حکومت افغانستان با راهاندازی این نشستها در تلاش مشروعیتزدایی از گروه طالبان بوده است. گروه طالبان بیشتر از میان طلاب دینی و مذهبیها سربازگیری کرده است. مبنای جلب و جذب طالبان این است که افغانستان تحت اشغال نیروهای امریکایی است و حکومت کابل هم دست نشاندۀ خارجیها میباشد. بنابراین، جنگ در برابر چنین نظامی جهاد در راه خدا است. هدف حکومت و شورای عالی صلح از تسهیل و برگزاری نشست علما، تفهیم این مسأله است که نگاه طالبان به جنگ جاری در افغانستان غلط و وارونه است. طالبان نمایندگی از جامعۀ مذهبی و دینی افغانستان نمیکنند و آنچه را گروههای جنگجو انجام میدهند، جایگاهی در دین و شریعت ندارد. تمرکز به برگزاری نشست علمای جهان اسلام و افغانستان میرساند که موضع کابل در قبال جنگ طالبان تغییر کرده است.
حکومت افغانستان همواره گروههای جنگجو به ویژه طالبان را ابزار کشورهای منطقه به ویژه پاکستان عنوان کرده و معتقد است که این گروه در صلح و جنگ تابع اوامر سازمان استخبارات پاکستان میباشد. دولت افغانستان مدعی است که اسناد و شواهد کافی مبنی بر نقش استخبارات پاکستان در سمتوسودهی طالبان دارد. به همین دلیل، سران افغانستان خواهان گفتوگوی دو دولت دربارۀ صلح افغانستان شدند. کابل معتقد است که بدون همکاری و کمک پاکستان سران طالبان حاضر به میز مذاکره و گفتوگو نخواهند شد. از همین رو، ایالات متحده امریکا به تازهگی از اسلامآباد خواسته که سران طالبان را وادار به گفتوگو با حکومت افغانستان سازد. اما اسلامآباد در واکنش گفته است که آنها نمیتوانند چنین کاری را انجام دهند.
در پی تلاشهای حکومت افغانستان به خاطر سلب مشروعیت دینی از طالبان، این پرسش همواره مطرح است که اگر طالبان یک گروه نیابتی و مزدور کشورهای بیگانه است و جنگشان ریشۀ دینی و مذهبی ندارد، حکومت چرا پیهم به دنبال گردآوری علمای افغانستان و جهان اسلام و صدور فتوا علیه این گروه میباشد و آیا نشست علما میتواند طالبان را وادار به تفاهم و گفتوگو کند.
طالبان هرگز به خواستها و مطالبات علمای افغانستان و جهان اسلام تمکین نکردهاند. بزرگترین شخصیتهای مذهبی جهان اسلام دربارۀ جنگ طالبان موضع گرفتهاند؛ اما هیچ تردید و شکی را در صفوف طالبان به وجود نیاوردند. شیخ اظهر و مفتی سعودی دو تن از نخبگان جهان اسلام اعلام کردند که حملات انتحاری حرام است. اما طالبان به تکرار از حملات انتحاری کار گرفتند.
طالبان نگاهی بدبینانه به نشستهای علما و روحانیون دارند. این گروه معتقد است که در چنین نشستهایی بیشتر «ملاهای دولتی» شرکت میکنند و بنابراین، تصامیم و فیصلههای آنها فاقد مشروعیت و مقبولیت میباشد.
تردید در ماهیت طالبان
حکومت افغانستان در شناخت ماهیت طالبان دچار تردید و چند دستگی است. جمعی از مقامهای دولتی طالبان را مزدوران کشورهای خارجی محسوب میکنند که به خاطر اهداف و منافع آنها میجنگند. این دسته شامل گروههای مجاهدین سابق و اقوام غیرپشتون میشود. آنها حتا مخالف مصالحه و گفتوگو با طالبان نیز میباشند. به باور آنان، طالبان باید با استفاده از قوۀ قهریه و میل تفنگ به زیر کشیده شوند. جمعی دیگر معتقد هستند که طالبان به دنبال اعادۀ حقوق پشتونها هستند. چون پشتونها در 20 سال اخیر مورد ظلم و ستم قرار گرفتهاند و طالبان در پی اعادۀ جایگاه نخستین پشتونها در افغانستان میباشند. برخی چهرههای تکنوکرات و مقامهای دولتی با توجه به همین رویکرد، دلبستگی درونی به طالبان دارند. آنها در گذشته مانع عملیات برضد گروه طالبان شدهاند و تلاش کردهاند که زندانیان طالبان را از زندانها آزاد کنند. حتا به رهبر طالبان در کابل مراسم فاتحه گرفتند.
اما جمع دیگر، معتقد هستند که طالبان به خاطر کسب رضای خداوند و جهاد فی سبیلالله میجنگند و در پی بیرون کشیدن نیروهای خارجی از افغانستان میباشند. جمعی از ملاها و چهرههای مذهبی در این دسته شامل هستند. نگاه آنها به جنگ طالبان ایدیولوژیک است.
حکومت افغانستان به دلیل ترکیب نامتجانس هرگز نتوانسته است که نگاه واحد و یکپارچه به جنگ و صلح با طالبان داشته باشد. تا شکلگیری موضع واحد در برابر این گروه، احتمال پیروزی در برابر آنان و به زیرکشیدن طالبان اندک است.
|
فارسی.رو |
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|