قزاقستان یکی از شرکت کنندگان عمده کنفرانس کابل خواهد بود، که در تاریخ 20 جولای سال 2010 برگزار میگردد. طوریکه پارتل اطلاعاتی "افغانستان.رو" اطلاع حاصل نموده، در این کنفرانس که در ان نمایندگان حکومات و سازمان های شرکت خواهند کرد که پروژه های انکشاف اقتصادی افغانستان را تمویل میکنند، نمایندگان قزاقستان قصد دارند همزمان چند ابتکار سیاسی را اعلان نماید. موفقیت این پیشنهادات به بلندرفتن اعتبار سازمان امنیت و همکاری اروپا و قبل از همه، قزاقستان در پروژه افغانستان جامعه جهانی منجر خواهد شد.

سیگنال ها از ویانا

این موضوع که قزاقستان – رئیس سازمان امنیت و همکاری اروپا در سال 2010- در گردهمایی کابل چه ابتکارات را ارایه خواهد کرد، قبلاً در روزهای 14 – 16 جون سال 2010 در ویانا، در کنفرانس همه ساله سازمان امنیت و همکاری اروپا در باره بررسی کلی مسایل امنیتی معلوم گردید. در پایتخت اطریش به اساس پیشنهاد جمهوری قزاقستان اجلاس جداگانه در باره افغانستان برگزار گردید. اگی بای سماگولوف سفیر فوق العاده جمهوری قزاقستان در کابل طی سخنرانی در اجلاس مورخ 16 جون نه تنها به اولویت انکشاف اجتماعی – اقتصادی افغانستان اشاره نمود، بلکه در باره ضرورت تصویب " پروگرام جامع انکشاف اجتماعی – اقتصادی افغانستان به منظور ایجاد خودکفایی و استقلال کشور" اعلام داشت.

اگی بای سماگولوف، ضمن اشاره به مشکلات در اقتصاد جهانی که حالا از بحران پیچیده می براید، بازهم، خاطرنشان ساخت که " قزاقستان در هر صورت طرح پروگرام جامع بازسازی اجتماعی – اقتصادی افغانستان را ضروری میداند". به عقیده دیپلومات قزاق، " باید کار ایجاد اقتصاد عایداتی افغانستان اغاز گردد"، " در غیر ان ما مجبور خواهیم بود تا ابد وجوه عظیم مالی را جهت تمویل دستگاه دولتی، اردو، پولیس و کمک های بشری" به این کشور تخصیص دهیم.

نمایندگان قزاقستان با نظرات ان کارشناسان که عقیده دارند که "یکی از علل ادمه جنگ در افغانستان اقتصاد عقب مانده و نبودن کار و عاید دایمی مردم کشور می باشد همنوا هستند. بسیاری مردم که در جنگ شرکت میکنند، این کار را به خاطر انجام میدهند که نمی توانند با کار خود فامیل خود را نان دهند".

اگی بای سماگولوف عقیده دارد: " برای قطع جنگ در افغانستان و اعاده صلح حل اولویتی پرابلم های اقتصادی و اجتماعی ان، طرح پلان کومپلکسی با پروژه های مشخص اقتصادی، بشمول مجتمع زراعتی - صنعتی، صنایع استخراج معادن و صنایع تولید مواد پخته ضروری پنداشته میشود".

به قول موصوف، " بسیاری سفرا در کابل، سیاستمداران افغان، متشبیثین و شخصیت های اجتماعی، فقط از چنین شیوه حل مشکلات در افغانستان حمایت میکنند". نمایندگان دیپلوماتیک خارجی در افغانستان، به گفته دیپلومات قزاقی، " اظهار میدارند که انها به فهرست مشحص پروژه های مشخص اقتصاد واقعی نیاز دارند که میتوان انها را تمویل نمود".

قزاقستان ضمن پاسخ به این درخواست جامعه بین المللی پیشنهادات را در چارچوب سازمان امنیت و همکاری اروپا راجع به طرح "پروگرام غیر نظامی کمک به افغانستان با جلب وسیع تشبثات بین المللی جهت تحقق پروژه های مشخص اقتصادی به حساب وسایل مالی کمک کنندگان و تامین امنیت انها توسط نیروهای ناتو، نیروهای ایتلافی، اردو و پولیس ملی افغانستان" ارایه نموده است. قزاقستان مستقیماً راجع به ضرورت جلب دفتر ناظم سازمان امنیت و همکاری اروپا در باره مسایل اقتصادی و ایکالوژیکی اعلام داشته است.

به عقیده اگی بای سماگولوف، " پروگرام غیر نظامی کمک به افغانستان" میتواند به تکمیل محتوای موضوع افغانی اجلاس سازمان امنیت و همکاری اروپا در استانه مبدل گردد.

نمایندگان قزاقستان پیشبینی میکنند که مفکوره طرح و تصویب "پروگرام غیر نظامی" با لبیک و حمایت اکثریت کشورهای عضو سازمان امنیت و همکاری اروپا که خواستار "غیرنظامی ساختن" حل معضله افغانستان می باشند، مواجه خواهد شد.

برقی ساختن جمع راه اهن

جمهوری قزاقستان امروز نه تنها جهت اعلام مفکوره " پروگرام غیر نظامی کمک به افغانستان" اماده می باشد، بلکه به دول اروپایی پیشنهادات مشخص را در باره ساختار ان ارایه خواهد کرد. به عقیده استانه، ثبات در افغانستان قبل از همه از طریق برقی ساختن و اعمار راه های اهن در سراسر کشور حلصل شده میتواند. اگی بای سماگولوف سفیر قزاقستان در کابل عقیده دارد: " این کار امکان تسریع انکشاف اقتصادی و تحقق پوتنسیال ترانزیتی کشور که قلب منطقه محسوب میشود، میسر ساخته میتواند".

به این ارتباط باید تذکر داد که حکومت افغانستان در کنفرانس بین المللی در کابل در تاریخ 20 جولای قصد دارد به شرکای خود چند پروژه بزرگ اتی ترانسپورتی و انرژی پیشنهاد نماید:

1. تمدید لین ولتاژ بلند برق از اسیای مرکزی به پاکستان و هند؛
2.  احداث خط لوله گاز ترکمنستان – افغانستان – پاکستان – هند؛
3. اعمار خط راه اهن از سرحد تاجکستان در شمال افغانستان تا شهر هرات و بعداً تا ایران؛
4. اعمار شاخه راه اهن جلال اباد – تورخم و قندهار – سپین بولدک و اتصال ان با راه اهن پاکستان.

به جامعه جهانی تمویل در حدود 20 پروژه اعمار بندهای ابگردان که امکان تامین انرژی برق برای مردم کشور و ابیاری زمین های زراعتی را میسر می سازند، پیشنهاد خواهند شد.

سازمان امنیت و همکاری اروپا ناتو را تکان خواهد کرد

اگی بای سماگولوف میگوید: " ولی، کنفرانس در باره افغانستان خصوصیت یکباره دارد و بعد از ان هیچکس این فیصله ها را دنبال نخواهد کرد". از همینرو، به عقیده قزاقستان، سازمان معتبر امنیت و همکاری اروپا که 56 کشور اروپایی و اسیایی را با هم متحد میسازد و در هر سه بعد  امنیت کار میکند، میتواند نقش هماهنگ کننده دایمی در باره تحقق چنین پروگرام کومپلکسی را بر دوش گیرد.

روشن است که در صورت حمایت از این ابتکار استانه سازمان امنیت و همکاری اروپا در پهلوی ناتو به یکی از  سازمان های عمده بین امللی مبدل خواهد گشت که کار حل منازعه در افغانستان را پیش خواهد برد. به این ترتیب قزاقستان در دوران ریاست خود در سازمان امنیت و همکاری اروپا، از طریق شرکت این سازمان در حل مساله افغانستان تغییر و تقویت موقف سازمان امنیت و همکاری اروپا را پیشنهاد میکند. این نقطه جالب است که نمایندگان قزاقستان نقش  سازمان امنیت و همکاری اروپا را در ماموریت در افغانستان بی مثال میدانند.

اگی بای سماگولوف در تاریخ 16 جون در ویانا اعلام داشت: " میخواهم تذکر دهم که سازمان های دیگر نظر به خصوصیت فعالیت خود و نمایندگی جغرافیایی نمی توانند چنین نقش را بر دوش گیرند". به قول موصوف، سازمان امنیت و همکاری اروپا در عین حال میتواند چنین پروگرام ها را با اتحادیه اروپایی، سازمان همکاری های اقتصادی، ایورازیس و دیگر سازمان های منطقوی هماهنگ سازد.

بازسازی در شمال و شرق اغاز میگردد

نمایندگان قزاقستان قبل از کنفرانس مورخ 20 جولای محتوای پلان کومپلکسی انکشاف اقتصادی افغانستان را بصورت جزوار ترتیب نموده اند. در اجلاس مورخ 16 جون در ویانا اگی بای سماگولوف سفیر قزاقستان 20 پروژه را نام برد که تحقق ان از طرف کشورهای عضو سازمان امنیت و همکاری اروپا صورت خواهد گرفت. در جمله انها پروژه ای اتی شامل می باشند:

1. بازسازی کانال ابیاری جلال اباد،
2. بازسازی و اعمار سلسله کامل فابریکات برق بالای دریای کابل، اعمار بندها در امتداد این دریا،
3. ترمیم بند برق ابی در ولایت بغلان که در سال های 60 قرن گذشته از طرف انجنیران المانی ساخته شده بود،
4. احیای درختان زیتون و بازسازی کارخانه تولید روغن زیتون در ولایت ننگرهار،
5. ایجاد مزارع گلاب و تولید عطر گلاب در ولایت ننگرهار،
6. اعمار فابریکه ها جهت کانسرو نمودن سبزیجات،
7.  اعمار اسیاب ها برای تولید ارد از کندم افغانی و خارجی،
8. احیای باغ های میوه جات سیتروس جهت پرورش درختان لیمو، مالته، سنتره و چکوتره در فارم های ننگرهار،
9. اعمار باغ های انار و ساختن فابریکات تولید شربت انار،
10.ترویج کشت گل افتاب پرست و اعمار فابریکه تولید روغن نباتی،
11. ترویج مزارع زعفران،  
12. ترویج کشت لوبیای چینی،
13. اعمار یخچال های صنعتی برای نگهداری محصولات حیوانی،
14. اعمار ستشن های تخنیک اختصاصی زراعتی که به دهاقین در کشت زمین و جمع اوری حاصلات کمک نمایند،
15.اعمار شاپ های ترمیم موتر، فابریکات سیار، فابریکات بسته بندی میوه های خشک و موسسات دیگر در کابل،
16. مساعدت به ترتیب نمودن سریع اسناد داوطلبی برای جلب سرمایه گذاران خارجی جهت استخراج معادن در خاک افغانستان،
17. ایجاد کمپنی های دولتی جهت خریداری، پروسس وصدور زعفران، پودینه،
غله جات، میوه جات که دارای گدام ها و وسایل ترانسپورتی باشند ( در اینده انها خصوصی شده میتوانند)،
18. اعمار کارحانه جات برای ذوب اهن های بیکاره ( در افغانستان در حدود یک میلیون تن اهن بیکاره وجود دارد)،
19. اعمار فابریکه شیشه سازی در ولایت بلخ،
20. اعمار پارک های صنعتی بگرام، قندهار، مزارشریف، کماچی، ننگرهار،
21. احیای موسسه ترانسپورتی ملی بس در کابل،
22. مساعدت به ایجاد و توسعه موسسه دولتی تخم های اصلاح شده بذری،
23. مساعدت به ایجاد دوران کامل استخراج معادن گاز در افغانستان.

تحلیل فهرست ولایات افغانستان که در انها تحقق پروژه های نو سرمایه گذاری ها تحت سرپرستی سازمان امنیت و همکاری اروپا پیشبینی میشود، نشان میدهد که استانه و شرکای ان توجه اساسی را به کابل و همچنان ولایات شرقی و شمالی افغانستان مبذول خواهند داشت.

باید یاداوری نمود که قزاقستان تجربه تحقق پروژه ها در عرصه صنایع پروسسی در افغانستان دارد. به این ترتیب در سال 2008 کمپنی قزاقستان کارخانه تولید شربت را در ولایت قندوز اعمار و به بهره برداری سپرده است. در کارخانه وسایل عصری نصب گردیده که کارگران عادی افغان در ان کار میکنند. محصولات این کارخانه در افغانستان شهرت دارند و مورد تقاضای مردم قرار گرفته است.

تقویت منطقوی استانه

نمایندگان قزاقستان، با پیشنهاد نمودن " پروگرام نو کمک" عقیده دارند که سازمان امنیت و همکاری اروپا بصورت مشخص در عرصه بازسازی اجتماعی – اقتصادی افغانستان میتواند و باید هم نقش پیشتاز بازی نماید. ارزیابی مواضع کشورهای عضو سازمان، در باره این مساله در اجلاس ماه جولای در قزاقستان در چارچوب اجلاس غیر رسمی وزرای خارجه کشورهای عضو سازمان امنیت و همکاری اروپا  صورت خواهد گرفت. اگر وزاری خارجه کشورهای عضو سازمان امنیت و همکاری اروپا از ابتکارات استانه پشتیبانی کنند، پس تا اجلاس این سازمان که در پایتخت قزاقستان برگزار میشود، شاید یکجا با حکومت افغانستان فهرست پروژه های مشخص  ترتیب و تحقق انها اغاز خواهد شد.

 بصورت کل، مقیاس سرمایه گذاری های متوقعه مقامات رسمی کابل در اقتصاد افغانستان در جریان کنفرانس مورخ 20 جولای در پایتخت افغانستان معلوم خواهد شد. طوریکه تلویزیون "لمر" خبر داده، حجم عمومی سرمایه گذاری ها که حکومت افغانستان بر جلب ان جهت تحقق پروژه ها در خاک کشورحساب میکند، مبلغ در حدود 14 – 15 میلیارد دالر را تشکیل میدهد.

قزاقستان میتواند نقش تعین کننده را در جلب این وجوه به عرصه اجتماعی – اقتصادی افغانستان بازی نماید. روشن است که در صورت موفقیت ابتکارات قزاقستان در باره فورمولبندی و تحقق " پروگرام نو کمک" نفوذ سیاسی استانه در افغانستان و در منطقه بطور کل تا اندازه زیاد تقویت خواهد شد.