|
|
| صفحه اول/ |
بلوچها؛ چالشی تازه فراروی حزب مردم
/24.4.2009
شجاع حسین محسنی
معلومات مختصر درمورد نویسنده مقاله: شجاع حسین محسنی – روزنامه نگار و تحلیلگر در کابل.
نظر نویسندگان مقالات ممکن است مغایر با موضع اداره سایت "فارسی.رو" باشد.
رحمان ملک مشاور وزارت داخله پاکستان هفته گذشته پس از ان که سه رهبر بلوچ در ایالت بلوچستان این کشور به قتل رسیدند بار دیگر از کشور های خارجی و به طور مشخص از افغانستان به عنوان محرک شورشیان بلوچ نام برد. وی در سخنانش یاد اور شد که اردوگاه هائی برای اموزش ستیزه جویان بلوچ در افغانستان که شمار ان ها به بالای چهار هزار تن می رسد و جود دارد.
سخنان رحمان ملک در حالیکه حکومت افغانستان از زمان انقراض اداره طالبان تا کنون همواره اسلام اباد را خاستگاه و حامی تندروان دانسته است مو جب شگفتی مقامات افغان گردید و وزارت امور خارجه کشور با رد این اظهارات بار دیگر بر اصل حسن هم جواری در روابط افغانستان با دیکر کشورها تاکید کرد و یاد اور شد که افغانستان هیچگاه دنبال بحران افرینی در دیگر کشور ها نبوده است.
حکو مت زرداری اکنون با ستیزه جویان دست و پنجه نرم می کند و راهبرد سازان پاکستان در برابر تحریک شبه نظامیان گام به عقب بر میدارند.بلوچها نیز همانند قبایل ساکن در مرز میان افغانستان وپاکستان ازادی خواه هستند و وجه تمایز انان با تندروان در ان است که بلوچهای پاکستان الحاق مناطق شان که 42 در صد خاک پاکستان را تشکیل می دهد به حکومت اسلام اباد را اجباری می دانند.از جانب دیگر جنگجویان بلوچ بر خلاف طالبان پاکستانی نه بر مبنای باور های انان از دین بلکه براساس اتحاد و جدائی طلبی قومی می جنگند.ارتش ازادی بخش بلوچ BNP روی اصل ازادی و جدائی طلبی از پاکستان روی کار امد و رهبران بلوچ چون خیر بخش مری و اکبر بگتی شیوه استقلال طلبانه را در پیش گرفتند. پیش از قتل سه رهبر بلوچ در پاکستان در اوایل ماه روان،که قتل انان از جانب حکومت پاکستان نیز محکوم شد، اخرین مورد از کشتار رهبران بلوچ در زمان مشرف و با قتل نواب اکبر بگتی توسط ارتش پاکستان صورت گرفت. به باور بسیاری از اگاهان ضعف اداره غیر نظامی پاکستان به رهبری زرداری، اسلام اباد را بر ان داشته تا با متهم ساختن کشور هائی نظیر افغانستان و هند به فرافکنی آشوب های داخلی پاکستان و انحراف اذهان بپردازد. در روی دیگر این سکه برخی از اگاهان تلاش های حکومت های ایالات متحده و انگلیس را می بینند که بر ضرورت ایجاد کشوری جدید در مرز میان افغانستان و پاکستان در راهبرد منطقوی خود می اندیشند.
به باور انان لازمه و پیش زمینه تشکیل چنین کشوری که رنگ قومی داشته و برمبنای اتحاد قومی به وجود خواهد امد ایجاد تنش ها در مناطق قبایلی و تضعیف حکومت پاکستان می باشد.
ازدید انان در ادامه همین رویکرد بود که طالبان که سال گذشته ایالت سرحد و پشاور را در محاصره فزیکی و ایدئولوژیکی خود داشتند، اکنون اسلام اباد را نشانه گرفته اند و در 110 کیلومتری پایتخت اردو زده اند.شورشیان بلوچ باردیگر سر براورده اند و حاکمیت در ایلت بلوچستان را به چالش می کشند.
پاکستان نیز در طول تاریخ شصت ساله خود دچار اشتباهات سیاسی در این مناطق شده است. اضطراب این کشور از ادعای افغانستان در مورد دیورند و آزادی خواهی بلوچها پاکستان رابر ان داشت تا این مناطق را در رده پائین برنامه های انکشافی،خدمات شهری و اموزشی قرار دهد و در دوران تجاوز ارتش سرخ به افغانستان پایگاه های پرورش تندروان را در همین مناطق ایجاد کند. اسلام اباد در سالهای گذشته و پس از الحاق بلوچستان و مناطق پشتون نشین ماورای دیورند به خاک کشورش کوشیده است تا در جمعیت بلوچستان و یا دستکم در ادراه این ایالت اقلیت سازی کند. بلوچها از نبود کادر های بلوچ و جایگزینی شهروندان سند و پنجاب در اداره ایالت پردرامد شان شکایت دارند و کم بودن سهمیه بلوچستان از منابع هایدروکاربنی و گازی این ایالت نیز بخشی دیگر از اعتراض بلوچها می باشد. برداشت ایالت های پنجاب و سند از منابع گازی بلوچستان به مراتب بیشتر از شهر کویته مرکز بلوچستان می باشد. در اگست 2006 ، ٢٢٦٠ بلوچ براي گريز از بمبارانها و گلوله باران جنگنده هاي اف شانزده و چرخبال های جنگي کبرا که دولت امريکا به نيروي هوايي پاکستان فروخته ناچار به ترک روستاهاي خود شدند. با وجود اين، با بالا رفتن شمار کشتگان و زخميان، بازتاب سياسي آن در ديگر مناطق اقليت نشين در کشور چند قومي پاکستان دشوارتر و دشوارتر مي شود.
مبارزان بلوچ بر این باورند که به هنگام ايجاد پاکستان در ١٩٤٧، شش ميليون بلوچ به اجبار به پاکستان پيوستند. از ان پس و در درگیری ها میان ارتش و جنگجویان بلوچ ، از سال ١٩٧٣ تا ١٩٧٧ ، بیش از ٨٠ هزار سرباز پاکستاني و ٥٥ هزار بلوچ در مراحل گوناگون نبرد شرکت داشتند.
بيشتر منابع طبيعي پاکستان در بلوچستان واقع شده است ، از جمله گاز طبيعي، اورانيوم، مس و ذخاير بالقوه غني نفتي. اگرچه ٣٦ درصد از گاز توليد شده در پاکستان از بلوچستان مي آيد، اين ایالت تنها بخشي کمی از اين گاز را مصرف مي کند، و فقيرترين منطقه کشور به شمار مي رود. به مدت چندين دهه، دولت پاکستان تنها ١٢ درصد از حقي را که از توليد گاز در آنجا به ایالت بلوچستان تعلق مي گيرد پرداخته است.
دسته ای از اگاهان هدف غربی ها از ایجاد کشوری جدید رابه وجود اوردن ژاندارمی جدید در منطقه و تقویت پایگاه های سیاسی ناتو در اسیای میانه می دانند.
ارتش پاکستان نیز که در نبرد سیاسی با حزب مردم ناکام مانده است در این میان مداخله ای نخواهد کرد و حتی در برخی از موارد به این تنش ها دامن خواهد زد. چون ادامه تنش ها تضعیف حکومت زرداری و روی کار امدن دوباره نظامیان را به دنبال خواهد داشت. در ان صورت که ضرورت کودتائی جدید از جانب ارتش استاس می شود و جنرالان ارتش باردیگر از پایگاههای نظامی خود بیرون شده و عنان سیاسی پاکستان رابه دست خواهند گرفت.
انچه مهم است اظهارات رحمان ملک در موردایجاد اردوگاه های اموزشی ستیزه جویان بلوچ در افغانستان میباشد. روشن است که اداره جدید افغانستان تاکنون در تامین امنیت داخلی خود عاجز بوده است و نیازمند کمک کشور های خارجی می باشد و با توجه به کاستی بودجه نمی توان چنین انتظاراتی از ادارات امنیتی افغانستان داشت اگرچه این تحرکات بخشی از اقدامات پیش گیرانه در جهت تامین امنیت کشور باشد.
شاید هم پاکستان به کشورهائی نظیر ایالات متحده و یا بریتانیا ظنین است که احتمالا اقدام به ایجاد چنین اردوگاه های مخفی در این سوی مرز نموده باشند چنانچه نظیر ان را در اردوگاه اموزش شبه نظامیان طالب که دوسال پیش از جانب بریتانیا در هلمند راه اندازی شده بود شاهد بودیم. در کنار این رویکرد برخی، راهبرد جدید امریکا در مورد تماس مستقیم با طالبان را گامی تازه برای به حاشیه کشاندن دولت افغانستان و یگانه سازی دید گاه های واشنگتن با طالبان می دانند.ایالات متحده در اقدامی جدید که واکنش دولت افغانستان را در هفته گذشته به دنبال داشت از تماس مستقیم باطالبان سخن گفت. این اقدام افزون بر نادیده انگاشتن حاکمیت دولت افغانستان در دراز مدت می تواند موچجب اتخاذ تصامیمی شود که به زیان منافع منطقه ای افغانستان خواهند بود.امریکا به این نتیجه رسیده است که مبارزه با طالبان جنگ فرسایشی خواهد بود و تنها در صورتی می تواند بر این گروه پیروز شود که به انان سهم و مشارکت بیشتری داده شود.و در صورت پیوستن طالبان با ایالات متحده انان میتوانند ابزاری قدرتمند برای پیاده نمودن برنامه های ایالات متحده در مرز میان افغانستان و پاکستان گردند. ارتباط مستقیم با طالبان شیوه ای بود که در دوسال پیش دیپلمات های بریتانیائی روی دست گرفته بودند و افزایش ناامنی را به دنبال داشت که به اخراج دو دیپلمات انگلیسی از افغانستان انجامید و اکنون ایالات متحده دنباله رو راهبرد های انقضا شده بریتانیا است.
بحران اقتصادی در پاکستان و کمک های جامعه جهانی به این کشور در نشست توکیو که هفته گذشته برگزار شد جرات انتقاد از ناتو را از پاکستان سلب کرده است و ناگزیر است افغانستان را متهم به ایجاد بحران و دامن زدن به اشوب ها در پاکستان کند. سرباز زدن جنرال شجاع پاشا رئیس آی اس آی از ملاقات با جنرال مایک مولن رئیس ستاد ارتش امریکا و ریچارد هالبروک نماینده این کشور در امور افغانستان و پاکستان نشانگر نارضایتی پاکستانی ها از رویکرد ایالات متحده می باشد. مقامات پاکستانی هفته گذشته ملاقات با فرستاده ویژه بریتانیا را نیز رد کردند که این روی داد ها عمق اختلاف اسلام اباد با غرب را نشان می دهد.
|
| فارسی.رو |
(0)نطرشما در اين مورد
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
