|
|
| صفحه اول/ |
جبهه ملی از صحنه سیاسی افغانسان خارج میگردد
/26.4.2009
اندری سیرینکو
معلومات مختصر درمورد نویسنده مقاله: اندری نیکولایویچ سیرینکو – تحلیلگر مرکز مطالعات افغانستان معاصر.
نظر نویسنده مقاله ممکن است مغایر با موضع اداره سایت "فارسی.رو" باشد.
در افغانستان فروپاشی بزرگترین تشکیل سیاسی کشور – جبهه ملی وارد مرحله سرنوشت ساز خود گردیده است. در جریان یک هفته اپریل همزمان دو رهبر بزرگ جبهه – محمد فهیم قسیم و عبدالرشید دوستم – در باره طرح های مستقل سیاسی ، مربوط به انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی اعلام داشته اند. در عین حال ، این طرح ها با موضعگیری رسمی سیاسی جبهه ملی اصولآ تفاوت دارند.
فهیم قسیم به جناح کرزی می پیوندد؟
ابتداء بتاریخ 16 اپریل یکی از چهره های کلیدی رهبران مجاهدین، عضو شورای رهبری جبهه ملی، وزیر دفاع اسبق افغاستان مارشال محمد فهیم، بصورت علنی با فیصله رهبری جبهه در باره حمایت از نامزدی داکتر عبدالله عبدالله وزیر خارجه اسبق و همکار نزدیک شهید احمد شاه مسعود در انتخابات ریاست جمهوری، مخالفت نمود. مارشال فهیم طی سخنرانی در برابر خبرنگاران در منزل خود در کابل اعلام داشت ، که فیصله در باره پیشکش نمودن نامزدی عبدالله از طرف " حلقه محدود مردم " اتخاذ شده و نه با ما ، و نه با معاون رئیس جمهور احمد ضیاء مسعود ، و نه با جنرال عبدالرشید دوستم مورد توافق قرار نگرفته است.
در عین حال ، محمد فهیم به امتناع از تائید نامزدی داکتر عبدالله اکتفاء نکرد : رهبر " مجاهدین " بصورت علنی راجع به اماده گی خود جهت حمایت از حامد کرزی – رقیب عمده " جبهه ملی " در انتخابات ریاست جمهوری اعلام داشت. فهیم قسیم گفت : " من باور دارم ، که مشوره ها در باره تعین کاندید واحد از جبه ملی افغانستان باید ادامه پیدا کند. ما میتوانیستیم از کاندیدان دیگر ، که مورد حمایت وسیع مردم قرار دارند ، بطور مثال نامزدی حامد کرزی حمایت کنیم ".
تلاش سانچارکی نماینده رسمی جبهه ملی در باره اعلام این موضوع بتاریخ 17 اپریل ، که اعلامیه مارشال فهیم فقط " نظر شخصی اوست ، ، و فیصله راجع به حمایت از نامزدی داکتر عبدالله با تمام رهبران جبهه مورد توافق قرار گرفته ( " همه در جلسه حضور نداشتند ، ولی فیصله شورا با انها از طریق تیلفون مورد توافق قرار داده شده بود" ، - این مطلب را سانچارکی در مصاحبه با خبرنگاران اعلام داشته بود )، فقط عمق انشاب سیاسی در رهبری " جبهه ملی "برجسته ساخت.
محمد محقق دوستم را از جبهه ملی افغانستان " جدا " ساخت
ثبوت دوم شکست ساختاری نزدیک جبهه ملی افغانستان ایجاد اتحاد نو سیاسی با شرکت رهبران ازبک تبار افغانستان و بخش از هزاره گان شیعه می باشد. طوریکه معلوم گردیده ، بتاریخ 18 اپریل حزب ازبکها " جنبش ملی اسلامی افغانستان " ، که قبلاً جنرال عبدالرشید دوستم ( و حالا از طرف نورالله سادات رهبری میشود ) و " حزب وحدت اسلامی افغانستان " هزاره گان تحت رهبری محمد محقق در باره پیشکش نمودن کاندید واحد در انتخابات ریاست جمهوری توافق نموده اند.
قرار معلومات موجود ، محقق و دوستم در انتخابات ریاست جمهوری از نامزدی صاحب فعلی قصر " ارگ " حامد کرزی حمایت میکنند. به این ارتباط باید تذکر داد ، که محمد محقق اخیراً طی سخنرانی هایش در کابل ، عملاً ، در نقش " تبلیغ کننده " کرزی عمل نمود و اشکارا فعالیت کرزی را در مقام ریاست جمهوری افغانستان توصیف کرد.
عمل فهیم و جنرال دوستم ( در ایتلاف با محمد محقق ) ، به نظر بنده ، میتوان به مثابه " سراغاز برگشت ناپذیری " در پروسه ممتد بیش از یک سال تجزیه " جبهه ملی " بررسی نمود. درین شکی نیست ، که قصد دوستم و سادات در باره ایجاد اتحاد جدید ماقبل انتخاباتی با رهبران هزاره و پیشکش نمودن فیصله الترناتیف جبهه در باره کاندید از " بلاک ازبک – هزاره " برای ریاست جمهوری افغانستان ، تمایلات فرار از مرکز را در رهبری " جبهه ملی " هرچه بیشتر تقویت خواهد کرد.
سایه ایرانی مصطفی کاظمی
گفتنی است، که اتحاد سیاسی ایجاد شده در ماه مارچ سال 2007 جبهه ملی طبق وعده ها باید به طرح بی مانند و دورنمایی مبدل میگشت. تحت علامت " جبهه ملی افغانستان " برای اولین بار نماینده گان نیروهای مختلف سیاسی – " مجاهدین " ایتلاف شمال ، که با نیروهای شوروی و بعداً جنبش طالبان می جنگیدند، فعالین اسبق حزب دموکراتیک خلق افغانستان ، نماینده گان خاندان شاهی و سیاستمداران " تکنوکرات " مربوط به این خاندان ، و حتی شخصیت های ، که در نظام حاکمیت سیاسی کرزی مقامات عالی را دارا بودند ( معاون رئیس جمهور ضیاء مسعود و رئیس ولسی جرگه یونس قانونی ) ، متحد گردیدند.
یکی از نقش های کلیدی در ایجاد طرح " جبهه ملی " را تهران بازی نمود. عامل ایرانی قوی تر، ولی همزمان ، عنصر ضعیف در ساختار سیاسی جبهه ملی افغانستان ثابت گردید. شخصیت کلیدی و شاید هم ، " طراح عمده سیاسی " جبهه نماینده وقت ولسی جرگه ، و در گذشته وزیر تجارت افغانستان مصطفی کاظمی ، شخص بسیار نزدیک به تهران بود. همین کاظمی بود ، که بعد از انتخابش به صفت نماینده موقت کمیته انسجام جبهه ، برای اولین بار بتاریخ 13 مارچ سال 2007 به خبرنگاران در کابل در باره ایجاد جبهه ملی افغانستان اعلام نمود. با شرکت فعال کاظمی در باره فعالیت مشترک در چوکات " جبهه ملی " رئیس جمهور اسبق برهان الدین ربانی ، و وزیر دفاع سابق و بعداً سناتور محمد فهیم قسیم ، و همچنان رهبران اسبق "کمونیستان" - نماینده پارلمان سید محمد گلاب زوی و نورالحق علومی به توافق رسیدند.
این نقطه جالب است ، که شخص کاظمی در روز معرفی جبهه ملی افغانستان اتحاد جدید سیاسی را " اصلاح طلب " خواند و می گفت ، که یکی از وظایف عمده جبهه برقراری ثبات در کشور است. برعلاوه ، کاظمی اماده گی ایتلاف را برای همکاری با رئیس جمهور کشور حامد کرزی ( با وجود انکه ، قبلاً اعضای دیگر ایتلاف – قبل از همه برهان الدین ربانی – در باره تقویت نقش پارلمان در کشور و ایجاد مقام صدارت و سپردن صلاحیت های بزرگ به ان اظهار نظر کرده بود ) ابراز داشته بود. بعد از شهادت مصطفی کاظمی موضعگیری متوازن جبهه ملی افغانستان نیز از بین رفت.
بعد از شهادت گاظمی عده تحلیلگران کاهش علاقمندی ایران را به پروژه جبهه ملی ( نسبت تلف شدن " فعال عمده ان " ) و همچنان بروز مشکلات مالی و ، مطابقاً ، تشدید منازعات در داخل رهبری " نامتجانس " جبهه پیشبینی نمودند. در نتیجه این کار رخ داد. در اواسط سال 2008 روشن گردید ، که جمع شدن سیاستمداران کاملاً متضاد و جاه طلب ، که بعد از مرگ کاظمی فقط متوجه انتقاد از حامد کرزی ( و یا ، در بهترین صورت ، به معامله گری با ان به نفع نزدیکان برهان الدین ربانی ) بودند ، نمیتوانند در " بازار فضل فروشی و لاف زنی "- اتخابات ریاست جمهوری سال 2009 بدون تحمل تلفات بیرون اید.
بحران داخلی جبهه ملی افغانستان : تحرک تجزیه ان
بحران دومی " جبهه ملی " فاصله گرفتن شهزاده مصطفی ظاهر از موضعگیری رسمی جبهه ملی به حساب امد. از اواسط سال 2008 وارث تخت و تاج شاهی عملاً خود را از جبهه ملی جدا ساخته است. این کار به نوبه خود ، به کاهش علاقمندی به طرح جبهه ملی افغانستان از طرف " تکنوکراتان – طرفدار شاهی " ، سیاستمداران عملگرای افغان ، که به خاندان شاهی متمایل می باشند مساعدت نمود. در بهار سال 2009 "فرار" تکنوکراتان طرفدار شاهی از جبهه ملی عملاً شکل علنی اختیار نمود.
مرحله سومی تجزیه جبهه ملی جداشدن "کمونستان" سابق ( فعالین ح. د. خ. ا. ، که در ترکیب جبهه ملی شامل بودند ) به حساب امد. با ظاهر شدن چهره سفیر اسبق جمهوری دموکراتیک افغانستان در اتحاد شوروی ، کارکن مشهور کمیته مرکزی ح. د. خ. ا. و عضو فعلی " نهضت فراگیر " حبیب منگل در جمله کاندیدان ریاست جمهوری افغانستان در ماه مارچ سال 2009 ، کاملاً روشن گردید ، که برخی بزرگ " کمونیستان " افغان قصد دارند از طریق دوره جدید رای گیری ( ریاست جمهوری و پارلمانی ) به صحنه سیاسی کشور بازگردند.
تلاش های متحد شدن "کمونیستان" سابق با سعی " مجاهدین " ، که نیروی کلیدی جبهه ملی محسوب میشوند ، جهت رهایی از حضور قوت های "سرخ" در صفوف جبهه ( که منجمله ، در عدم حضور نماینده گان کمونیستان در ملاقات های اصولاً مخفی اپوزیسیون ضد کرزی در ماه مارچ سال 2009 تبارز یافت ) مصادف گردید. به این ترتیب ، ارزومندی " کمونیستان " و " مجاهدین " ( که تا به حال در صفوف مشترک جبهه ملی قرار داشتند ) ، جهت جستجوی سعادت سیاسی به تنهایی ، در بهار سال 2009 شکل متقابل به خود اختیار نمود.
ظهور طرح های نو سیاسی محمد فهیم ، عبدالرشید دوستم و محم محقق در اپریل سال 2009 به چهارمین بحران پروژه " جبهه ملی افغانستان " منجر گردید. لازم به تذکر است ، که در اساس مرحله اخیر پارچه شدن " جبهه ملی " تا اندازه زیادی تلاش عده از رهبران جبهه ملی ( شهزاده مصطفی ظاهر ، نماینده گان کمونیستان ، مارشال فهیم و جنرال دوستم ) در باره گذار از " اصل اپوزیسیون سیستمی " به رژیم کرزی قرار داشت. از قرار معلوم ، برای این سیاستمداران موقف " اپوزیسیون ابدی " در مقابل ارگ ، که به انها هیچگونه منفعت واقعی به بار نه اورده ، ولی به جای ان به رهبر رسمی جبهه ملی افغانستان برهان الدین ربانی امکان پیشبرد مذاکرات پی هم پشت پرده با حامد کرزی و چانه زدن به خاطر امتیازات سیاسی برای خود میسر ساخته غیر قابل قبول بود.
به این ارتباط میتوان گفت ، که یکی از علل عمده داخلی فروپاشی کنونی جبهه ملی افغانستان امتناع گروپ ربانی از بازگشت به " اصول اولی کاظمی " بود ، که بر پایه انها شیرازه سیاسی جبهه ملی افغانستان در بهار سال 2007 اعمار گردیده بود ، که نه تنها رقابت ، بلکه همکاری به حامد کرزی را پیشبینی میکردند. نشان دادن اماده گی شهزاده مصطفی ظاهر ، فهیم قسیم و عبدالرشید دوستم و رهبران جناح کمونیستان جبهه ملی افغانستان جهت همکاری با حامد کرزی میتواند ، به این ترتیب ، به مثابه " بازگشت به اصول کاظمی " ، بررسی گردد. بصورت کل ، در اوضاع فعلی سیاسی ، چنین بازگشت به عصری سازی جبهه ملی افغانستان نه ، بلکه به از بین رفتن ان ، به مثابه جز پروسه سیاسی در افغانستان منجر میگردد.
" رد پای " امریکا ر تخریب جبهه ملی افغانستان
این مساله نهایت مهم تصور میشود ، که در سازماندهی بحران موجود جبهه ملی افغانستان ، حد اقل ، شرکای امریکایی حامد کرزی دخیل می باشند. بر اساس بعضی گزارشها ، یک هفته قبل از متحد شدن با جنرال دوستم ، محمد محقق ، که تا به حال هیچگونه علاقمندی را به همکاری متقابل با جبهه ملی از خود نشان نمی داد ، به ایالات متحده امریکا سفر نموده بود. گمان نمیرود ، که چنین مطابقت تصادفی باشد و ، ظاهراً ، فقط در واشنگتن به محقق سفارش شده بود تا مفکوره اتحاد با دوستم رهبر ازبک را پیشنهاد کند و ، در ماهیت امر ، به پارچه شدن بعدی " جبهه ملی " مساعدت نماید.
به نظر بنده، این واقعیت اساس را برای گفتن این مطلب بدست میدهد ، که پروسه فعلی تجزیه جبهه ملی افغانستان نه تنها مراکز سازمانی داخلی ، که بر تحرک و سختمان تجزیه جبهه تائثیر میکند ، وجود دارند ، بلکه یکی از چنین مراکز خارجی اداره امریکا محسوب میشود. این ، به نوبه خود ، ثابت میسازد ، که ، باوجود اعلامیه های رسمی واشنگتن راجع به " عدم حمایت " از هیچ یک از کاندیدان مقام ریاست جمهوری در افغانستان ، اداره بارک اوباما ، در حقیقت ، پیروزی حامد کرزی را در انها تامین میکند.
سقوط نهایی جبهه در انتخابات ولسی جرگه صورت میگیرد
روشن است ، که پارچه شدن جبهه ملی افغانستان در حال حاضر به سطح بنیادی خود رسیده ( منازعه داخلی " مجاهدین - شمال " )، و این " اخرین سرحد " در ساختار بلاک اپوزیسیونی محسوب میشود ، که در اپریل سال 2007 تاسیس شده بود.
فعالیت مارشال فهیم و جنرال دوستم بیانگر انست ، که بخش معین مجاهدین که در داخل جبهه ملی عضویت داشتند ، همین اکنون به سوی شخصیت حامد کرزی رئیس جمهور فعلی تغیر جهت داده و قصد دارند فعالیت سیاسی را در اپوزیسیون نه ، بلکه در ترکیب تیم کرزی ادامه دهند. باید گفت ، که به ارتباط مارشال فهیم همین اکنون شایعات پخش شده ، که وزیر دفاع اسبق شاید دوباره در حکومت نو کرزی، که بعد از انتخابات تشکیل میگردد ، در مقام وزارت دفاع مقرر گردد.
انچه که به دورنما و تحرک فروپاشی جبهه ملی افغانستان مربوط میگردد ، پس ، به نظر نگارنده این مطلب ، تخریب نهایی ( و رسمی ) اتحاد اپوزیسیونی را میتوان در جریان انتخابات پارلمانی در افغانستان انتظار داشت.احتمال انکه ، رهبران جبهه ، که در جریان مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری باهم نزاع نموده اند در انتخابات شورای ملی افغانستان به موقف جدید سازمانی ( یا بصورت مستقلانه و یا در چارچوب ایتلاف های جدید ) فعالیت خواهند کرد ، بس بزرگ می باشد.
|
| Afghanistan.ru |
(3)نطرشما در اين مورد
ارسال اين صفحه به دوستتان
برای چاپ
|
|
|
|
